Doğu Türkistan'daki nüfus oranları: Gerçekler ve iddialar

Selahaddin Kaşgarlı / QHA Ankara

Çin hükûmeti, Doğu Türkistan’daki Uygur Türkü nüfusunun 1953'ten bu yana Çin nüfusuna kıyasla "önemli derecede yüksek" bir büyüme oranına sahip olduğunu iddia ediyor. Ancak, bu iddiaların yanlış olduğu ve Çinli nüfusun Uygur Türkü nüfusunu geçtiği çeşitli kaynaklarla doğrulandı. Kırım Haber Ajansı ekibi konuya ilişkin verileri elde etti.

UYGUR TÜRKÜ VE ÇİN NÜFUS ARTIŞLARI

Çin'in resmî nüfus verilerine göre, 1982 ve 2020 yılları arasındaki dönemde Uygur Tükü nüfusu 5 milyon 955 bin 900’den 11 milyon 624 bin 300’e, Çin  nüfusu ise 5 milyon 286 bin 500’den 10 milyon 920 bin 100’e yükseldi. Bu dönemde Uygur Türkü nüfusunun büyüme oranı yüzde 95,17 iken, Han nüfusunun büyüme oranı yüzde 106,57 olarak gerçekleşti. Yani Çin nüfusu, Uygur Türkü nüfusunu geçti.

TARİHSEL BAKIŞ: 1949'DAN GÜNÜMÜZE

1949-2007 yılları arasındaki veriler, Uygur Türkü nüfusunun neredeyse üç katına çıktığını, 3 milyon 291 bin 100’den 9 milyon 650 bin 600’e yükseldiğini gösteriyor. Aynı dönemde Çin nüfusu ise 291 binden 8 milyon 239 bin 300’e çıkarak 28 katına çıktı. Bu büyük fark, Çin nüfusundaki artışın çok daha hızlı olduğunu ortaya koyuyor.

ÇİN GÖÇÜ POLİTİKALARİ

Çin'in 1949’da Doğu Türkistan'da uyguladığı göç politikaları, Çin nüfusunun bölgeye akın etmesine neden oldu. Özellikle 1950’lerde Çin’in kurduğu Xinjiang Production and Construction Corps gibi devlet destekli projeler, Çin göçünü teşvik etti. Ayrıca, 1960'lardaki kıtlık ve 1960'ların ortalarındaki Kültürel Devrim döneminde birçok Çinli bölgeye gönderildi.

AKADEMİK ÇALIŞMALAR VE ULUSLARARASI GÖRÜŞLER

Almanya Freiburg Üniversitesinden Prof. Dr. Agnieszka Joniak-Lüthi, 1980’lerden sonra Çin göçü, ekonomik kazanç arayışına ve bögenin demografik yapını bozmaya dayalı olarak teşvik edildiğini, bu göçlerin Uygur nüfusunun Çin nüfusuna göre daha düşük bir büyüme oranına sahip olmasına neden olduğunu araştıran akademik makaleler yayımladı. Joniak-Lüthi makalelerinde Çin göçlerinin etkilerini vurgulamış ve Çin nüfusunun Doğu Türkistan'da önemli bir artış gösterdiğini belirtti.

GÜNCEL DURUM VE MEDYA RAPORLARI

Sonuç olarak Çin devlet medya organları, Çin nüfusunun Uygur Türkü nüfusuna göre daha hızlı büyüdüğünü raporluyor. 2021’de yayımlanan yedinci nüfus sayımına göre, Çin nüfusu bir önceki on yılda yüzde 24,86 artarken, Uygur Türkü nüfusu sadece yüzde 16,2 oranında sabit kaldı.

Bu veriler, Çin’in resmî açıklamalarının aksine, Çin nüfusunun Doğu Türkistan’daki Uygur Türkü nüfusundan daha hızlı büyüdüğünü ve bölgedeki demografik değişimlerin Çin’in göç politikaları ve nüfus kontrolü stratejilerinin etkisi altında olduğunu ortaya koyuyor.