BM Raporu: Rusya, Ukrayna'da sistematik olarak insanlığa karşı suçlar işliyor

Birleşmiş Milletler (BM) Bağımsız Uluslararası Ukrayna Soruşturma Komisyonunun son raporuna göre; savaş suçlusu Rusya, Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgali sırasında “yaygın ve sistematik” bir şekilde insanlığa karşı suçlar işledi. Raporda özellikle "zorla kaybetme" vakalarına dikkat çekildi.

SİVİLLER HEDEF ALINDI

BM İnsan Hakları Konseyinin 58. Oturumu kapsamında bir rapor yayımlayan Komisyon, Rusya’nın işgal ettiği tüm Ukrayna topraklarında çok sayıda sivili alıkoyduğunu belirtti. Kaybedilen kişiler arasında yerel yöneticiler, devlet memurları, gazeteciler ve Rusya tarafından tehdit olarak görülen diğer bireyler bulunuyor. Ayrıca, birçok Ukraynalı savaş esirinin de zorla kaybetme kurbanı olduğu kaydedildi.

İŞKENCE VE RUSYA’YA YASA DIŞI OLARAK SEVK EDİLME

BM raporuna göre, Rus işgal yönetimi, alıkoyduğu kişileri ya işgal altındaki Ukrayna topraklarındaki gözaltı merkezlerine götürdü ya da yasa dışı olarak Rusya’ya sevk etti. İşgalcilerce kaçırılan kişiler, alıkonuldukları gözaltı merkezleri veya hapishanelerde ağır insan hakları ihlallerine ve suçlara maruz kaldı. İşkence ve cinsel şiddet de bu suçlar arasında yer aldı.

Raporda, pek çok kişinin aylarca ya da yıllarca kayıp olarak kaldığı, bazılarının ise hayatını kaybettiği aktarıldı. Çoğu esirin akıbeti hâlâ bilinmezken, aileleri büyük bir belirsizlik içinde beklemeye devam ediyor.

RUSYA BİLGİ VERMEYİ REDDEDİYOR

Komisyon, kayıp yakınlarının Rus makamlarına yaptığı başvurulara karşılık, yetkililerin sistematik olarak standart yanıtlar verdiğine ve kayıpların durumu hakkında bilgi sağlamadığına dikkat çekti. Rus yetkililerin bu tutumu, kayıpların hukuki korumadan mahrum bırakılmasına yönelik bilinçli bir politika olarak değerlendirildi.

KOORDİNELİ BİR DEVLET POLİTİKASI

BM topladığı deliller doğrultusunda, Rusya’nın sivil halkı kaçırma eylemlerinin koordineli bir devlet politikası çerçevesinde gerçekleştirildiğini dile getirdi. BM, bunun insanlığa karşı suç teşkil ettiğini vurguladı. Daha önceki raporlarda da Rus makamlarının işkence suçu işlediği sonucuna varılmıştı.

İŞKENCELERİ FSB YÖNETİYOR

Son araştırmalar; Ukraynalı esirlerin alıkonulduğu hapishanelerde en yüksek yetkiye sahip olan kurumun, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) olduğunu ortaya koydu. FSB yetkililerinin, esirlere işkence uyguladığı veya uygulanmasını emrettiği tespit edildi. Özellikle sorgu süreçlerinde mahkumlara ağır işkenceler yapıldığı belirlendi.

SİSTEMATİK CİNSEL ŞİDDET VE İŞKENCE

BM Komisyonu, Rusya’nın gözaltı merkezlerinde sistematik olarak cinsel şiddeti bir işkence yöntemi olarak kullandığını belgeledi. Bu tür işkencelerin çoğunlukla erkeklere uygulandığı ancak Ukraynalı kadın esirlere yönelik cinsel saldırı ve tecavüz vakalarının da tespit edildiği belirtildi. Kadın esirlerin insanlık dışı koşullarda tutulduğu ve bu uygulamaların toplumsal cinsiyet temelli bir şiddet biçimi olduğu vurgulandı.

CEPHEDE TESLİM OLAN UKRAYNALI ASKERLERE YÖNELİK İNFAZLAR

Komisyon, Rusya’nın savaş esirlerini veya teslim olmaya çalışan Ukraynalı askerleri infaz ettiği veya yaraladığını tespit etti. Bu eylemler savaş suçu olarak nitelendirildi. Ayrıca, Rus ordusundan firar eden bazı askerlerin Komisyona ifade verdiği ve kendilerine Ukraynalı askerleri esir almamaları, öldürmeleri yönünde emir verildiğini bildirdi. Bu durumun, Rusya'nın koordineli bir politika izlediğine işaret ettiği belirtildi.