Karabağ Antiterör Operasyonu: Azerbaycan 24 saatte neler yaptı? Nasıl sonuçlandı?

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, 19 Eylül 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, Karabağ'da anayasal yapıyı yeniden tesis etmek amacıyla "Antiterör Operasyonu" başlatıldığını duyurmuştu. Operasyonun başlamasının ardından hem Ermenistan hem de Azerbaycan kaynakları, Azerbaycan ordusunun çeşitli yönlerde ilerlediğini doğruladı. Azerbaycan’ın başlattığı antiterör operasyonu, uzun bir sürecin sonunda gerçekleşti. Diplomatik çabaların sonuçsuz kalması üzerine Azerbaycan ordusu, hukuki açıdan kendisine tanınan hakkı kullanarak, Karabağ’ın Hankendi şehrinde bulunan ayrılıkçı teröristleri temizleme kararı aldı.

AZERBAYCAN İLE ERMENİSTAN ARASINDAKİ GERİLİM NASIL BAŞLAMIŞTI?

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, 10 Ekim 2022 tarihinde Prag’da gerçekleştirdiği konuşmada, Karabağ bölgesinin Azerbaycan toprakları olduğunu resmen kabul etti. Buna rağmen bölgedeki ayrılıkçılar, varlığını korumaya ve hem Rusya hem de Ermenistan tarafından finanse edilmeye devam etti.

Karabağ bölgesindeki hareketlilik, 12 Aralık 2022 tarihinde Azerbaycan Türkü ekoloji aktivistlerinin, Laçın’da toplanmasıyla başladı. Bölgede gerilim tırmanırken; 23 Nisan 2023 tarihinde Azerbaycan önemli bir adım daha atarak; Laçın’da sınır geçiş noktası kurma kararı aldı.

Azerbaycan’ın hukuki yollarla çözmeye çalıştığı kriz sırasında bölgede bulunan ayrılıkçı teröristler, yardım için dünyada lobi faaliyetleri yürüten Ermenilere yüzünü dönmeye başladı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, 12 Nisan 2023 tarihinde Ermenistan Parlamentosunda yaptığı konuşma sırasında, Karabağ konusuna ilişkin açıklamalarda bulundu. Ermenistan’ın geçmiş dönem iktidarlarını suçlayan Paşinyan, "Madrid Prensipleri" esasına göre; Ermenistan’ın, Karabağ'ı Azerbaycan toprakları olarak tanıdığını açıkladı. Bu açıklamanın ardından hem Karabağ’da bulunan ayrılıkçı Ermeniler hem de dünyada lobicilik faaliyeti yürüten Ermeniler, Paşinyan’a tepki gösterdi.

AYRILIKÇILARDAN PAŞİNYAN'A TEPKİ

Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın açıklamasının ardından eski Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, ayrılıkçı liderler Arkadi Gukasyan ve Bako Sahakyan, Paşinyan’ın sözlerini kınadı. Ermenilerin iki eski ayrılıkçı lideri yaptıkları ortak açıklamada, Erivan yetkililerin politikasını “kabul edilemez” olarak nitelendirdi.

AYRILIKÇILARDAN ARDI ARDINA AÇIKLAMALAR

Ermeni ayrılıkçı liderlerden Artur Tovmasyan, tüm dünya Ermenilerini ve Ermeni toplumunu, "Karabağ Ermenilerinin sarsılmaz ve kararlı yaşam iradesine" sahip çıkmaya çağırdı. Rus kuklası, ayrılıkçı Ermeni milyarder Ruben Vardanyan da benzer bir açıklama yaptı.

AZERBAYCAN CUMHURBAŞKANI ALİYEV İLE ERMENİSTAN BAŞBAKANI PAŞİNYAN ARASINDA "ZENGEZUR KORİDORU" TARTIŞMASI

Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan liderlerinin 25 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleştirdikleri üçlü toplantı öncesinde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev arasında tartışma çıktı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev yaptığı konuşma sırasında “Zengezur Koridoru” kavramını kullandı. İlham Aliyev, "Zengezur Koridoru’nun oluşturulması için de inisiyatif aldık. Bu koridor, Azerbaycan'ın ana karasını Nahçıvan'a bağlayacak ve aynı zamanda uluslararası demiryolu güzergahlarının bir parçası olacak" dedi. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, bu kullanıma şiddetle karşı çıktı.

AZERBAYCAN İLE ERMENİSTAN BARIŞ ANLAŞMASININ EK MADDELERİNDE MUTABAKATA VARDI

ABD’nin başkenti Washington’da 29 Haziran 2023 tarihinde Azerbaycan, Ermenistan ve ABD dışişleri bakanları üçlü toplantı gerçekleştirmişti. Üçlü görüşmeler öncesinde Antony Blinken, Ceyhun Bayramov ve Ararat Mirzoyan arasında ikili görüşmeler yapılmıştı. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, iki tarafın da barış anlaşmasının ek maddeleri üzerine mutabakata vardığını duyurdu.

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı ek maddeler üzerine mutabakata varılmasının ardından, “Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ile Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan arasında ikili görüşmeler yapıldı... Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve ABD Başkanı'nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile görüştüler. Bakanlar ve ekipleri, barış ve devletler arası ilişkilerin tesisi konulu ikili anlaşma taslağı üzerinde çalışmaya devam ettiler. Bazı kilit konulardaki tutumların daha fazla detaylandırılması gerektiğini kabul ederken, barış anlaşmasının ek maddeleri üzerinde karşılıklı mutabakat sağladılar” açıklamasını yapmıştı.

Üçlü mutabakat Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki olası kriz durumunun sonuçlandırılacağı yönünde umutlar doğursa da Ermenistan, düşmanca ve olumsuz konumda kalmayı sürdürdü. Ermenistan’ın finanse ettiği ordunun Karabağ’dan çekilmemesi, insani yardım bahanesiyle bölgede gerilimi artırması ipleri iyice gerdi.

ERMENİSTAN VE AZERBAYCAN ARASINDA "ABLUKA" KRİZİ

Dünyanın önde gelen basın kuruluşu Euronews, 2023 yılının ağustos ayında hem Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev hem de Ermenistan Başbakanı Paşinyan ile röportaj yaptı. Ermenistan’ın Azerbaycan’ı Laçın Koridoru’nda hareket özgürlüğünü kısıtlamakla suçlamasına ilişkin konuşan Aliyev, “Hareket özgürlüğü engellenmedi. 23 Nisan’da sınır kontrol noktası oluşturduğumuzdan bu yana, Karabağ’da yaşayan 2 binden fazla kişi Ermenistan’a kolayca gidip geldi. 15 Haziran’da Ermenistan bir askeri provokasyon daha yaparak sınır güvenlik görevlilerimizden birini yaraladı ve yol, soruşturma için geçici olarak kapatıldı. Ancak daha sonra yeniden açıldı” dedi.

PAŞİNYAN, AZERBAYCAN İLE SAVAŞIN YAKIN OLDUĞUNU SÖYLEMİŞTİ

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, iddiaları yalanlasa da Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan barışın sağlanmaması için kritik açıklamalar yapıyordu. Paşinyan, 21 Temmuz 2023 tarihinde Fransız Basın Ajansına (AFP) verdiği demeçte, Azerbaycan ile savaş olasılığı olduğuna dikkat çekerken; "Bir barış anlaşması imzalanmadığı ve böyle bir anlaşma iki ülkenin parlamentoları tarafından onaylanmadığı sürece, Azerbaycan ile yeni bir savaş olasılığı çok yüksektir" ifadelerini kullanmıştı.

AZERBAYCAN, ALTERNATİF YOL ÖNERİSİ YAPTI

Azerbaycan, 2023 yılının haziran ayında, Hankendi’de yaşayan Ermeni nüfusu için alternatif yol önerisi yaptı. Azerbaycan’ın yeni önerisi, Ermeni yetkililer ve Hankendi’de bulunan Ermeni ayrılıkçıların tepkisine neden oldu. Ermeniler, Azerbaycan’ın bölgede yapay bir abluka oluşturduğuna dair dezenformasyonu uluslararası kamuoyunda yaymak için alternatif yola karşı çıkmayı sürdürdü. ABD’nin New York şehrinde 16 Ağustos 2023 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin Laçın Yolu konusundaki toplantısı yapıldı. Ermeni lobisinin baskıları sonucunda Azerbaycan’ın sözde insani kriz yarattığı iddiasıyla toplanan konseyde, Ermenistan’ın lehine bir karar çıkmadı.

İkinci Karabağ Savaşı ve ardından yaşanan süreçte Karabağ’da çözülemeyen krizin neticesinde Azerbaycan Savunma Bakanlığı, 19 Eylül 2023 tarihinde "Antiterör Operasyonu" başlatıldığını duyurdu. Azerbaycan ordusu, Karabağ’da ayrılıkçı teröristlere ait stratejik askeri noktaları imha etti.

PAŞİNYAN'IN KARABAĞ KLANINA YARDIM ETMEYECEĞİ YÖNÜNDEKİ AÇIKLAMASI TEPKİ TOPLADI

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, 19 Eylül 2023 tarihinde yaptığı açıklamada; Ermenistan’ın Azerbaycan'a askeri karşılık vermeyi düşünmediğini açıkladı. Başbakan Paşinyan, "Ermenistan askeri operasyonlara katılmıyor... Şu anda aceleci adımlar atmayacağız" dedi. Ermenistan'ın başkenti Erivan’da, Başbakan Paşinyan’ın Azerbaycan’a karşı askeri eylem başlatmayacağını açıklaması üzerine protestocular, hükumet binasını basmaya çalıştı.

KARABAĞ KLANI LİDERİ ROBERT KOÇARYAN, PUTİN İLE GİZLİ BİR GÖRÜŞME YAPTI!

Ermenistan eski Cumhurbaşkanı ve Karabağ Klanı olarak bilinen ayrılıkçıların lideri Robert Koçaryan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki gizli telefon görüşmesinin kaydı, Ermeni basını tarafından kamuoyuna sızdırıldı. Telefon görüşmesinde Koçaryan, kendisini rehin olarak gördüğü için bugün Ermenistan'da yaşanan siyasi süreçlerden uzaklaştırılmasının sağlanmasını istedi.

KARABAĞ'DAKİ AYRILIKÇILAR GÜCÜNÜN YARISINI KAYBETTİ

Karabağ’da bulunan Ermeni ayrılıkçılar ciddi kayıplar verdikten sonra 20 Eylül 2023 tarihinde Azerbaycan'a teslim oldu. Rus propaganda basını Baza, Karabağ’da bulunan silahlı ayrılıkçıların bir gün içinde nüfusunun yarısını kaybettiğini bildirdi. Ayrıca Karabağ’da bulunan ayrılıkçıların cephanesinin de tükendiği aktarıldı.

ERMENİ AYRILIKÇILAR, AZERBAYCAN'A TESLİM OLDU

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ'da bulunan Ermeni ayrılıkçıların sözde Rus Barış Gücü aracılığıyla aldıkları talep kapsamında, 20 Eylül 2023 tarihinde antiterör operasyonunun askıya alınması konusunda anlaşmaya varıldığını bildirdi.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ’da bulunan ayrılıkçı teröristlere şartlarını sundu. Karbağ'da bulunan ayrılıkçı teröristlere sunulan şartların maddeleri şu şekilde:

• Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Karabağ bölgesinde bulunan Ermeni Silahlı Kuvvetlerinin birimleri ve yasa dışı Ermeni silahlı birlikleri silahlarını bırakır, savaş mevzilerini ve askeri mevzilerini terk eder ve tamamen silahsızlandırılır.     
• Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, Azerbaycan topraklarını terk edecek, yasa dışı Ermeni oluşumlar dağıtılacak.     
• Aynı zamanda tüm silahlar ve ağır ekipmanlar teslim edilecek.     
• Yukarıda belirtilen süreçlerin uygulanması, Rus Barış Gücü ile koordineli şekilde sağlanacak.

ERMENİSTAN, AYRILIKÇILARIN LİSTESİNİ VERDİ

Ermenistan merkezli Hraparak gazetesi, 20 Eylül 2023 tarihinde yaptığı haberde; Azerbaycan’ın Karabağ’da bulunan Ermeni ayrılıkçılara, Azerbaycan'a verilmesi gereken kişilerin listesini sunduğunu açıkladı. Hraparak, listede Karabağ'daki eski Ermeni ayrılıkçı liderlerin ve askeri personelin isimlerinin yer aldığına dikkat çekti.

KARABAĞ ANTİTERÖR OPERASYONU'NDA NELER YAŞANDI?

Azerbaycan'ın Karabağ'da düzenlediği Antiterör Operasyonu'nda, ayrılıkçı Ermeniler teslim oldu. Azerbaycan ordusu 90'dan fazla muharebe mevzisinin kontrolünü ele geçirdi. Azerbaycan'ın anayasal gereklilikleri çerçevesinde Karabağ ekonomik bölgesinde yaşayan Ermeni nüfusunun yeniden entegrasyonuna başlandı. Bundan sonraki süreçte, Azerbaycan topraklarında yasa dışı silahlı güçlerin silahsızlandırılması için adım atılacak.