Kırım Tatar tarihçi Gülnara Abdulayeva: Hansaray'ın yıkılması, Rusya'nın Kırım'ı işgalinin genel stratejisinin bir parçasıdır
Rus işgali altındaki Kırım’ın sözde yönetimi, restorasyon adı altında Kırım Tatar saray mimarisinin dünyadaki tek örneği olan Hansaray’ı yok etmeyi sürdürüyor. Birkaç gün önce işgalciler tarafından Hansaray’ın sözde restorasyonunu yapmak için görevlendirilen inşaat işçilerinin, tarihi değere sahip duvar resimlerini eski sıva sanarak tahrip ettikleri öğrenildi.
Kırım Haber Ajansına (QHA) konuşan Kırım Tatar tarihçi Gülnara Abdulayeva, Bahçesaray’daki Hansaray’ın Kırım Tatar halkı için tarihi değerine dikkat çekerek işgalcilerin restorasyon adı altında Kırım Tatar kültürel mirasına verdiği zararın boyutunu değerlendirdi.
Bahçesaray'daki Hansarayı’ın, Kırım Tatarlarının kimliğinin ve kültürel mirasının sembolü olduğunu vurgulayan tarihçi şunları kaydetti:
Hansaray, Kırım Hanlığı hükümdarlarının ikametgâhı, siyasi, diplomatik ve kültürel hayatın merkeziydi. 16. yüzyılda inşa edilen saray, Kırım Tatar saray mimarisinin dünyadaki tek örneğidir. Kırım Tatarlarının milli kimliğini temsil ediyor ve Kırım Tatarlarının Kırım'daki tarihi varlıklarının kanıtıdır. İşte bu yüzden Rus işgalciler onun gerçek görüntüsünü yok etmeye çalışıyorlar.
“TARİHİ DUVAR RESİMLERİNİN YOK EDİLMESİ KÜLTÜREL SOYKIRIMDIR”
Hansaray’da sözde restorasyonu yapmak için görevlendirilen inşaat işçilerinin, tarihi değere sahip duvar resimlerini eski sıva sanarak tahrip etmesini değerlendiren Gülnara Abdulayeva, “Hansaray'daki tarihi duvar resimlerinin tahrip edilmesi, Kırım Tatarlarının ve tüm insanlığın kültürel mirasına karşı işlenmiş bir suçtur. Sarayın tamamı gibi duvar resimleri de Kırım Hanlığı döneminin eşsiz eserleridir. Bunların yok edilmesi, Kırım Tatar tarihinin izlerinin bilinçli bir şekilde silinmesi kültürel soykırımın bir başka örneğidir.” şeklinde vurguladı.
“RUSYA KASITLI OLARAK KIRIM TATARLARININ KÜLTÜREL MİRASINI YOK EDİYOR”
İşgalcilerin “restorasyon” kisvesi altında otantik tarihi unsurları yok ettiğini ve bunların yerine kaba uyduruk süslemeler yerleştirdiğini belirten tarihçi, “Bunun sonucunda saray özgünlüğünü yitirmekte, bununla birlikte tarihi ve kültürel değerini de kaybetmektedir. Bu bir kaza ya da ihmal değil, Kırım'ın gerçek sahiplerini hatırlatan her şeyi yok etmeye yönelik bilinçli bir politikadır.” dedi.
İşgalcilerin Kırım Tatar mimarisinin dünyadaki tek örneği olan Hansaray’da 2016’dan beri yürüttükleri sözde restorasyonun aslında vandalizm ve eşsiz bir tarihi eserinin yok edilmesi eylemi olduğunu belirten Abdulayeva, “Saray, ‘restorasyon çalışmaları’ bahanesiyle sistematik ve kasıtlı bir şekilde tahrip ediliyor.” şeklinde vurguladı.
"RUSYA, ER YA DA GEÇ, BU SUÇLARIN HESABINI VERECEKTİR"
“En vahim örneklerden biri de saraydaki caminin çatısındaki gerçek Kırım Tatar kiremitlerinin sökülmesidir.” diyen tarihçi şu açıklamalarda bulundu:
Yüzyıllardır Hansaray'ın tarihini yansıtan bu kiremitler, kompleksin tarihi görünümüne hiçbir şekilde uymayan, modern ve ucuz malzemelerle değiştirildi. Bu sadece bir barbarlık değil, Kırım Tatar mirasının kasıtlı olarak kökünden sökülmesi, otantik kültürel sembollerin silinmesi ve işgalci anlatılarının dayatılması girişimidir.
Ayrıca, eşsiz duvar resimleri, oymalı ahşap parçaları ve Kırım Tatar desenleriyle süslenen eski kirişler tahrip edildi veya barbarca ‘onarıldı’. Çalışmalar, kalifiye uzmanların katılımı olmadan, restorasyon teknolojileri dikkate alınmadan, Kırım Tatar varlığının izlerini silmek ve bunları Kremlin'in tarih anlayışına uygun yeni yapılarla değiştirmek gibi açık bir hedefle yürütülüyor.
Hansaray'ın yıkılması, Rusya'nın Kırım'ı işgalinin genel stratejisinin bir parçasıdır: Kültürel kimliğin yok edilmesi, tarihin yeniden yazılması ve Kırım Tatar halkının hafızasının silinmesi. Bu, er ya da geç hesabını vermek zorunda kalacakları bir suçtur.
????Rus işgalcilerin, 2016 yılında başlattığı sözde restorasyon çalışmaları sonucu Kırım Tatar saray mimarisinin dünyadaki tek örneği olan Hansaray’daki tarihi değere sahip duvar resimleri yok edildi. pic.twitter.com/fzmYCaoLOf
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) March 5, 2025
