Ukrayna heyeti: Türkiye'nin de bulunduğu 8 ülkeyi garantör istiyoruz

Ukrayna heyeti, Rusya-Ukrayna müzakere heyetlerinin toplantısına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde açıklama yaptı. Heyet adına konuşan Ukraynalı yetkili David Arahamiya, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istediklerini ifade etti. Açıklamada, “Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak görmek istiyoruz. Güvenlik garantileri konusunda anlaşamadık. Ancak, güvenlik garantileri sağlanırsa nötr statüye geçeriz” denildi.

Ukrayna ve Rusya müzakere heyetlerinin yeni görüşmesi, bugün İstanbul'da Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde gerçekleşti. Basına kapalı olan görüşme, 10.30 itibarıyla başladı ve üç saate yakın sürdü. Taraflar, resmi görüşmelerin bitmesinin ardından basın açıklaması yaptı.

UKRAYNA HEYETİNDEN MÜZAKEREYE İLİŞKİN İLK AÇIKLAMA: GÜVENLİK GARANTİLERİ KONUSUNDA ANLAŞAMADIK

Heyet adına Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi lideri, Ukrayna Milletvekili David Arahamiya konuştu. Ukraynalı yetkili David Arahamiya, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istediklerini ifade etti. Açıklamada, “Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak görmek istiyoruz. Güvenlik garantileri konusunda anlaşamadık. Ancak, güvenlik garantileri sağlanırsa nötr statüye geçeriz” ifadelerine yer verildi. Arahamiya, toplantının ardından şu açıklamaları yaptı:

Savaş başladığında Avrupa’daki güvenlik sistemi ciddi şekilde çatlak verdi ve şimdi bu sistemin hiç çalışmadığını görüyoruz. Sadece bazı ayrı ikili anlaşmalarımız var. Ukrayna’nın güvenliğini garanti etmesi gereken diğer İttifaklar ve sistemlerin çalışmadığını görüyoruz. Bunu Mariupol’de, Harkiv’de, Mıkolayiv’de, Çernigiv’de görüyoruz. Ukrayna’nın herhangi bir yerinde bulunmak şu an için güvenli değildir.

Bu nedenle bugün resmi olarak yeni bir teklifte bulunduk, Ukrayna için yeni güvenlik sistemi teklifi. Bunun, tüm güvenlik garantörleri tarafından imzalanacak uluslararası bir anlaşma olmasında ısrar ediyoruz. Ve Budapeşte Memorandumunun hatalarını tekrarlamamak için bu anlaşma garantör devletler de onaylanacak. Bu anlaşmanın sadece bir kağıt parçası değil de Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlayan etkin bir uluslararası anlaşma olmasını istiyoruz… Ve bu garantörlerin, şu an bizim en çok ihtiyacımız olan şeylere; askeri yardım, silah yardımı, hava sahasını kapatmak gibi yükümlülükleri olacak.

GARANTÖRLER, UKRAYNA’NIN AB ÜYELİĞİ KONUSUNDA YARDIMCI OLMALI

Garantörler arasında öncelikle bu Birleşimiş Milletler Güvenlik Konseyi ülkeleri. Ve bu anlaşmaya isteyen herkesin katılabilmesini istiyoruz. Tabii ki işgal altındaki Donbas bölgesi, Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Akyar (Sivastopol) şehri ile ilgili mesele çözülmedi ve bu nedenle uluslararası güvenlik garantileri bir süre bu bölgelerde çalışmayacak. Şimdiden potansiyel garantör ülkelerle görüşmelere başladık. Bazı ülkeler ön onayını verdiler ama biz resmi açıklamalarını bekliyoruz. Ve bu güvenlik sistemi üzerine güvenlik bakımından yeni bir Ukrayna’nın geleceğini inşa etmek istiyoruz. Ve en önemlisi tüm bu garantörler, Ukrayna’nın Avrupa Birliğine üyeliğine karşı çıkmamakla kalmayacak, aynı zamanda Ukrayna’ya AB üyeliği konusunda yardımcı olacaklar.

KIRIM TATARLARININ LİDERİ, UKRAYNA MİLLETVEKİLİ KIRIMOĞLU, RUS İŞGALİ ALTINDAKİ KIRIM'A DEĞİNDİ

İstanbul'daki Ukrayna-Rusya heyetinin müzakerelerinin ardından Ukrayna heyetinin basın açıklamasında konuşan Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, müzakereler çerçevesinde Rus işgali altındaki Ukrayna toprağı Kırım'ın durumuna değindi:

"Ukrayna'nın işgal altındaki topraklarının kurtarılması konsepti, güç kullanılmamasını hedefliyor. Rusya Federasyonu, Kırım konusunda müzakerelere girerse, bu, bölgeyi işgal edilmiş olarak tanıdığı anlamına gelecektir. Rusya'nın işgal ettiği bölgelerin statüsüne ilişkin 1949 tarihli Cenevre Sözleşmesi çerçevesinde, toprakların alındığı ülkenin, yani Ukrayna'nın yasalarına uygun olmalıdır. İşgalden önce olduğu gibi demokratik hakların tesis edilmesi gerekmektedir. Ukrayna halen 1991 sınırları içinde kalmaktadır. Rusya Federasyonu'nun bu hususta farklı görüşlere sahip olduğu görülüyor."

 UKRAYNALI YETKİLİ ÇALIY, UKRAYNA'NIN GARANTÖRLÜK ŞARTLARINI ORTAYA KOYDU

Öte yandan, Ukrayna eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Oleksandr Çalıy'ın, Ukrayna'nın güvenlik garantilerine ilişkin açıklaması şöyle:

Ukrayna'ya güvenlik garantisi verecek gelecekteki bu anlaşmanın en önemli şartı, net hukuki yükümlülükleri olan güvenlik garantileridir. Bu garantiler, hem içerik hem yapı olarak NATO 5. maddesine eşdeğer olmalı. Yani Ukrayna, herhangi bir saldırganlığa, askeri saldırıya, askeri operasyona maruz kalırsa 3 gün içerisinde müzakere talebinde bulunma hakkına sahip olacağız.

Eğer ki bu istişareler sorunun diplomatik yolla çözümünü sağlamazsa garantör ülkeler bize askeri yardım sağlamak, silah vermek zorunda olacak hatta hava sahasını kapatacak. Yani Ukrayna'nın güvenliğini sağlamak için mümkün olan her şeyi yapması gerekecek. Bu bizi esas talebimizdir. Eğer bu maddeler kabul edilirse, ki bu bizim ilkesel talebimizdir, o zaman Ukrayna bugünkü statüsünü, yani İttifak dışı, nükleer silahsız devlet ve sürekli tarafsızlık statüsünü sabitleştirir. Ve buna uygun olarak, NATO 5. maddesine eş değer olan bu garantilerimiz olursa topraklarımızda yabancı askeri üsler, askeri birlikler yerleştrmeyeceğiz, askeri-siyasi birliklerde yer almayacağız. Ülkemizde yapılacak askeri tatbikatlar ise garantör ülkelerin onayı ile mümkün olacak. Ve en önemli prensip tutumlarımızdan biri de yapılacak bu anlaşmada Ukrayna'nın Avrupa Birliği'ne üyeliğine hiçbir şey engel olmayacak, garantör ülkeler ise üyelik sürecinde Ukrayna'ya yardımcı olacak.

Ukrayna ve Rusya heyetlerinin, İstanbul Dolmabahçe’de üç saate yakın süren görüşmeleri sona erdi. İstanbul’daki müzakerelere katılan Ukrayna ve Rusya heyetleri, ayrı ayrı basın açıklaması yaptı.