Kazak petrolü için yeni rota Azerbaycan mı?

Küresel piyasalar için önemli bir petrol üreticisi olan Kazakistan'ın petrol ihracatının yaklaşık yüzde 80'i Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu (CPC) aracılığıyla yapılıyor. Kazakistan'ın petrol sahalarından çıkarılan yaklaşık 53 milyon ton petrolü, 2021'de Rusya'nın Karadeniz kıyısındaki Novorossiysk Limanı'na taşıyan CPC hattı, yaklaşık 20 yıldır Kazak petrolünün küresel pazara erişimini sağlıyor.

YENİ ROTA BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN MI?

Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı işgal girişimi ve saldırılar nedeniyle Rusya'nın petrol ihracatına yönelik yaptırımların başlamasının ardından Kazakistan, bu durumdan olumsuz etkilendi. Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu (CPC) hattında faaliyetlerin geçen yıl savaş nedeniyle 4 kez sekteye uğradı. Kazakistan, petrol ihracat güzergahında yeni rotalara ve anlaşmalara yöneldi.

Kazakistan Başbakanı Alihan İsmailov, petrol ihracatını canlandrımak için özel bir yol haritası hazırladıklarını belirterek, bu doğrultuda 1 Ocak 2023 itibarıyla Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattı üzerinden 1.5 milyon ton civarında petrol sevkiyatının başlayacağını duyurdu. Söz konusu sevkiyatın 6 ila 6.5 milyon tona çıkarılması için çalıştıklarını kaydeden İsmailov, Bakü-Supsa ve Bakü-Batum boru hatları üzerinden de Kazak petrolünün sevkiyatının gerçekleştirilebileceğini bildirdi.

"CPC'Yİ DURDURMA TEHDİDİ YENİ SÖZLEŞMELERE ZEMİN HAZIRLADI"

ABD George Mason Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Enerji Uzmanı Dr. Umud Shokri, AA muhabirine Kazakistan'ın petrol ihracatının küresel arzın yaklaşık 1.4 milyon varilini oluşturduğunu bildirdi. Shokri, 2022 Temmuz ayında bir Rus mahkemesinin CPC hattını durdurma tehdidinde bulunmasının Kazak hükumetini ve yatırımcıları yeni sözleşmeler hazırlamaya sevk ettiğini belirterek, "Kazakistan, Azerbaycan ile işbirliğine giderek Rusya'yı by-pass etme imkanına sahip. Geçen ay Azerbaycan Petrol ve Gaz Şirketi, Bakü-Supsa boru hattındaki petrol akışını daha büyük BTC boru hattına yönlendireceğini açıkladı.Yeni BTC rotası Kazakistan'ın petrolünü sınırlı yedek kapasiteye sahip Aktau Limanı'ndan Hazar Denizi üzerinden Bakü'ye taşımak için küçük tanker filosuna güvenmek zorunda olduğu anlamına geliyor" dedi. 

HEDEF 20 MİLYON TON

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kasım ayında Trans Hazar Uluslararası Güzergahı'na ilişkin verdiği demeçte, yıllık 20 milyon ton petrol taşıma kapasitesinin yer aldığını kaydetti.