Kırım Tatar halkının milli mücadelesinin büyük yolbaşçısı Av. Müstecib Ülküsal

Emel Dergisinin kurucu başyazarı, ömrünü Kırım ve Türklük davasına adamış Av. Müstecib Ülküsal bundan 27. yıl önce İstanbul’da hayata veda etti. Müstecib Ülküsal,  vefatının yıl dönümünde düzenlenen çeşitli etkinlikler ile rahmet ve minnetle anılıyor. 

MÜSTECİB ÜLKÜSAL ANILACAK

Emel Kırım Vakfı 10 Ocak 2023 tarihinde Salı günü akşam Zoom ve Facebook üzerinden Prof. Dr. Zuhal Yüksel ve Zafer Karatay'ın vereceği bir konferansta Müstecib Ülküsal'ı anlatılacak.

MÜSTECİB ÜLKÜSAL KİMDİR?

Kırım Tatar halkının milli mücadelesinin büyük yolbaşçısı Av. Müstecib Ülküsal, Vatan Kırım’ı terketmek zorunda kalan binlerce Kırım Tatar ailesinden birinin çocuğu olarak Romanya’nın Mangalya kasabası Azaplar köyünde 15 Şubat 1899’da dünyaya geldi.

Kırım Tatarlarının 1917’de Kırım’da İstiklâllerini ilan ederek Kırım Ahali Cumhuriyeti’ni kurmaları üzerine, 1918 yılında Kırım’a bir gemiyle gizlice giderek, Kırım Tatarlarının Milli Mücadelesine fiili olârak katılan Müstecib Ülküsal, Akyar’da (Sivastopol) tutuklandı, Kurultay Hükumeti yetkililerince kurtarıldıktan sonra iki yıl, önce Kaytmaz Ağa sonra Fotisala köylerinde öğretmenlik yaptı. 
1920 yılında Bolşeviklerin Kırım’ı işgal etmeleri üzerine Kırım’ı terketmek zorunda kaldı.

Lise tahsilini İstanbul’da tamamladıktan sonra Romanya’ya döndü ve 1926 yılında Bükreş’te Hukuk Fakültesini bitirdi. 
Öğrencilik yıllarında Romanya’da çıkan Türkçe gazetelere makaleler yazarak Türklere milliyetçi bir ruh verme çabalarını, arkadaşlarıyla birlikte kurduğu “Tonguç” cemiyetinin faaliyetleriyle bu çabalarını yaygınlaştırmaya gayret etti.

1 Ocak 1930 yılında Romanya’da 10 idealist arkadaşıyla, Emel Dergisi’ni yayımlamaya başladı. Kırım Kurultay hükumeti Dışişleri bakanı ve Kırım Millî Merkezi başkanı Cafer Seydahmet Kırımer’in isteğiyle Kırım İstiklal Davasının resmi yayın organı olan Emel Dergisini 1941 yılında, Almanların Dobruca’ya gelmeleri üzerinde kapatmak zorunda kalarak Türkiye’ye göç etti.

II.Dünya Savaşı esnasında Kırım Milli Merkezi’nin kararıyla, arkadaşı Edige Kırımal ile birlikte, Almanlara esir düşen soydaşlarına yardımcı olmak, Sovyet işgalinden kurtulan Alman işgali altına giren Kırım’da Kırım Tatarlarının bir devlet kurabilmesi imkanlarını araştırmak üzere Almanya’ya gitmiştir. 1942 yılında Türkiye’ye dönerek, 1976 yılına kadar fiili olarak avukatlık yaparak geçimini temin etmişti.

Cafer Seydahmet Kırımer’in rahatsızlığı sebebiyle Kırım Millî Merkezi’nin başkanlığını 1955 yılından itibaren vekâleten, 1960 yılında Kırımer’in vefatı sonrası bilfiil yürütmeye başladı.

1960 yılından sonra Türkiye’de yeniden yayınlanmaya başlayan Emel Dergisinin başyazarlığını gözlerinin rahatsızlandığı 1986 yılına kadar yürüten Müstecib Ülküsal, arkadaşlarıyla birlikte 1986 yılında Emel Kırım Türk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfını kurdu.

“Dobruca ve Türkler”, “Kırım Türk-Tatarları”, “II.Dünya Savaşında 1941-42 Berlin Hatıraları ve Kırım’ın Kurtuluş Davası”, “Dobruca’daki Kırım Türklerinde Atasözleri ve Deyimler” adlı eserleri kaleme alan Müstecib Ülküsal, “Gagauzların Aslı” ve “Üç Bozkırlı Atilla-Cengiz-Timur” adlı eserlerinin Türkçeye tercüme etti.

Müstecib Ülküsal, 10 Ocak 1996 tarihinde 97 yaşında iken İstanbul’da vefat etti.