QHA muhabiri İHA'ya Doğu Türkistan Milli Günü'nü anlattı

Kırım Haber Ajansı (QHA) muhabiri Selahaddin Kaşgarlı, İhlas Haber Ajansına (İHA) Doğu Türkistan'da 1933 ve 1944 yıllarında kurulan iki cumhuriyeti anlattı. Doğu Türkistan’dan 2013 senesinde Türkiye’ye gelen Kaşgarlı, bu özel günün Türk ve İslam dünyası için büyük anlam taşıdığını belirterek, 1949 yılından beri bu günü buruk bir şekilde kutladıklarını ifade etti. Kaşgarlı, "Türk milletinin bağımsızlık, özgürlük ve boyunduruk altına girmemesi için verilen mücadelenin en büyük örneklerinden biri" olarak Doğu Türkistan'ın tarihini değerlendirdi.

DOĞU TÜRKİSTAN CUMHURİYETİ'NİN TARİHİ ÖNEMİ

Kaşgarlı, Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti'nin 1933 yılında kurulduğunu ancak ömrünün sadece 4 ay sürdüğünü hatırlatarak, bu cumhuriyetin Türk ve İslam devletleri için bir ilki temsil ettiğini belirtti. "İranlılar, tek İslam cumhuriyeti olduklarını söyleseler de, Türk ve İslam devleti olarak kurulan ilk devlet Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’dir" diyen Kaşgarlı, Rusya ve Çin'in bu devletin varlığını kabul etmediklerini çünkü Türkistan'da bir devletin oluşmasının kendi topraklarındaki bağımsızlık hareketlerine ilham vereceğinden korktuklarını söyledi.

ÇİN'İN DOĞU TÜRKİSTAN'A MÜDAHALESİ

Kaşgarlı, 1944 yılında kurulan Doğu Türkistan Cumhuriyeti'nin 5 yıl boyunca varlık gösterdiğini ve Çin'in 1 Ekim 1949'da halk cumhuriyetini kurmasının ardından, Bölgeye Üretim ve İnşaat Kolordusunu gönderildiğini belirtti. "Doğu Türkistan topraklarının yüzde seksenlik kısmındaki arsalar ve tarlalar Çin’in elindeydi" diyen Kaşgarlı, bölgenin Çin'e bağlı olmasının, Doğu Türkistan halkı için büyük bir felaket olduğunu vurguladı.

12 KASIM'DA COŞKU

Doğu Türkistan Milli Günü'nün her yıl 12 Kasım’da coşkuyla kutlandığını anlatan Kaşgarlı, ancak 1949 yılı sonrasında bu günün buruk geçtiğini ifade ederek, "Rahmetli dedem anlatırdı, bayraklarla milli marşlar söylenir, gençler öğüt alır, büyüklerden nasihatler işitirdi" dedi. Ayrıca bugünün Türkiye’de hala coşkulu bir şekilde kutlanmaya çalışıldığını ifade eden Kaşgarlı, vatanlarının işgalinden sonra, "12 Kasım her yıl, özgürlük mücadelesinin simgesi olsa da, bir kaybın ve hüzünlü bir geçmişin hatırlanması olarak da geçiyor" ifadelerini kullandı.

DOĞU TÜRKİSTAN'IN BAĞIMSIZLIK MÜCADELESİ

Kaşgarlı, Doğu Türkistan'ın tarihi mücadelesinin Türk ve İslam dünyası için önemli bir örnek teşkil ettiğini belirterek, "Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti ve Doğu Türkistan Cumhuriyeti, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlüğü için verdiği mücadelenin en büyük örneklerinden biridir" ifadeleriyle bölgedeki Türk milletinin Çin ve Rusya'ya karşı verdiği özgürlük mücadelesinin dünya tarihindeki yerini vurguladı.