Ukrayna yumurta süsleme sanatı Pısanka insanlığın kültürel mirası olarak tanındı

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi, Ukrayna kültürünün önemli bir geleneği olan balmumu ve boyalar kullanılarak geleneksel sembollerle süslenmiş Pısanka’yı (Paskalya yumurtası), insanlığın kültürel mirası olarak kabul etti.

Ukrayna Kültür ve Stratejik İletişim Bakanlığı tarafından 3 Aralık 2024 tarihinde yapılan açıklamada, Paraguay'ın başkenti Asuncion'da düzenlenen UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi'nin 19. Oturumu'nda Ukrayna geleneği ve yumurta süsleme sanatı olan Pısanka’nın UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne dahil etme kararının alındığı aktarıldı.

Pısanka’nın insanlığın somut olmayan kültürel mirası olarak kabul edilmesine dair başvurusunun Ukrayna ve Estonya tarafından yapıldığını belirtildi.

Konu ile ilgili açıklama yapan Ukrayna Kültür ve Stratejik İletişim Bakanı Mıkola Toçıtskıy, “Bu, birliğimizin gücünü teyit eden ortak başarımızdır. Saldırgan aynı zamanda kültürümüzü, anıtlarımızı, tiyatrolarımızı, kütüphanelerimizi, müzelerimizi yok ediyor. Vatan mücadelesinde yaşayan mirasın taşıyıcıları olan sanatçılarımız ölüyor. Onların ölümü kimliğimizin temelini sarsıyor. Sonuçta yaşayan miras, insan olmadan var olamaz. Öte yandan en karanlık zamanlarda bile yılmadığımızı kanıtlıyoruz.” ifadelerini kullandı.

PASKALYA BAYRAMI VE PISANKA

Hz. İsa'nın diriliş günü olarak belirlenen kışın bitmesi ve baharın başlamasıyla kutlanan Paskalya Bayramı, Hristiyan dünyası için büyük önem taşıyor. Paskalya Günü için evlerde özel çörekler (Paskalya çöreği) yapılıyor, haşlanmış yumurtalar boyanıyor, mumlar yakılıyor ve dualar okunuyor. 

Paskalya Bayramı’nın  olmazsa olmazı rengarenk, çeşitli desenlerle süslenen yumurtalar (Pısanka). Ukrayna’da geleneksel yumurta süsleme sanatına büyük önem veriliyor. Eskiden geleneksel Paskalya Yumurtası desenini değiştirmek yasaktı. Ustalar sembolleri, geleneksel renkleri koruyarak yeniden çiziyorlardı. Bu şekilde gelenek korunuyordu. Öte yandan günümüzde modern ustalar kendi hayal gücünü kullanarak modern eserleri yaratıyor. Yine de yeni eserler eski ustaların kullandığı sembol ve renklere dayanarak yaratılıyor.

İNSANLIĞIN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASI

UNESCO  İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'nde, 140 üye ülkesine ait 611 unsur yer alıyor. Bu listede  2023 yılı itibarıyla Ukrayna'nın, Ukrayna halk sanatı Petrıkiv (Petrykiv) Dekoratif Boyama Sanatı, Kosiv Boyalı Seramik Geleneği ve Kırım Tatarlarının millî deseni Örnek olmak üzere 3 unsuru bulunuyordu.