Kırımoğlu ve Çubarov, Antalya Diplomasi Forumu'nda QHA'ya konuştu

Ömer Cihad KAYA
QHA Ankara

Antalya Diplomasi Forumu'nda ikinci gün oturumları yoğun ve verimli bir şekilde tamamlandı. Küresel ve bölgesel meselelere çözüm arayışına yönelik ülke temsilcilerini bir araya getiren oturumlar, yuvarlak masa toplantıları ve ikili görüşmelerde birçok mesele ele alındı. Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, Antalya Diplomasi Forumu'nda Kırım Haber Ajansına özel açıklamalarda bulundu. 23 Ağustos'ta yapılacak olan uluslararası Kırım Platformu'na ilişkin değerlendirmelerde bulunan Kırımoğlu ve Çubarov, Türkiye'nin platforma katılımının önemli olduğunu vurguladı.

Antalya'nın Serik ilçesine bağlı Belek Mahallesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde yapılan Antalya Diplomasi Forumu, dünyanın birçok ülkesinden siyasetçi, bürokrat, uzman, akademisyen, gazeteci, öğrenci ve sivil toplum kuruluşlarından misafiri ağırlıyor. Koronavirüs salgınının ardından yapılan ilk uluslararası toplantı olan forumda, 18-19 Haziran 2021 tarihlerindeki oturumlarda birçok konu ele alındı. Diplomasinin kalbinin attığı ve dünyadaki her beş ülkeden birinin dışişleri bakanının katılım gösterdiği forumda, Afrika’dan Balkanlara, Avrupa’dan Asya’ya kadar Türkiye’nin dış politikada iş birliği sürecinde olduğu ülkelerden gelen yetkililer, küresel ve bölgesel sorunlara yönelik görüşlerini ifade ediyor ve karşılıklı fikir alışverişinde bulunuyor.  Antalya Diplomasi Forumunda, Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Kırım Platformu'na ilişkin güncel meseleler, Antalya Diplomasi Forumu kapsamındaki görüşmeler ve Türkiye'nin platforma katkısına yönelik değerlendirmelerde bulundu.

KIRIMOĞLU, ANTALYA DİPLOMASİ FORUMU'NDA QHA'YA KONUŞTU

Dünya gündeminin çok hızlı değiştiğini ve Kırım'ın gündem dışında kalmaması için Kırım Platformu'nu hayata geçirdiklerini ifade eden Kırımoğlu, platform hakkındaki son durumu QHA'ya değerlendirdi. Kırımoğlu'nun Kırım Platformu'nun esas amacı ve Rusya'nın platformu itibarsızlaştırmaya yönelik çabalarını değerlendirdiği açıklaması şu şekilde:

"Kırım Platformu'nun esas maksadı, Kırım'ı işgalinden kurtarma konusunu gündeme getirmektir. Esas olarak, 2014 yılı Mart ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda işgalin sona ermesi, Rus askerlerinin Kırım'dan çekilmesi ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü sağlaması kararını destekleyen ülkeleri, Kırım Platformu'na davet ettik. Kırım Platformu çerçevesinde, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü destekleyen tüm ülkeleri davet ettik. Şu anda biliyoruz ki Rusya, bu duruma çok sert tepki gösteriyor, ülkeleri tehdit ediyor. Platformun, Rusya'nın toprak bütünlüğüne saldırı olduğu propagandasını yürütüyor. Diğer bir propagandası da, Kırım Platformu'nu itibarsızlaştırmaya yönelik. Platformu önemsiz göstermek ve ülkelerin katılımını engellemek için ellerinden geleni yapıyorlar."

KIRIMOĞLU, KIRIM PLATFORMU'NA KATILACAK ÜLKELER HAKKINDA ÖNEMLİ BİLGİLER VERDİ

Kırım Tatar halkının milli lideri, Kırım Platformu'na kesin katılımı söz konusu olan ülkeler hakkında da önemli bilgiler verdi. Kırımoğlu, "Şu anda aldığımız malumatlara göre, 40 ülkeden fazla katılım söz konusu olacak. Bunların içinde 26 ülkenin en üst düzeyde katılımı bekleniyor. Bizim şu anda, buradaki çalışmalarımız, bu platforma mümkün olduğu kadar çok insanın katılımını sağlamak amacı taşıyor." dedi.

"TÜRKİYE MUTLAKA KIRIM PLATFORMU'NA KATILACAK"

Türkiye'nin Kırım Platformundaki rolüne ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Kırımoğlu şunları ifade etti:

"Biz bu konuyu Sayın Recep Tayyip Erdoğan ile daha önce birçok defa konuşmuştuk. Yine geçen yıl 16 Ekim'deki görüşmede de konuşuldu. Erdoğan, Türkiye'nin mutlaka katılacağını ve destekleyeceğini açık bir şekilde ifade etti. Türkiye'nin platforma katılması çok önemli. Birincisi, Rus işgali altında olan kişiler için bu çok önemli. Onlar daima, Türkiye'nin tutumunu dikkate alıyor ve takip ediyor. Eğer Türkiye katılmamış olsaydı, soydaşlarımız gerçekten çok üzüleceklerdi. Dün Sayın Çavuşoğlu ile de görüştük, Türkiye mutlaka bu platforma katılacak. Kıyiv'deki büyükelçilerle katılım konusunu müzakere ediyoruz. Erdoğan katılacak dediğimiz zaman, onların katılma istekleri artıyor. Türkiye'nin önemi büyük ve desteğini daima hissediyoruz. Bunun yanında, Türkiye'nin kendine özel şartları var, bunları da anlıyoruz. Ancak, ülkemizin zor anlarında Türkiye'nin büyük desteği söz konusu oldu. Gerek askeri bakımdan olsun, gerek mecburi olarak öz topraklarını bırakmak zorunda kalan soydaşlarımıza konut meselesiyle ilgili olsun şimdi Kıyiv'e taşınmak zorunda kalan meclisimizin çalışmalarına destek olması bakımından, her türlü desteği mevcut."

Kırımoğlu, Türkiye'nin uluslararası toplantılarda, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne destek anlamında büyük bir rol üslendiğini ifade ederek, "Uluslararası toplantılarda Kırım ve Ukrayna'nın sorunlarını dile getiren Ukrayna'dan sonraki en önemli ülke Türkiye" değerlendirmesini yaptı.

Antalya Diplomasi Forumu'na Rusya'dan hiçbir yetkili katılmadı. Kırımoğlu, bu konuya da dikkat çekerek, Moskova yönetiminin, Kırım Tatar Milli Hareketi ve Ukrayna'nın bulunduğu bir yerde yalan ve dezenformasyon yapamayacağını iyi bildiğini ve bu yüzden katılmadığını vurguladı.

"ULUSLARARASI KURULUŞLARIN KARAR ALMA GÜCÜ VAR AMA BUNU UYGULAYACAK MEKANİZMALARI YOK"

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, Kırım Platformu'na ilişkin güncel meseleler, Antalya Diplomasi Forumu kapsamındaki görüşmeler ve Türkiye'nin Kırım Platformu'na katkısına yönelik değerlendirmelerde bulundu. Çubarov'un açıklamaları şu şekilde:

"Dünyada büyük bir kriz söz konusu. Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası teşkilatların vazifelerini yerine getirmek için gereken mekanizmaları mevcut değil. Bu konuda vazifeleri var. Kararlar kabul ediyorlar ama bu kararları uygulayacak mekanizmaları yok. BM'nin daimi üyesi var. Dün Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan, yıllardır ifade ettiği, 'dünya beşten büyüktür' sözünü tekrarladı. Gerçekten de öyledir. Her bir milletin ve halkın bu dünyada benzer hakları mevcut. Ama biliyoruz ki, bir çok halk bunu gerçekleştiremiyor çünkü buna fırsat bulamıyor."

Ülkelerin içindeki farklı etnik kimlikten gelen toplulukların haklarını koruma noktasında eksikliği olduğunu ifade eden Refat Çubarov, bu halkların haklarını korumak için ülkelerin gerekli mekanizmaları hayata geçirmesi gerektiğini ifade etti. Dünyada bunu gerçekleştirecek ülke sayısının çok az olduğunu ifade eden Çubarov, devletlerin uluslararası hukuku ihlal ederek güç kullandığını vurguladı. Bu tür devletler arasında Rusya'nın üst sırada yer aldığını belirten KTMM Başkanı, uluslararası teşkilatların Kırım ve Ukrayna ile bağlantılı krizlerde de gerekli mekanizmaları hayata geçiremediğini vurguladı. BM'nin her yıl Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü destekleyen ve Kırım'daki Rus işgalini tanımayan kararları kabul ettiğini ama BMGK'da gerçek kararlar alabilmek için daimi 5 üyenin bir araya gelemediği için bu kararların uygulanamadığını belirtti.

REFAT ÇUBAROV: KIRIM TATAR HALKININ GELECEĞİ ADALET PRENSİBİNE BAĞLIDIR

"Rusya Federasyonu, 2014'de, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra on yıllardır devam eden uluslararası hukuk yapısını yerle bir etti. Dünyanın uluslararası hukuk prensiplerini yeniden düzenlemesi gerekiyor. Bugün anlaşıldı ki, dünyanın geleceği hukukta değil güçte. Kim güçlü ise meseleleri çözme şansı buluyor. Bugün Rusya olabilir, öbürkü gün Çin ve ABD olabilir. Antalya Diplomasi Forumu, iş birliği ve güvenlik meselelerini birinci sıraya koyuyor. Bu meselelerde de, kişiye sıkı sıkıya bağlı hakların göz önüne alınması gerekiyor. Yani biz işbirliği ve güvenliğimizi kursak ama diğerleri bundan hiçbir zaman faydalanmasa bu da adaletli bir tutum olmayacaktır"

Kırım Tatar halkının geleceğinin bu adalet prensibine bağlı olduğunu vurgulayan Çubarov, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün yeniden sağlanması noktasında yeni yeni adımların atılmaya başladığını ifade etti. Çubarov, 23 senelik bağımsızlık dönemindeki Kırım Tatar milletine yönelik adaletsizliğin yeni yeni ortadan kalkmaya başladığını belirtti. Ukrayna'da 2014 yılının büyük bir dönüşüme yol açtığını ifade eden Çubarov, Rusya'nın propagandası sayesinde daha önceki dönemde Rusların istediği bir yönde ilerlediğini kaydetti. Çubarov, Kırım Tatarlarının haklarının Ukrayna devleti nezdinde sağlamak için Kırım'ın kontrol altına alınması gerektiğinin altını çizdi. Kırım Platformu'nun bu yüzden önem arz ettiğini belirten Çubarov, platformun paydaşı olan ülkeleri bu adalet prensibi etrafında birleştirmek için çalışacaklarını kaydetti.

ADF 2021 "TÜRKİYE, UKRAYNA-RUSYA KRİZİNDE ÖZEL BİR ROL ÜSTLENMEK ZORUNDADIR"

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, "Kırım Platformu'nda, Kırım konusunun her zaman hatırlanması, dünyanın geleceğiyle bağlantılı meselelerde Kırım'ın Ukrayna toprağı olarak tanınması gibi politikalar belirlenecektir. Kırım Platformu'na birçok ülkenin Cumhurbaşkanı katılacak." ifadelerini kullandı. Rusya'nın Kırım Platformu'na yönelik manipülasyon ve şantajlar ile dünya ülkelerini etkilemeye çalıştığını vurguladı. Kırım Platformu'na katılacak devlet başkanlarının olduğunu ancak Türkiye Cumhurbaşkanı'nın katılımının öneminin çok yüksek olacağının altını çizdi. Türkiye'nin küresel ve bölgesel gelişmeler hakkındaki rolünü şöyle ifade etti:

"Rusya Karadeniz'i bir iç deniz yapma gayretinde ama bu mümkün değil. Çünkü, Karadeniz'in etrafında NATO ülkeleri Romanya, Bulgaristan, Türkiye, Gürcistan ve Ukrayna var. Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşa bakıldığında, Türkiye istese de istemese de burada özel bir rol üstlenmek zorunda. Çünkü anlaşılıyor ki, bu bölgede ya Rusya istediğini yapacak ya da birisi, uluslararası hukuku ve adaleti sağlamak için Rusya'dan zarar gören ülkelerin hamiliğini yapacak. İşte bu forumların faydaları da bununla bağlantılıdır."

KIRIM PLATFORMU NEDİR?

Kırım Platformu, Ukrayna’nın, Kırım’ın işgaline yönelik uluslararası tepkinin etkinliğini artırmak, artan güvenlik tehditlerine karşı koymak, Rusya’ya uygulanan uluslararası baskıyı artırmak, işgal rejiminin mağdurlarını korumak ve insan haklarının daha fazla ihlal edilmesini önlemek ve Kırım’ın işgalden kurtarılmasını sağlamak amacıyla başlattığı yeni bir danışma ve koordinasyon formatıdır. 

Platformun birkaç seviyede faaliyet göstermesi öngörülüyor; devlet ve hükumet liderleri, dışişleri bakanları, parlamentolar arası işbirliği ve uzmanların işbirliği seviyelerinde. Dmıtro Kuleba, 2 Aralık 2020 tarihinde Ankara’ya gerçekleştirdiği çalışma ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, Kırım Platformunun sivil toplum diplomasisi düzeyinde de faaliyet göstereceğini, Kırım Platformu’nda oluşturulacak yapı içinde dünyadaki Kırım Tatar sivil toplum kuruluşlarına, bu bağlamda Dünya Kırım Tatar Kongresine de yer verileceğini ifade etmişti. Kırım Platformu’nun, Kıyiv’de 23 Ağustos 2021 tarihinde düzenlenecek açılış zirvesi ile resmi olarak faaliyete başlaması planlanıyor.