Özbekistan, 2030'a kadar GSYİH'sini 200 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, yeşil enerji ve enerji sektörü reformlarında önemli ilerlemeler kaydederek ülke ekonomisini 2030 yılına kadar ikiye katlayarak 200 milyar dolara çıkarmayı planladıklarını açıkladı.

Cumhurbaşkanı, enerji projelerinin lansmanı için düzenlenen törende yaptığı konuşmada, son sekiz yılda enerji sektöründe başlatılan reformlara vurgu yaptı. Söz konusu reformların özellikle yenilenebilir enerji alanında önemli gelişmelerin önünü açtığını ve özel sektör yatırımlarına kapı araladığını belirtti.

Son beş yılda, daha önce tamamen devlet kontrolünde olan enerji sektörüne 20 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım çekildiğini kaydeden Mirziyoyev, 24 bağımsız enerji üreticisinin ortaya çıktığını açıkladı. “Yeşil enerji” alanında, yılda 10 milyar kilovat-saat elektrik üreten, toplam 3.500 megavat kapasiteli 16 büyük ölçekli güneş ve rüzgar enerjisi santralinin faaliyete geçtiğini söyleyen Cumhurbaşkanı, son yıllarda her yıl iki ile üç kat artan temiz enerji kapasiteleri ile 2024 yılına kadar Özbekistan'ın enerji karışımında yeşil enerjinin payının yüzde 16'yı aşacağını belirtti.

HEDEF 2030 YILINA KADAR 200 MİLYAR DOLARLIK BİR EKONOMİ

Özbekistan merkezli çevrim içi haber sayfası Kun.uz'da yer alan habere göre, Özbekistan ekonomisi geçen yıl tarihi bir dönüm noktasına ulaşarak ilk kez 100 milyar dolarlık bir GSYH'ye ulaştı. Büyümeyi daha da hızlandırmak için hükûmet 2030 yılına kadar 200 milyar dolarlık bir ekonomiye ulaşmayı hedefliyor. Aynı zamanda, enerji talebinin önümüzdeki beş yıl içinde 1,5 kat artarak yıllık 120 milyar kilovat saate ulaşması bekleniyor.

Bu zorluklara yanıt olarak Özbekistan, 2030 yılına kadar 19 bin megavat yenilenebilir enerji kapasitesi inşa ederek yeşil enerjinin payını yüzde 54'e çıkarmak gibi iddialı bir hedef belirledi. 2025 yılına kadar, toplam 3 bin 400 megavat kapasiteli 18 yeni güneş ve rüzgar enerjisi santrali ve bin 800 megavat enerji depolama sistemi faaliyete geçecek. Bu çabalar, yeşil enerji üretimini gelecek yıl 5 milyon hanenin yıllık tüketimine eşdeğer olan 12 milyar kilovat saate çıkaracak. Bu sayede 6,5 milyon ton zararlı gazın atmosfere salınımı da önlenmiş olacak.

Enerji altyapısını daha da geliştirmek için Özbekistan, önümüzdeki iki yıl içinde özel girişimcilerle iş birliği içinde 2 binden fazla küçük ve mikro hidroelektrik santrali kurmaya yönelik bir program uygulamayı planlıyor. Ayrıca, 2024 yılı sonuna kadar rekabetçi bir toptan elektrik piyasası oluşturmak, özel sektör katılımını sağlamak ve rekabeti teşvik etmek için adımlar atılıyor.

Öte yandan yeşil enerji alanında uluslararası ve bölgesel iş birliği de genişletiliyor. COP-29 sırasında Özbekistan; Kazakistan, Azerbaycan ve Suudi Arabistan ile Avrupa'ya yeşil enerji ihraç etmek üzere bir anlaşma imzaladı. Bölgesel enerji istikrarını arttırmak için komşu ülkelerle birleşik bir enerji platformu başlatılacak.

Paris Anlaşması kapsamında Özbekistan, zararlı gaz emisyonlarını 2030 yılına kadar yüzde 35 oranında azaltmayı taahhüt etmiş ve bu taahhütleri 2050 yılına kadar uzatmayı planlıyor. Buna paralel olarak 2025 yılı Özbekistan'da “Çevre Koruma ve Yeşil Ekonomi Yılı” ilan edildi.

Ana hatlarıyla belirtilen reformlar ve projeler, Özbekistan'ın enerji sektörünü modernize etme, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etme ve önemli ekonomik büyüme elde etme yönündeki kapsamlı stratejisinin bir devamı niteliğinde.