21 Şubat Ana Dil Günü’nde 6. Kırım Tatarca dikte etkinliği yapıldı

“Nefes” sivil toplum kuruluşunun Uluslararası Ana Dil Günü vesilesiyle her yıl düzenlediği Kırım Tatarca çevrim içi dikte etkinliğinin bu yıl 6’ncısı düzenlendi. Daha önceki 2 dikte etkinliğinde olduğu gibi bu sene de program, Rus işgal yönetimi tarafından düzmece dava çerçevesinde mahkûm edilen siyasi tutsaklar Nariman Celal, Asan Ahtemov, Aziz Ahtemov başta olmak üzere diğer tüm Kırım Tatar siyasi tutsaklara ithaf edildi.

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov başta olmak uzere Kıyiv’de yaşan Kırım Tatarları da dikte etkinliğine katıldı

Açılış konuşmasını yapan Kırım Tatar milli hareketi aktivisti Rüstem Useinov, “Hepimiz bugün, adaletsiz kararlar çerçevesinde hapislere atılan ama umudunu yitirmeyen siyasi tutsaklarımızın tez vakitte özgürlüğe, ailelerine kavuşması için Allah'a dua ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

Dikte, geleneksel olarak dua okunmasıyla başladı. Duayı Kırım Tatar aktivist, siyasi tutsak Asan Ahtemov’un oğlu Refat okudu.

Dikteyi okuyan Kırım Tatar şair Maye Abdulganiyeva, “Bu tür etkinlikler şu an zor durumda bulunan Kırım Tatar dilini yaşatmak amacıyla düzenleniyor.” dedi.

Bu yılki dikte metni olarak, Kırım Tatar aktivist ve siyasi tutsak Asan Ahtemov’un hapisten yazdığı “Ben yalnız değilim” başlıklı mektup kullanıldı.

“Nefes” sivil toplum kuruluşunun sosyal medya hesaplarında yayımlanan etkinlik her yıl dünyanın farklı ülkelerinde yaşayan Kırım Tatarlarını bir araya getiriyor.

YAZILAN DİKTE 24 SAAT İÇİNDE KONTROL İÇİN GÖNDERİLMELİ

Etkinlik sonrasında katılımcıların bir gün içinde (22 Şubat 19.00’a kadar) Nefes sivil toplum kuruluşunun e-mail adresine (qrm.nefes@gmail.com) yazılan diktenin resmini göndermesi ve kendi iletişim bilgilerini bildirmesi gerekiyor. Dikteyi hatasız yazan katılımcılarına teşvik ödüllerinin verilecek. Diktenin, Latince veya Kiril alfabesiyle okunaklı bir şekilde elle yazılması gerekiyor. Yazdıkları metni kendileri kontrol etmek isteyenler için 22 Şubat saat 19.00'dan sonra Nefes sivil toplum kuruluşu sayfasında dikte metni yayımlanacak.

DÜNYA ANADİLİ GÜNÜ VE KIRIM'DA RUS BASKINA DİRENEN KIRIM TATAR DİLİ

Uluslararası Ana Dil Günü, her yıl 21 Şubat'ta kaydediliyor. Ana Dil Günü, dünyada yok olmaya yüz tutmuş dillerin yaşamasını sağlamak, çok dilliliği teşvik etmek ve dilsel farkındalık yaratmak amacıyla Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) tarafından 21 Şubat 1999’da ilan edildi.

Türk dil ailesinin Oğuz ve Kıpçak özelliklerini bünyesinde barındıran ve bu özelliği ile geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk dünyasının ortak dili olabilme niteliğini taşıyan Kırım Tatarca dili, bugün UNESCO tarafından “yok olma tehlikesi altındaki diller” listesinde sınıflandırılmaktadır.

İsmail Bey Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” söylemi ile 130 yıla yakın bir süre önce yayınladığı “Tercüman” gazetesinin anadili olarak Kahire’den Kazan’a, Bosna’dan Kaşgar’a kadar ki büyük alanda okunan ve anlaşılan Kırım Tatarcası günümüzde kendi ana vatanı Kırım’da dahi eğitimi verilemeyen bir dil haline geldi. Kırım’ı 2014 yılında işgal eden Rusya Federasyonu, o tarihte yetersiz de olsa mevcut olan ilk ve orta öğretim seviyesinde Kırım Tatarca eğitim olanaklarını işgalden bugüne geçen on yıl içinde neredeyse yok etmişti.

Rusya Federasyonu, 2018 yılında yürürlüğe koyduğu bir kanunla işgal ettiği Kırım da dahil olmak üzere, Rusça dışındaki diğer dillerin eğitimini zorunlu olmaktan çıkardı ve seçmeli hale getirdi.

Rus işgali altındaki Kırım’da da bugün, Kırım Tatar dili baskılara karşı direniyor ve varlığını korumaya çalışıyor.

İŞGALCİLERDEN KIRIM TATARLARINA AĞIR HAPİS CEZALARI

Rus işgali altındaki Kırım’ın sözde Yüksek Mahkemesi, 21 Eylül 2022 tarihinde, kurmaca suçlamalar çerçevesinde alıkonulan Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Nariman Celal’i 17 yıl, Asan Ahtemov’u 15 yıl, Aziz Ahtemov’u 13 yıl hapis cezasına mahkum etti.  Ekim 2023'te işgalciler 3 Kırım Tatarını Kırım’dan yasa dışı olarak Rusya'daki cezaevlerine sevk etti.

İŞGALCİLERDEN KIRIM TATAR SİYASİ TUTSAKLARA İŞKENCE

KTMM Başkanı Refat Çubarov, 3 Haziran 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, Akmescit’te bulunan 2 numaralı tutukevinde işgalcilerin, Kırım Tatar siyasi tutsaklar; KTMM Başkan Yardımcısı Nariman Celal, Asan Ahtemov ve Aziz Ahtemov’a kasıtlı olarak manevi ve fiziksel şiddet uyguladığını duyurmuştu.

KTMM Başkanı Çubarov, "Kaynağımız, Nariman Celal, Asan Ahtemov ve Aziz Ahtemov’un yerleştirildiği Akmescit 2 numaralı tutukevi yönetiminin, uluslararası popülaritesi nedeniyle Nariman'a fiziksel şiddet kullanmaktan korktuklarını ancak Asan ve Aziz'e işkence yaptıklarını söyledi." açıklamasını yaptı.