UNESCO'dan Sovyet muhalifi Kazak yazarın romanına tanıtım

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), çocuk kitabı yazarı, şair ve senarist Berdibek Sokpakbayev’in 100. doğum yıl dönümünü Paris’te bulunan UNESCO Genel Merkezi’nde düzenlemiş olduğu konferans ile andı. Sokpakbayev’in 100. doğum yılı kapsamındaki etkinlikler çerçevesinde düzenlenen konferansta ayrıca, Kazak Türkü yazar Sokpakbayev’in Fransızcaya çevrilen "Benim Adım Hoca (Menin Atım Hoca)" adlı romanının sunumu yapıldı.

"BENİM ADIM HOCA"

Sokpakbaev’in "Benim Adım Hoca" adlı romanı, cesur hayalleri ve güçlü adalet duygusu onu sık sık zor durumlara sürükleyen bir Kazak çocuğu Hoca’nın hikâyesini anlatıyor. Canlı, yaramaz bir çocuk olan Hoca, romanda sosyal adaletsizliğe ve yetişkin otoriteye meydan okuyarak her sorunu samimiyet ve zekâ ile yöneten bir karakter olarak ele alınıyor. Tüm bu nitelikler okuyucuların kalplerinde derin, nazik bir tepki uyandırıyor ve bu genç kahraman, güvenilirliği ve sempatikliğiyle ulusal olarak sevilen bir karakter hâline geliyor.

SOVYET MUHALİFİ VE KAZAK MİLLİ EDEBİYATÇISI BERDİBEK SOKPAKBAYEV

Berdibek Sokpakbayev, Kazakistan’ın Almatı şehrinin Rayimbek ilçesinin Kostöbe köyünde 15 Ekim 1924 tarihinde doğdu. Fakir bir ailenin çocuğu olarak doğan Sokpakbayev, abisinin yardımıyla okudu ve 1949’da Abay Kazak Pedagoji Enstitüsü Filoloji Fakültesinden mezun oldu. Daha sonra Moskova’daki Gorki Edebiyat Enstitüsünde eğitim aldı ve eserlerini yazmaya başladı. Uzun yıllar doğduğu topraklardaki köylerde öğretmenlik yapan Sokpakbayev, 1952-1970 yılları aralığında Kazak Edebiyatı gazetesinde, Yıldız, Baldırgan dergilerinde ve Kazakistan Yazarlar Bіrlіğіnde değişik görevler üstlendi.

Gereksiz övgüden, ikiyüzlülükten hiç hazzetmeyen yazar, Rusların devlet büyüklerini de övmeyi, öven eserler yazmayı da tercih etmedi. Bazı anlatılanlara göre yazar, "Yalanı yazmayı sevmem" diyerek bir süre yazmayı da bıraktı.

Berdibek Sokpakbayev, bütün düşünceleriyle, ruhuyla, varlığıyla; kendine ve toplumuna yoksulluk, acı ve gözyaşından başkaca bir şey yaşatmayan komünist, sosyalist Sovyet hükûmetlerine karşı olan bіrіydi. Özellikle onun son yazdığı romanı “Ölgender Kaytıp Kelmeydі” (Ölenler Geri Dönmez), Sovyet dönemindeki mankurtlaşmış / mankurtlaştırılmış topluma karşı, eleştiri, alay, yergi ve iğnelemelerden oluştu. Bu eser yazıldıktan sonra, yayınlanma aşamasında ve yayınlandıktan sonra yazara birçok sıkıntı yaşadı. Bilinçaltında hâlâ korkunç yılların izleri olan insanlar yüzünden romanın sansürden geçemeyen bölümleri çok oldu. Bu Sovyet muhalifi tutumu, yazarın hayatında pek çok olumsuz gelişmeye yol açmasına rağmen, Kazak Türkü yazar düşünceleriyle ve varlığıyla adını Kazak edebiyatı tarihine yazdırdı.