Benzersiz usta Amet Kalafatov: Kırım'ın en iyi süsleme sanatçısı

Kırım Tatarı süs sanatçısı, silah ustası, hattat ve kabartma ustası Amet Kalafatov, Kırım Tatarlarının süsleme sanatlarına büyük katkı sağladı. Usta sanatçı duvar resimleri, nakış ve gravür eserleri olmak üzere toplamda 300'den fazla süs deseni tasarladı.

Kırım Tatar güzel sanatının en başarılı ve yetenekli temsilcilerinden biri olan Amet Kalafatov, 8 Ocak 1860'da Kırım'ın Karasubazar (Belogorsk) kentinde doğdu. Olağan üstü yetenekli ve yaratıcı bir insan olan Kalafatov, çocukluğundan beri resme ilgi duydu. Birçok Kırım Tatarı nakış ustası, ürünlerinde işlemek üzere nakış deseni tasarlaması için Kalafatov’a başvurdu. Kalafatov, çocukluğunda ünlü ressam İvan Aivazovsky'nin atölyesinde öğrenci olarak eğitim alma fırsatına sahip oldu. Ancak Amet'in annesi resim dersleri almasına izin vermediği için ressamlık kariyeri başlamadan sona erdi.

12 yaşında babasını kaybeden Kalafatov ilk olarak kabartmacı, daha sonra ise bir sandık ustasının atölyesinde çırak olarak çalışmaya başladı. Aynı zamanda desen çizimi yapmayı da sürdüren Kalafatov zamanla silah atölyesinde çalışmaya başlayarak silah süsleme sanatında da ustalaştı. Altın işlemeli, gümüş çentikli silahlar üretti.

KIRIM’DA İLK 2 TEKERLEKLİ BİSİKLETİ ÜRETTİ

Birkaç yabancı dil bilen ve çok okuyan usta, her zaman en son teknolojik gelişmeleri takip etti, bazılarını kendisi uygulamaya koydu. Örneğin iki tekerlekli bisiklet; 20. yüzyılın başında ulaşım aracı olarak Avrupa'da yeni yaygınlaşıyordu ve Kırım'da hiç kimsenin bu yeni icattan haberi yoktu. Kalafatov'un benzer bir model yapması için ise bir dergide bisiklet resmi görmesi yeterliydi.  Böylece Kırım'daki ilk bisiklet onun tarafından üretildi.

DÜNYA HALK SANATLARI SERGİSİNDE İKİNCİLİK KAZANDI

1922’de Akmescit’e taşınan Kalafatov burada bir silah atölyesi açtı. Tüfek, hançer, bıçak tasarlayan usta sanatçının eserleri farklı sergilerde sergilendi. Kalafatov, Kırım Halk Süs Sanatçısı ünvanına lâyık görüldü ve Kırım Ressamlar Birliğine üye oldu. 1925 yılında ise eserleri Paris'teki ünlü Dünya Halk Sanatları Sergisinde gümüş madalyaya lâyık görüldü. 

KOMÜNİST REJİMİ USTANIN ATÖLYESİNİ GASP ETTİ

Komünist rejiminin 1930’lu yıllarda Kırım Tatar aydınlarına karşı uyguladığı baskılar Kalafatov’u da es geçmedi. Ustanın silah atölyesi “kamulaştırıldı” ve silahlarla uğraşması yasaklandı. Bu dönemde sanatçı desenleri renkli kalemler ve mürekkeple çizmeye başladı. Usta sanatçı duvar resimleri, nakış ve gravür eserleri olmak üzere toplamda 300'den fazla süs deseni tasarladı. 1930'lu yılların sonlarında restorasyon çalışmalarının yapıldığı Bahçesaray'daki Hansarayı'da süslemeleri restore etme daveti aldı.

KIRIM TATAR SANATÇININ ESERLERİ DÜNYANIN FARKLI MÜZELERİNDE SERGİLENİYOR

1942 yılında vefat eden Kırım Tatar süs sanatçısı, silah ustası Amet Kalafatov’un eserleri şu an Paris, Londra, Pekin olmak üzere dünyanın önde gelen müzelerinde sergileniyor.