Büyükelçi Bodnar ve KTMM Başkan Yardımcısı Celal, Türk basını ile buluştu

Mustafa KOÇYEGİT
QHA Ankara

Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar (Vasyl Bodnar) ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Nariman Celal, 9 Ekim 2024 tarihinde Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliğinde basın mensuplarıyla düzenlenen toplantıda, Rus esareti altındaki siyasi tutsakların maruz kaldığı şartları, 22 Şubat 2024 tarihinden bu yana devam eden Ukrayna-Rusya Savaşı'nın mevcut durumunu ve bu bağlamda son dönemde dış politikada yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.

Etkinliğin açılışında konuşan Büyükelçi Vasıl Bodnar, KTMM Başkan Yardımcısı Nariman Celal'in yakın zamanda Rus esaretinden kurtulduğunu anımsatarak, bu bakımdan toplantının kendileri açısından çok özel olduğunu kaydetti. Bodnar ayrıca, Nariman Celal'in siyasi görüşü ve duruşu sebebiyle mahkûm edildiğini vurguladı.

"İŞGAL DÖNEMİNDE YAŞANAN HER ŞEYİN ŞAHİDİ OLDUM"

İki bölümden oluşan toplantının birinci kısmında konuşan Nariman Celal, kendisinin de geçmişte bir gazeteci olduğunu belirterek başladığı konuşmasında, 2014 yılında Kırım'ın işgali sonrasında vatanını terk etmediğini söyledi. "İşgal döneminde yaşanan her şeyin şahidi oldum" diyen Celal, Rusya'nın KTMM'yi yasaklaması sonrasında mahkemede meclisi kendisinin temsil ettiğini belirtti.

Kırım Tatarlarının işgale karşı durduğunu ve bu tavırlarını açık bir şekilde sergilediklerini anımsatan Celal, "Kırım'ın işgalinden sonra ben kendi duruşumu açık bir şekilde gazete ve televizyonlarda ifade ediyordum." dedi. 2021 yılında gerçekleşen Kırım Platformu zirvesine katıldığı için tutuklandığını açıklayan KTMM Başkan Yardımcısı, tutuklama gerekçesi olarak Rusya'nın doğalgaz borularına zarar vermek gibi saçma bir bahane uydurduğunu ifade etti. "Bu uyduruk sebeplerden dolayı 17 yıl cezaya mahkûm edildim" şeklinde konuşan Celal, kendisiyle birlikte 4 kişinin daha alıkonulduğunu ve Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından işkenceye maruz kaldıklarını kaydetti. Ölümle ve aileleri ile tehdit edildiklerini açıklayan Nariman Celal, "Neticede o insanlar işlemedikleri suçlardan ötürü mahkûm edildiler." ifadelerini kullandı.

"CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN BİZİ KURTARMAYA KARARLIYDI"

Kendisi ve kendisiyle birlikte mahkûm edilen; hâlâ Rus esareti altında olan Asan Ahtemov ve Aziz Ahtemov'un kurtarılması noktasında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın önemli bir tutum ortaya koyduğunu belirten Nariman Celal, "Bizi kurtarmaya kararlıydı. Putin'le olan ikili görüşmelerinde birçok kez bizim isimlerimizi zikrettiğini biliyorum. Türkiye ile Ukrayna cumhurbaşkanlarının ve uluslararası örgütlerin bize gösterdiği ilgiden ötürü serbest kalabildim." diye konuştu. Bu durumla birlikte Kırım'da hâlâ 220 siyasi mahkûm bulunduğunu ve bu sayının 132'sinin Kırım Tatarı olduğunu açıklayan Celal, "Bu sayılar bize Rus işgal yönetiminin Kırım Tatarlarına kasıtlı olarak baskı uyguladığını gösteriyor." dedi.

KTMM Başkan Yardımcısı Nariman Celal, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

Kırım'da siyasi davalar çerçevesinde alıkonulan insanlar, hükûmete karşı çıkanlar veya iktidarı ele geçirmek insanlar değildir. Bunlar sadece haksızlığa ve vatanlarının işgaline karşı mücadele eden insanlardır. Ben hiç bir zaman Rus hükûmetini devirme amacı taşımadım. Ben sadece, milletimin özgür bir şekilde yaşamasını istedim. Kırım'daki durum çok zor ve insanlar kendilerini özgür hissetmiyor. Rus rejimi Kırım'daki halkın, kendi durumlarından memnun oldukları hakkındaki yalanlarına devam ediyor. 

Cezaevlerinde sağlık durumu kritik seviyede olan çok sayıda siyasi tutsağın bulunduğunu kaydeden Celal, biri Kırım Tatarı olmak üzere 2 Kırımlı siyasi mahkûmun cezaevinde hayatını kaybettiğini belirtti. Mahkûmların insanlık dışı şartlarda tutulduğunu ve muamele gördüğünün altını çizen KTMM Başkan Yardımcısı, "Kırım tekrar özgürlüğünü kazanmadıkça, Ukrayna topraklarına tekrar dahil olmadığı sürece bu durum devam edecektir." şeklinde konuştu.

"TÜRKİYE İÇİN UKRAYNA'DAN DAHA İYİ BİR PARTNER OLMADIĞINA EMİNİZ"

Konuşmasında Ukrayna ile Türkiye ilişkilerine de değinen Nariman Celal, "Türkiye'nin bizim en yakın dostumuz ve partnerimiz olduğu düşüncesine sahibiz. Türkiye'nin daha önce bize gösterdiği yakınlık ve desteklerini ileride de göstermeye devam edeceği konusunda umutluyuz." diyerek, "Ayrıca Karadeniz bölgesinde Türkiye için Ukrayna'dan daha iyi bir partner olmadığına eminiz. Bölgede Ukrayna'nın topraklarını işgal ederek Rusya'nın güçlenmesinin de Türkiye'ye hiç bir faydası olmayacağına eminiz. Türk hükûmetinin bunu çok iyi anladığını görmek benim için önemli ve iyi bir haberdir." değerlendirmesinde bulundu.

RUSYA GÜNDE EN AZ 800 ASKER KAYBEDİYOR

Toplantının ikinci bölümünde cephe hattındaki son durumu açıklayan Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, en aktif bölgelerin Donetsk ve Zaporijjya bölgesi olduğunu belirtti. Rusya’nın Rusya’nın saldırılarını Pokrovsk ve Toretsk istikametlerinde yoğunlaştırdığını ve Ukrayna ordusunun başarılı bir şekilde işgalcilere karşı koyduğunu belirten Vasıl Bodnar, bununla birlikte Rusya’nın günlük asker kaybının 800 ile 2 bin 200 olduğu bilgisini paylaştı.

Büyükelçisi Bodnar, Ukrayna’nın Rusya’nın Kursk bölgesinde yürüttüğü sınır ötesi operasyonun nedenine ilişkin ise, “Ukrayna’nın pozisyonu gayet net, biz yabancı toprakları istemiyoruz. Fakat savaş alanı sadece Ukrayna olmamalı. Bunu savaşı başlatan ülke de hissetmeli.” açıklamasını yaptı. Rus basınında Kursk operasyonuna ilişkin sansür uygulandığını belirten Bodnar, “Basın mensupları bunu göstermiyor.” dedi. Bodnar, devam eden operasyon kapsamında Ukrayna'nın bölgede 100 yerleşim yerini kontrol altında tuttuğunu açıklamasında bulundu. Kursk bölgesinde 30 bin askerden oluşan Rus askerî grubunun mağlup edildiğini ve Donetsk bölgesine konuşlandırılan bazı Rus askerî birliklerinin Kursk bölgesine sevk edilmesini sağladıklarını kaydeden Büyükelçi, operasyonun Ukrayna ordusunun moralini artırdığını söyledi.

BODNAR: İKİNCİ BARIŞ ZİRVESİ'NE RUSYA'NIN KATILMASINI İSTİYORUZ

30-31 Ekim’de Kanada’nın ev sahipliğinde Ukrayna'nın 10 Maddelik Barış Formülü kapsamında bakanlar düzeyinde bir konferansa ev sahipliği yapacağını açıklayan Büyükelçi, “Kanada’da 30-31 Ekim’de insani durumlar ve siyasi mahkumların serbest bırakılması ele alınacak. Türkiye’nin bu etkinliğe katılmasını umuyoruz.” ifadelerini kullandı. Bodnar ayrıca, 17-18 Ekim’de İsviçre ve Ukrayna’nın ev sahipliğinde Lozan’da Ukrayna’daki mayınların temizliğinin ele alınacağı bir konferans yapılacağını da belirtti. 14 Haziran 2024 tarihinde İsviçre’de yapılan Ukrayna Barış Zirvesi’nin ikincisini yapmayı planladıklarını aktaran Bodnar, bu kez ikinci zirveye Rusya’nın katılmasını istediklerini de kaydetti.

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat'ın Ukrayna’yı ziyaret etmesini beklediklerini belirten Bodnar, Ukrayna’nın yeniden inşası konusundaki birkaç projeyi ele alacaklarını kaydetti. Bodnar ayrıca, 22-26 Ekim 2024 tarihinde İstanbul'da düzenlenecek olan SAHA EXPO Uluslararası Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi Fuarı'na (SAHA EXPO 2024) Ukraynalı şirketlerin katılım göstereceğini duyurdu. Bodnar, "Bir Büyükelçi olarak SAHA EXPO 2024'te imzalanacak anlaşmalara ayrıca dikkat çekmenizi öneriyorum." dedi.

“TÜRKİYE’NİN İŞTİRAKİ ÇOK ÖNEMLİ”

Büyükelçi Bodnar, 2. Ukrayna Barış Zirvesi’nin ayrıntılarına ilişkin olarak kendisine yöneltilen soruyu şu şekilde yanıtladı:

Bu Zirve’nin en önemli amaçlarından biri Ukrayna’da adil barışın sağlanmasıdır. Şu an Ukrayna ve Rusya karşı karşıya oturup da Rusya’nın taleplerini dinlemek gibi bir formattan bahsetmiyoruz. Uluslararası toplum Ukrayna ile beraber Ukrayna’da adil barış nasıl sağlanacak, nasıl adımlar atabileceğimiz konusunda bir liste oluşturacak ve bu listeye göre Rusya’ya karşı nasıl taleplerde bulunabileceklerini konuşacaklar. Doğrudan Rusya ve Ukrayna arasında bir görüşme olmayacak. Muhtemelen üçüncü tarafların üzerinden yapılacak bir format olacak. Bu Zirve’yi bu senenin sonuna kadar gerçekleştirmeyi umuyoruz. Bu planlarımız maalesef erteleniyor çünkü Rusya kendi tarafını tutan üçüncü ülkeler üzerinden kendi şartlarını bize dayatmaya çalışıyor. Türkiye’nin iştiraki bizim için arabulucu ve tecrübeli bir taraf olarak çok önemli. Ukrayna’nın başarısını sağlayabilecek her formata ve zirveye açığız.