Türk milli mücadelesinin sembol ismi, "Milli hatip" Hamdullah Suphi Tanrıöver

Türk Kurtuluş Savaşı ve Milli Mücadele devirlerinin sembol isimlerinden, Türk Ocaklarının efsane Genel Başkanı, edebiyatçı, yazar ve devlet adamı Hamdullah Suphi Tanrıöver, vefatının 57. senesinde saygıyla anılıyor.

Hamdullah Suphi, Abdurrahman Sami Paşa'nın torunu, Abdüllatif Suphi Paşa ile Ülfet Havva hanımın oğlu olarak 1885'te İstanbul'da hayata gözlerini açtı. İlk eğitimini burada tamamladı. Tanrıöver, 1904'te Galatasaray Mekteb-i Sultanisi'ni bitirdi. Daha sonra 1908'de Ayasofya Rüşdiyesinde, 1910'da Darülmualliminde, 1913 yılındaysa Darülfünun Edebiyat Fakültesinde çeşitli dersler verdi.

Hamdullah Suphi, Balkan Savaşı'ndan sonra Edirne ve Trakya topraklarının Osmanlı Devleti’nde kalması için oluşturulan komisyonla birlikte 1913'te Berlin ve Petersburg'a gitti. Türk Derneği, Türk Yurdu Cemiyeti, Türk Ocağı ve Türk Bilgi Derneği gibi kuruluşların faaliyetlerine katılan, Türk Ocakları'nın başkanlığını yapan Tanrıöver, Mayıs 1919'da İzmir'in Yunanlılar tarafından işgali nedeniyle İstanbul'da düzenlenen protesto mitinglerindeki konuşmalarıyla adından söz ettirdi.

TÜRK MİLLİ MÜCADELESİNİN YILMAZ SAVUNUCUSU

Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nde Saruhan (Manisa) milletvekili olarak görev yapan Tanrıöver, İstanbul'un işgali ve Türk Ocaklarının kapatılması üzerine Ankara'ya giderek Milli Mücadele'ye katıldı. Antalya mebusu olarak 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne giren devlet adamı, aynı yıl Maarif Vekili olarak görev aldı. İstanbul matbuatına karşı Milli Mücadele'yi savunan yazılar kaleme aldı.

İstiklal şairi Mehmet Akif Ersoy'un yazdığı İstiklal Marşı'nın TBMM'de milli marş olarak kabul edilmesi için büyük çaba sarf eden Tanrıöver, mücadeleci tavrı ve hitabetiyle önem kazandı. Duyuru yapıldığında milli marş yazılması karşılığında ödül konulduğu için yarışmaya katılmayan Mehmet Akif Ersoy'u ikna eden ve İstiklal Marşı'nı Meclis kürsüsünde ilk kez ve üst üste 4 defa okuyan Tanrıöver, şiiri Türk milli mücadelesinin mütemmim cüzü olarak nitelendirdi.

MİLLİ HATİP, TÜRK SİYASETİNDE HER ZAMAN ÖNDE GELEN İSİMLER ARASINDA OLDU

Hitabetiyle şöhret bulan, halk arasında ve meclis ortamında yaptığı etkili konuşmalarıyla "milli hatip" ve "cumhuriyet hatibi" olarak anılan Tanrıöver, 1923'te ikinci Meclise de İstanbul mebusu olarak girdi. Cumhuriyet'ten sonraki yıllarda yeni Türkiye'yi ve Cumhuriyet inkılaplarını öven konuşmalarıyla halk üzerinde etkili olan Hamdullah Suphi, 1925'te Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki görüşmeler sırasında tekke ve zaviyelerin kapatılmasına dair kanuna itiraz etti.

İstanbul'da Türk Ocakları'nı tekrar faaliyete geçiren, Etnografya Müzesi'ni kuran Tanrıöver, 1931-1943 yılları arasında Bükreş'te büyükelçilik yaptı. Tanrıöver, sonraki yıllarda muhtelif illerde vekillik yaptı ve siyasetin içinde yer aldı. İstanbul'da 10 Haziran 1966'da vefat eden Hamdullah Suphi Tanrıöver'in cenazesi, Merkezefendi'deki aile kabristanında toprağa verildi.