Türkçe, Kerkük'te ne zaman resmi statü kazandı?

Selahaddin Kaşgarlı / QHA Muhabir / Ankara

Tarihi Türk şehri Kerkük’te Türkçe dilinin resmi organlarda kullanılmasının kararlaştırılmasına yönelik atılan adımlar meyvesini verdi. Kerkük Milletvekili ve Irak Türkmen Cephesi önceki dönem Başkanı Erşat Salihi’in gönderdiği dilekçeye Kerkük Valiliğinden yanıt geldi.

ERŞAT SALİHİ'DEN KERKÜK VALİLİĞİNE DİLEKÇE 

Kerkük Valiliği tarafından 18 Eylül 2023 tarihinde yayımlanan bildiri ile birlikte, tarihten beri Türklerin şehri olan Kerkük’te resmi dairelerdeki yazışmalarda ve dış mekanlara asılan tabelalarda resmi olarak Türkçe’nin kullanılacağı bildirildi. Erşat Salihi, valiliğe gönderdiği dilekçesinde Irak Anayasası'ndaki Arapça ve Kürtçe dillerinin resmi olarak kullanılmasına ilişkin alınan karara dikkat çekerek; Türkçe ve Süryanice’nin de tıpkı diğer diller gibi resmi olarak kullanılmasını talep etti.

TÜRKÇE'NİN KERKÜK'TE RESMİLEŞME SERÜVENİ 

Kerkük Türkü gazeteci Reşat Salihi, söz konusu bildiriyi ve Türkçe’nin Kerkük’te resmi statü alması sürecini QHA’ya anlattı. Salihi, Kerkük Valiliği tarafından yayımlanan bildiride, yerel dillere daha fazla önem verilmesine dikkat çekildiğini aktardı. Salihi böylelikle tıpkı Arapça ve Kürtçe dillerinin resmi yazışmalar, tabelalar ve eğitim kurumlarında kullanılmasının meşru olduğu gibi Türkçe’nin de devlet daireleri ve trafik levhaları dahil tüm resmi kurumlarda kullanılacağını dile getirdi.

TÜRKMEN ÖĞRETMENLER KONGRESİ

QHA’nın “Türkçe Kerkük’te ne zaman statü kazandı?” sorusuna Salihi, Irak’ın kuruluşundan 1937 yılına kadar Türkçe’nin Kerkük’teki okullarda eğitim dili olarak kullanıldığı şeklinde yanıt verdi. Salihi, “1958’e kadar Irak Krallığı döneminde Türkçe yasaklanmıştı. Ancak 1960 yılında Türkmen Öğretmenler Kongresi düzenlendi. Bu kongrenin düzenlenmesinin ardından 24 Ocak 1970 tarihinde Irak’taki Türklere kültürel eğitim hakkı verildi. Bu ancak bir iki yıl kadar sürdü. Sonra okullarda Türkçe tekrar yasaklandı. 1995 yılında Erbil’de Türkmen Barış Okulu kuruldu. Bu okulun kurulması ile birlikte okulda Türkiye’de olduğu gibi Latin alfabesiyle Türkçe eğitim verilmeye başladı. 2003 senesinde Saddam Hüseyin hükumeti düştükten sonra Kerkük’te bu eğitimler günümüze kadar devam etti” ifadelerini kullandı.

TÜRKÇE DİLİ IRAK ANAYASASI'NDA RESMİ STATÜ KAZANDI

Kerkük'te sosyal ve kültürel mecralarda Türkçe’nin de kullanıldığına dikkat çeken Salihi, “Kerkük’te 2009 yılında Türkmeneli Öğrenci ve Gençler Birliği tarafından büyük bir protesto düzenlendi. Gösterilerin amacı yol tabelalarındaki dillerin kullanılması idi. Tabelalarda sadece Kürkçe ve Arapça kullanılmaktaydı. Bizim gençler kendi elleriyle tabelalara Türkçeyi yazdılar. Bu olayın ardından Türkçe dili daha yaygın olarak kullanılmaya başladı. Türkçe dili Irak Anayasası'nda resmi statü kazandı” bilgisini verdi.