Norveç, 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nün soykırım olarak tanınmasını değerlendirecek

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Norveç’in, Rus işgali altındaki Kırım'da Rus işgal yönetiminin Kırım Tatarlarına uyguladığı baskılar hakkında ayrıntılı bir rapor hazırlayacağını ve Ukrayna Parlamentosunun 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıma çağrısını değerlendireceğini dile getirdi.

KTMM Başkanı Refat Çubarov, 27 Mart 2025 tarihinde yaptığı açıklamada; Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sıbiha’nın daveti üzerine, 26 Mart’ta Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ve Norveç Çalışma ve Sosyal Entegrasyon Bakanı Tonje Brenna ile yapılan toplantıya katıldığını bildirdi.

NORVEÇ PARLAMENTOSUNA KIRIM’DAKİ BASKILARLA İLGİLİ RAPOR SUNULACAK

Çubarov’un açıklamasına göre; toplantıda Kırım’daki durum ve Kırım Tatar halkının karşılaştığı zorluklar ele alındı. Bu kapsamda; Norveç Dışişleri Bakanı Eide'nin, Ukrayna ziyareti kapsamında elde edilen bilgileri parlamentoya sunulacak bir rapora dönüştüreceğini ve özellikle Kırım Tatarlarına yönelik baskıların detaylı bir şekilde ele alınacağını vurguladı. Ayrıca, Ukrayna Parlamentosu ve KTMM’nin, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nün soykırım olarak tanınması çağrısının da bu raporda değerlendirileceğini belirtti.

Görüşme sırasında Norveçli bakanlara, Kırım Tatar halkının temsil organları olan Kırım Tatar Milli Meclisi ve Kırım Tatar Milli KuruItayı hakkında bilgi verdiğini belirten Çubarov, “Kırım Tatar halkının öz yönetim kurumlarının oluşumu, Ukrayna devletiyle etkileşimi hakkında konuşurken, Norveç'teki Sami Parlamentosu ile paralellik kurdum” ifadelerini kullandı.

Görüşmenin sonunda Çubarov, Norveç’e Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdiği destek ve sağladığı askeri yardımlar için teşekkür etti.

YEDİ DEVLET KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ'NÜ SOYKIRIM OLARAK TANIDI

Çekya Parlamentosunun üst kanadı olan Senato, 18 Aralık 2024 tarihli genel kurulunda, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıyan kararı kabul etti. Böylece Çekya, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıyan 7. ülke oldu.

Kırım Tatar Sürgünü’nün 2015 yılında Ukrayna Parlamentosu tarafından soykırım olarak kabul edilmesi sonrasında; 2019 yılında Letonya ve Litvanya parlamentoları, 2022’de ise Kanada Parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası, 2024'ün temmuz ayında Polonya Parlamentosunun alt kanadı olan Sejm ve 2024'ün ekim ayında Estonya Parlamentosu (Riigikogu), 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanımıştı.

18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI

Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Türkistan, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti.

Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgün yıllarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.

Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan’da kaldı.

2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.