Ramazan Arıtürk: Kırım Tatarları 1944 sürgününe dair delil toplamalı

İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi, Avukat Ramazan Arıtürk, Kırım Haber Ajansına (QHA) yeni kitabı "Vatan Yahut Kırım" ve Rus işgalindeki Kırım'a ilişkin röportaj verdi.

Ramazan Arıtürk, Kırım Tatarlarının 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nda ve 2014 yılında yaşadığı insan hakları ihlalleri ve baskılar konusunda açıklamalarda bulundu. Dr. Öğretim Üyesi Ramazan Arıtürk, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve diğer ulusal ve uluslararası mahkemelerin, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) halefi olan Rusya Federasyonu'na yönelik yürütmesi gereken çalışmaları dile getirdi.

"İNSANLIĞA KARŞI İŞLENMİŞ SOYKIRIM VE KATLİAM GİBİ EYLEMLERDE ZAMAN AŞIMI YOKTUR"

Arıtürk, 18 Mayıs 1944 tarihinde anavatanından sürgüne gönderilen Kırım Tatarlarının yaşadığı zulme dikkat çekerek; SSCB yönetiminin işlediği insanlık suçu hakkında zamanaşımının olmadığını söyledi. Arıtürk, "İnsanlığa karşı işlenmiş soykırım, katliam gibi eylemlerde zaman aşımı yok" vurgusunu yaptı. Bu sebeple, bu dönemde görev alanların ulusal ve uluslararası mahkemeler tarafından yargılanmasının bir problem oluşturmayacağını söyledi. 

Ramazan Arıtürk, "Devletlerin kurumsal bazda insanlığa karşı işlemiş olduğu suçlar, soykırım gibi birtakım fiillerin zamanaşımına tabi olmadığı, bu bağlamda bu fiillere maruz kalanlar veya bu fiillerden etkilenenler ile bu fiile maruz kalıp etkilenenlerin çocuklarının da dava haklarına sahip olduğunu biliyoruz. Bu bağlamda, benim kanaatim şudur ki, Kırım Türklerinin uğramış olduğu bu sürgün ve katliama karşı ulusal ve uluslararası mahkemelerde Sovyetler Birliği'nin halefi konumunda olan -ki Sovyet devrinin halef olduğu konusunda ulusal hukuku anlamında kabul görmüştür- Rusya'nın yargılanması gerekmektedir. Bu bağlamda Rusya'ya karşı hukuki bir sürecin başatılabileceğini düşünüyorum" değerlendirmesini yaptı. 

"KIRIM TATARLARI DELİL TOPLAMALI"

Kırım Tatarlarının yaşadığı soykırımla ilgili delil toplaması gerektiğine değinen Ramazan Arıtürk, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'na ilişkin olarak delillerin toplanması, denetime elverişli bir şekilde sistematik hale getirilmesi ve kaybolmayacak, değiştirilemeyecek şekilde kayda geçirilmesinin çok önemli olduğunu vurguladı. Arıtürk, "Bu bağlamda, özellikle 1944 sürgününü yaşayan kişilerden röportaj alınması ve onların bilgisine başvurulması gerekiyor. Çünkü onlar bir aşamadan sonra belki bu davaların bitmesini göremeyebilir bunun için sürgünü yaşayanların anılarının delil olarak çok anlamlı ve değerli olduğunu düşünüyorum" ifadelerini kullandı. 

Ayrıca Kırım'ın 2014 yılında Rusya tarafından işgaline dikkat çeken Arıtürk, bu baskın ve haksız yargılamalar için hukuk ekibinin kurulması gerektiğini vurgulayarak şöyle konuştu:

"Bu konuda yapılması gereken en önemli işlerden bir tanesi de bir hukuk ekibinin kurulması. Çünkü bu davalar bir günde ya da bir yılda bitecek olan davalar değildir. Uzun bir mücadele süreci gerektiren davalardır. Bu bağlamda bir hukuk ekibinin oluşturulmasında ve bu davaların başlamasında fayda var diye düşünüyorum"

"Vatan Yahut Kırım" kitabı, 6 Mayıs 2023 tarihinde Şule Yayınlarından çıktı. Eseri,  https://www.suleyayinlari.com/kitap/vatan-yahut-kirim-ramazan-ariturk-9786258062717 adresinden temin edebilirsiniz.