Bir ülke daha, Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanımaya hazırlanıyor

Estonya Parlamentosu (Riigikogu) Dışişleri Komisyonu Başkanı Marko Mihkelson, 54 milletvekili adına, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nün soykırım olarak tanınmasını öngören karar tasarısını 8 Ekim 2024 tarihinde parlamentoya sundu.

Estonya Parlamentosundan yapılan açıklamada, sunulan belgede totaliter Sovyet rejimi tarafından planlanan ve Mayıs 1944'te gerçekleştirilen, Kırım Tatarlarının anayurtları olan Kırım Yarımadası’ndan Türkistan topraklarına toplu sürgününün şiddetle kınandığı kaydedildi.

Belgede, Sovyet rejiminin 1944’te 200 bine yakın Kırım Tatarlarını vatanından sürdüğü, sürgün sırasında ve sonraki yıllarda binlerce Kırım Tatarının hayatını kaybettiği, vatanını kaybeden halkın onlarca yıl boyunca acımasız Ruslaştırma politikasına maruz kaldığı ve anavatanlarına dönüş yasağının ancak Kasım 1989'da kaldırıldığına dikkat çekiliyor.

Bununla birlikte belgede, Rusya Federasyonu'nun 2014 yılında işgal ettiği Kırım'da Kırım Tatarlarına karşı, Sovyetler Birliği tarafından uygulanan, amacı Kırım Tatarlarının kimliğini, kültürel mirasını yok etmek ve tarihlerini silmek olan soykırım politikasını sürdürmeye devam ettiği vurgulanarak Kremlin yönetiminin Kırım Tatarlarına yönelik baskıları kınanıyor.

Uluslararası toplumu Kırım Tatarlarıyla dayanışma göstermeye ve Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından işgalini kınamaya devam etme çağrısının yer aldığı belgede, Ukrayna toprak bütünlüğüne destek verilerek Kırım’ın Ukrayna’nın ayrılmaz bir parçası olduğu vurgulanıyor.

18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI

Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Türkistan, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti.

Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgün yıllarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.

Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan’da kaldı.

2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.

BEŞ DEVLET SÜRGÜNÜ SOYKIRIM OLARAK TANIDI

Kırım Tatar Sürgünü’nün 2015 yılında Ukrayna Parlamentosu tarafından soykırım olarak kabul edilmesi sonrasında; 2019 yılında Letonya ve Litvanya parlamentoları, 2022’de Kanada Parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası, 2024'de ise Polonya 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.