KTMM'den Ukrayna'ya çağrı: Yerli halkların haklarını güvence altına alan yasalar kabul edilsin

Dünya Yerli Halklar Günü, Birleşmiş Milletler (BM) teşkilâtının kararı üzerine, 1995 yılından bu yana her 9 Ağustos tarihinde kutlanıyor. BM'nin yerli halkların haklarını korumaya yönelik komisyonu ise ilk kez 9 Ağustos 1982 tarihinde bir araya gelerek çalışmalarına başladı.

UNESCO verilerine göre, bugün dünyada 7 binden fazla etnik dilde konuşan ve kültürel geleneklerine bağlı kalan yaklaşık 300 milyon yerli halk topluluğu ikamet ediyor. Günümüzde, Rus işgali altındaki anavatanları Kırım Yarımadası'nda yaşayan, işgalcilerin sistematik baskı politikalarının hedefi olan Kırım Tatarları da bahsi geçen yerli halklardan birisi.

KTMM'DEN DÜNYA YERLİ HALKLAR GÜNÜNDE AÇIKLAMA

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanlık Divanı, 9 Ağustos Dünya Yerli Halklar Günü vesilesiyle bir açıklama yayımladı. Açıklamada KTMM, Ukrayna yönetimini yerli halklar olan Kırım Tatar, Karay ve Kırımçak halklarının haklarının güvence altına alınmasına yönelik sıradaki adımları atmaya davet etti.

Açıklamada, bağımsız Ukrayna devletinin demokratik gelişimi ve yerli Kırım Tatar halkının haklarının iade edilmesi amacıyla, KTMM’nin faaliyet gösterdiği tüm yıllar boyunca yerli halkların haklarının korunmasına yönelik uluslararası ve ulusal yasal çerçevenin oluşturulmasına aktif olarak katıldığı ifade edildi.

Ayrıca belgede, KTMM’nin BM Genel Kurulu tarafından Eylül 2007’de kabul edilen Yerli Halklar Hakları Bildirisi'nin uzun ve karmaşık hazırlanma sürecine doğrudan katıldığı ve KTMM’nin kurulduğu 2002 yılından bu yana BM Yerli Halklar Daimi Forumu'nun üyesi olduğu belirtildi.

Ukrayna’nın KTMM'nin çabalarıyla 2014’te yerli halklara ilişkin devlet politikasını gözden geçirdiği belirtilen açıklamada, “Ukrayna Parlamentosu'nun 20 Mart 2014 tarihinde kabul ettiği ‘Ukrayna Devletinin Bir Parçası Olarak Kırım Tatar Halkının Haklarının Güvence Altına Alınmasına Dair Beyannamesi’ başlıklı belge de bunun kanıtıdır. Belgede bağımsız Ukrayna tarihinde ilk kez Kırım Tatarları yerli halk olarak kabul edilmişti. Ayrıca egemen ve bağımsız bir Ukrayna devletinin parçası olarak devredilemez kendi kaderini tayin hakkının korunması ve gerçekleştirilmesi garanti edilmişti.” denildi.

Ukrayna Parlamentosunun 1 Temmuz 2021 tarihinde BM Yerli Halklar Hakları Bildirisi'nin temel normlarına dayanan ve Ukrayna'nın yerli halklarının kolektif hakları alanındaki mevzuatın daha da geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için temel oluşturan “Ukrayna’nın Yerli Halklarına Dair” başlıklı yasayı kabul ettiği anımsatılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"KTMM, Kırım'ın işgalden kurtarılması amacıyla Ukrayna toplumunu ve uluslararası ortakları birleştirmeye, ayrıca Kırım’ın Ukrayna devletinin ayrılmaz bir parçası ve yerli Kırım Tatar halkının tarihi vatanı olarak daha da geliştirilmesini sağlamak için çaba göstermeye devam edecektir.

Bu yolda ilerlerken KTMM, bağımsız bir Ukrayna devletine bağlı olarak kendi kaderini tayin etme hakkının gerçekleştirilmesi ve Kırım'a millî-bölgesel özerklik statüsünün verilmesinin, Kırım Tatar halkının siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimini kendi görüş ve değerlerine uygun olarak başarılı bir şekilde sağlayacak tek koşul olduğunu vurgulamaya devam edecektir.

Dünya Yerli Halklar Günü'nde KTMM Başkanlık Divanı, Ukrayna Cumhurbaşkanına, Ukrayna Parlamentosuna ve Ukrayna Bakanlar Kuruluna KTMM ile birlikte, bağımsız bir Ukrayna devleti içinde Kırım Tatar, Karay ve Kırımçak halklarının haklarının güvence altına alınmasına yönelik sıradaki yasal düzenlemelerin geliştirilmesi ve onaylanmasına katkıda bulunmaları çağrısında bulunuyor.”