ABD'den Zaporijjya Nükleer Santrali için “tarafsız bölge” teklifi

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Ukrayna'daki topyekun savaşın sona erdirilmesi konusundaki bir barış anlaşması kapsamında, Zaporijjya Nükleer Santrali çevresindeki bölgelerin tarafsız statüye alınmasını ve bu alanların Washington’un kontrolüne devredilmesini önerdiği ileri sürüldü.

The Wall Street Journal’ın ABD’li yetkililere dayandırdığı haberine göre, Washington’un kontrolüne devredilmesi durumunda Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporijjya Nükleer Santrali’nin hem Ukrayna’ya hem de Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna topraklarına enerji sağlamaya devam etmesi planlanıyor. Ancak önerilen tarafsız bölgenin coğrafi sınırları ve kontrol mekanizmalarının nasıl işleyeceği henüz netlik kazanmadı.

ZAPORİJJYA NÜKLEER SANTRALİ

Rusya'nın geniş çaplı işgal saldırısı başlamadan önce Ukrayna'nın toplam elektriğinin yaklaşık yüzde 20'sini karşılayan ve enerjinin Avrupa'ya ihraç edilmesine olanak tanıyan Zaporijjya Nükleer Santrali, şu anda Rus işgali altında ve işgalcilerce bir üs olarak kullanılıyor. Ruslar, Zaporijjya Nükleer Santrali topraklarından Dnipro Nehri’nin karşı yakasında bulunan Nikopol kentini bombalıyor.

Washington yönetimi, başta ABD olmak üzere, uluslararası denetimin bu kritik altyapının korunmasına katkı sağlayacağını savunuyor. Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt, uluslararası kontrolün nükleer santralin güvenliği için önemli bir adım olacağını vurguladı.

Ancak Ukrayna hükumeti bu teklifi reddetti. Kıyiv yönetimi, Zaporijjya Nükleer Santrali’nin yalnızca Ukrayna’ya ait olduğunu ve kontrolünün devrinin söz konusu olmadığını belirtti. Öte yandan, Rusya da ABD'nin teklifine olumsuz yaklaştı. Rusya Dışişleri Bakanlığı, 25 Mart’ta yaptığı açıklamada santralin Rus nükleer enerji sistemine entegre edildiğini ve iade konusunun gündemlerinde olmadığını aktardı.