Rusya'nın Ukrayna'da kullandığı kamikaze İHA'larda Çin işçiliği

Rusya'nın yeni uzun menzilli kamikaze insansız hava aracı (İHA) Garpiya-A1'in, geçen yıl Çin motorları ve parçaları kullanılarak üretildiği ve bu kamikaze İHA'ların Ukrayna'daki topyekûn işgal girişiminde kullanıldığı bildirildi.

Reuters haber ajansına konuşan iki Avrupa istihbarat kaynağı ve elde edilen belgeler, Rusya'nın devlet destekli silah üreticisi Almaz-Antey şirketinin bir yan kuruluşu olan IEMZ Kupol'un, Temmuz 2023 ile Temmuz 2024 arasında 2 bin 500'den fazla Garpiya üretmiş olduğunu ortaya koydu.

ÇİN TEKNOLOJİSİ İLE ŞAHED BENZERİ ÜRETİM

Garpiya-A1'in varlığı daha önce bildirilmemişti. İstihbarat kaynakları, Garpiya'nın Ukrayna'daki askeri ve sivil hedeflere karşı kullanıldığını, kritik altyapıya zarar verdiğini ve hem sivil hem de askeri kayıplara yol açtığını belirtti. Vaşington merkezli Center for a New American Security düşünce kuruluşunda kıdemli bir uzman olan Samuel Bendett, Çin yapımı Garpiya'nın varlığının Rusya'nın İran tasarımlarına olan bağımlılığını azaltabileceğini söyledi. Garpiya'nın, İran’ın sağladığı Şahed kamikaze İHA'larına benzediği ancak bazı belirgin farklarla donatıldığı ifade ediliyor.

ÇİN YAPIMI İHA'LARIN ÜRETİM VE DAĞITIM DETAYLARI

Rusya’nın Garpiya üretim tesisinin, 2020’de satın alınan bir çimento fabrikasında yer aldığı ve bu tesiste 2 bin 500'den fazla İHA üretildiği bilgisi verildi. Ayrıca, TSK Vektor’ün Çinli tedarikçilerden yaklaşık 36,3 milyon dolar değerinde malzeme ithal ettiği tespit edildi.

ÇİN'İN İHA ÜRETİMİNDE ROLÜ BÜYÜYOR

Garpiya, Çin tarafından üretilen Limbach L-550 E motorları kullanıyor. Çinli Xiamen Limbach şirketi motorları üretirken, Almanya merkezli orijinal üreticiyle bağlantılı olmadıkları için bu motorların üretim süreci hakkında bilgi veremedi. Ayrıca, Rusya'nın İHA üretimi için Çinli tedarikçilerden parça temin ettiği ortaya çıktı. TK Vektor adlı tedarikçi, Çinli firmalardan 800 motor teslim almış ve üretim hattı hazırlıklarının 2023 ikinci çeyreğinde tamamlanması planlanmış.

ABD VE NATO'NUN ÇİN'İN ROLÜNE YÖNELİK ENDİŞELERİ

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Çin'in Rusya'nın Ukrayna'daki işgal girişimini desteklemeyi bırakması çağrısında bulunmuş ve Çin'in sağladığı desteğin çatışmanın devamında önemli bir faktör olduğunu belirtmişti. Çin Dışişleri Bakanlığı, silah ihracatının sıkı bir şekilde kontrol edildiğini ve Çin’in Rusya ile ticaretine dair uluslararası kısıtlamalar bulunmadığını ifade etmişti.