Rusya’da eğitim propaganda aracına dönüştü: Ders kitaplarına "Ukrayna" sansürü!

Rusya, Ukrayna’ya yönelik başlattığı geniş çaplı işgalin ardından eğitim sistemini kökten değiştirmeye devam ediyor. Son dönemde özellikle edebiyat ve dil dersleri, Kremlin rejiminin ideolojik yönlendirmesiyle şekillendiriliyor. 2023 yılında yayımlanan yeni edebiyat ders kitapları, tarihi ve kültürel gerçekleri çarpıtarak Rusya’nın resmi söylemini çocuklara bir hakikat gibi sunmayı amaçlıyor. 

Bağımsız medya kuruluşu Verstka’nın haberine göre; Prosveşçeniye (Aydınlatma) Yayınevi tarafından hazırlanan ve 5., 7. ve 9. sınıflar için yayımlanan edebiyat kitaplarında Ukrayna’ya dair tüm referanslar bilinçli olarak çıkarıldı. 2019 baskılarıyla karşılaştırılan kitaplarda, özellikle Ukrayna doğumlu ünlü yazar Nikolay Gogol’a dair bilgiler ciddi şekilde sansürlenmiş durumda.

UKRAYNA'NIN ADI SİLİNDİ

Yeni ders kitaplarında, Gogol’ün Poltava bölgesindeki doğum yeri olan Velıkı Soroçıntsi köyünün bugün Ukrayna sınırları içinde olduğu bilgisine yer verilmiyor. Ayrıca, eski kitaplarda yer alan “Ukrayna köylü yaşamı” ve “Ukrayna halk hikâyeleri” gibi ifadeler, yerlerini sadece “halk yaşamı” ve “halk hikâyeleri” gibi genelleştirilmiş ve milliyetsizleştirilmiş ifadelere bırakmış durumda.

Sansür yalnızca biyografiyle sınırlı değil. Gogol’un eserleri de kısaltılmış haliyle öğrencilere sunuluyor. Özellikle "Noel Arifesi Gecesi" adlı öyküden Ukrayna’ya yapılan açık göndermeler kaldırılırken, "Taras Bulba" adlı eserden ise Kazakların Polonyalılara yönelik uyguladığı şiddet sahneleri çıkarıldı.

TALİMAT KREMLİN'DEN GELDİ

Bu değişikliklerin, yayınevinin üst düzey yöneticileri tarafından verilen talimatla yapıldığını belirten yayınevinin eski bir çalışanı, “Editörlere kitaplardan 'Kıyiv' ve 'Ukrayna' gibi kelimeleri çıkarma talimatı verildi. Başkanlık kararnamesiyle tek tip ders kitapları yazılması istendi. Yazarlar arasındaki saygın isimler bu teklifi reddetti" dedi.

Tüm bu değişiklikler, Rusya'nın genç nesillere tek taraflı ve çarpıtılmış bir tarih anlatısı sunma çabasının parçası olarak görülüyor. Gogol gibi Ukrayna kökenli bir yazarın bile Ruslaştırılması, Kremlin’in tarihsel gerçekleri görmezden gelip kendi propagandasını çocukların zihnine yerleştirme gayretinin bir göstergesi.

SOVYET ANLATILARI GERİ DÖNDÜ

Ayrıca dikkat çeken bir diğer nokta ise,  Nikolay Ostrovski’nin “Çelik Böyle Sertleşti” ve Aleksandr Fadeyev’in “Genç Muhafızlar” adlı eserler gibi Sovyet dönemi ideolojik eserlerinin yeniden müfredata dahil edilmesi.

Uzmanlara göre bu adımlar, eğitim sisteminin bilgi ve eleştirel düşünce kazandırmak yerine, devletin propaganda aygıtı haline getirildiğini gözler önüne seriyor.