Türk dünyasının ortak değeri Cengiz Aytmatov Ankara'da anıldı

Kırgız edebiyatçı, yazar Cengiz Aytmatov ve ünlü Türkistan aydını babası Törekul Aytmatov, 9 Ekim 2023 tarihinde Türkiye'nin başkenti Ankara'da anıldı. Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçiliği, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi (DTCF), Uluslararası Türk Kültür Teşkilatı (TÜRKSOY), Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Kırgız Milli Bilimler Akademisi organizasyonuyla düzenlenen "3. Cengiz Aytmatov Günleri" kapsamında bugün önemli bir törene imza atıldı.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesinde gerçekleşen toplantıya; Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Sultan Raev, Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçisi Ruslan Kazakbayev, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar ve Cengiz Aytmatov'un kız kardeşi Roza Aytmatova katıldı. Yoğun katılıma sahne olan toplantıda, Aytmatov'un eserleri, milli kimliği ve Kırgızistan ile Türk dünyası için önemi konuşuldu.

TÜRK DÜNYASININ ORTAK DEĞERİ CENGİZ AYTMATOV

Ankara Üniversitesindeki toplantıda konuşma yapan TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Aytmatov'un Türk dünyasının ortak değeri olduğunu vurguladı. Eserlerinin evrensel bir nitelik taşıdığını kaydeden Raev, Cengiz Aytmatov'un düşünceleri, toplumsal kimliği ve Kırgızistan'ın bağımsızlığı için verdiği uğraşı dile getirdi. Raev, Aytmatov hakkında, "Cengiz Aytmatov'un eserlerinde sık sık Kırgızistan'ın topraklarına, tabiatına ve insanlarına olan değerin simgesini ve bağlılığın yansımasıdır" ifadelerini kullandı. Ayrıca, TÜRKSOY Genel Sekreteri Raev, Cengiz Aymatov'un babası devlet adamı ve büyük ceditçi Törekul Aytmatov'un da Kırgızistan için çok önemli bir şahsiyet olduğunu vurguladı.

"TÜRK DÜNYASININ DİLİNİN, EDEBİYATININ SEMBOLÜ"

Kırgızistan'ın Ankara Büyükelçisi Ruslan Kazakbayev ise Türk dünyasının hafızası olarak nitelendirdiği Cengiz Aytmatov'un Kırgız milli kimliği için önemine vurgu yaptı. Kazakbayev, "Benim için Aytmatov ilk önce Kırgız kültürünün, edebiyatının, bütün Türk dünyasının dilinin, edebiyatının bir markasıdır, bir sembolüdür." dedi. Büyükelçi, Türkiye'de çok sevilen Cengiz Aytmatov'un eserlerinin derin bir felsefeyi barındırdığını kaydetti. Ayrıca onun eserlerinin, UNESCO verilerine göre dünyada en çok okunan eserlerden olduğunu dile getirdi.

Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, 3. Cengiz Aytmatov Günleri hakkında verdiği mesajda, "Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültemiz tarafından düzenlenen 3. Cengiz Aytmatov Günleri programına katıldık. Cengiz Aytmatov'un eşsiz eserlerinin ve bıraktığı izlerin derinlemesine görüşüldüğü programa katılan Kırgızistan Büyükelçisi Sayın Ruslan Kazakbayev, TÜRKSOY Genel Sekreteri Sultan Raev, Kırgız Milli Bilimler Akademisi Başkanı Sn Prof. Dr. Kanat Abdrahmanov ve Cengiz Aytmatov'un kıymetli kız kardeşi Roza Aytmatova'ya katılımları için çok teşekkür ediyorum" açıklamasını yaptı.

KIRGIZ MİLLİ KİMLİĞİ VE GELENEKLERİ TANITILDI

Program kapsamında, fakültenin bahçesine Kırgız çadırı kuruldu ve geleneksel Kırgız milli yemekleri ve kültürü tanıtıldı.

3. Cengiz Aytmatov Günleri, 10 Ekim 2023 tarihinde de bir dizi etkinlik ile devam edecek.

CENGİZ AYTMATOV KİMDİR?

Dünya edebiyatının ve Türk dünyasının güçlü kalemlerinden, Kırgız edebiyatının önemli temsilcisi Cengiz Aytmatov, takvimler 12 Aralık 1928’i gösterirken Kırgızistan’ın Talas bölgesinin Şeker köyünde, aydın ve devlet adamı Törekul Aytmatov ile tiyatro sanatçısı ve öğretmen Nagima Aytmatov’un çocuğu olarak dünyaya geldi. 4 çocuklu ailenin ilk çocuğu olan Cengiz Aytmatov, babası Törekul Aytmatov’un görevi dolayısıyla ailesinin 1929’da Moskova’ya taşınmasından sonra eğitim hayatına 1935’te Moskova’daki bir Sovyet okulunda başladı. Aytmatov’un babasının 1937’de tutuklanması ve bir yıl sonra da kurşuna dizilmesi daha çocuk yaşta hayatının en büyük travmasını yaşamasına sebep oldu. 1938 yılında Kirovskoye’de Rus yatılı bölge okuluna gönderildi.

TÜRK DÜNYASININ ORTAK DEĞERİ: CENGİZ AYTMATOV

Tüm Türk dünyasında sevilerek okunan Aytmatov, Sovyetler Birliğinin hüküm sürdüğü dönemlerde bile Türkiye’de çok geniş bir okur kitlesine sahip olmuştu. İlk kez Türkiye’ye gelişi de bu tanınırlığın nişanesi olarak 1975’te Turan Ülkesi Edebiyatına Hizmet Ödülü’nü almak üzere olmuştur. 1970’te kaleme aldığı “Selvi Boylum Al Yazmalım” romanı Türkiye’de tanınmasını ve sevilmesini sağladı. Kitabından senaryolaştırılan ve Kadir İnanır ile Türkan Şoray’ın rol aldığı 1977 yapımı film, Türk sinemasının klasikleri arasına girdi.. Cengiz Aytmatov, birkaç kez daha Türkiye’ye gelme fırsatı buldu. 1992’de İstanbul Sinema Günleri’ne ve 2007’de ise Türk Dünyası Ödülü ile fahri doktora unvanını almak üzere İstanbul’u ziyaret etti.

Aytmatov, Mayıs 2008’de Tataristan’ın başkenti Kazan’da bulunduğu sırada rahatsızlanmış, tedavi için götürüldüğü Almanya’da 10 Haziran 2008’de 79 yaşındayken vefat etmiştir.

MANAS VE CENGİZ AYTMATOV MİLLİ AKADEMİSİ KURULDU

Kırgız halkının, Türk dünyasına ve dünya edebiyatına kazandırdığı en büyük armağanlar olan Manas Destanı’nı ve Cengiz Aytmatov’un eserlerini araştırmak, yaşatmak ve yaygınlaştırmak amacıyla, Kırgızistan’da ‘’Manas ve Cengiz Aytmatov Milli Akademisi’’ kuruldu.

Vasiyeti üzerine, ömrü boyunca hasretini çektiği babasının da kabrinin bulunduğu Bişkek’teki Ata Beyit Anıt Mezarlığı’nda toprağa verildi. Yıl boyunca yurt içinden ve yurt dışından ziyaretçisi eksik olmayan büyük yazar için ölüm yıl dönümlerinde dünyanın pek çok yerinde anma etkinlikleri düzenlenmektedir.