Ukrayna Dışişleri Bakanı Sıbiga, Fidan'la görüştü

Esma KASAR
QHA Ankara

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sıbiga (Andrii Sybiha), bakanlık görevine geldikten sonraki ilk Türkiye ziyaretini bugün gerçekleştirdi. 6 Eylül 2024 tarihinde resmen görevine başlayan Andriy Sıbiga, Türkiye programına Anıtkabir ziyareti ile başladı. Ukraynalı Bakan daha sonra, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüşme gerçekleştirdi.

Türkiye Dışişleri Bakanlığında 21 Ekim 2024 tarihinde bir araya gelen Sıbiga ve Fidan, iki ülke arasındaki ilişkileri, Ukrayna'nın yeniden inşası ve Rusya'nın 24 Şubat 2024 tarihinden bu yana Ukrayna'ya karşı sürdürdüğü topyekûn işgal girişimi ve saldırıları ele aldı.

"UKRAYNA HALKININ YÜRÜTTÜĞÜ MÜCADELE HER TÜRLÜ TAKDİRİN ÖTESİNDEDİR"

Toplantı sonrasında, Sıbiga ve Fidan ortak basın toplantısında konuştu. Fidan konuşmasında mevkidaşı Sıbiga'nın 2016 ile 2021 yılları arasında Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi olarak görev yaptığını anımsatarak, kendisinin Ukrayna Türkiye ilişkilerine büyük katkıları olan bir devlet adamı olduğunu kaydetti. Sıbiga'ya yeni görevinde başarılar dileyen Hakan Fidan, görevde bulunduğu süre içerisinde tıpkı Büyükelçilik görevinde olduğu gibi Bakanlık görevinde de iki ülke arasındaki ilişkilere büyük katkı yapacağına inandığını söyledi.

Gümdemdeki konularını kapsamlı bir şekilde ele aldıklarını belirten Fidan, "Türkiye ve Ukrayna arasındaki ilişkiler, sayın Cumhurbaşkanlarımızın belirledikleri istikamet doğrultusunda emin adımlarla ilerliyor. Savaşın yarattığı jeopolitik sınamalarla karşı karşıyayız. Buna rağmen Ukrayna'yla iş birliğimiz her geçen gün daha da güçleniyor. Diğer yandan Ukrayna'daki yıkım ve insanî dram maalesef devam ediyor. Savaş nedeniyle hayatlarını kaybeden Ukraynalılar için başsağlığı dileklerimizi iletiyorum. Ukrayna halkının büyük bir sabır, metanet ve cesaretle yürüttüğü mücadele her türlü takdirin ötesindedir. Kırım dahil Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını desteklediğimizi buradan tekrarlamak istiyorum." dedi.

"SAHADAKİ ÇABALAR MÜZAKERE SÜREÇLERİYLE DESTEKLENMELİDİR"

"Savaşın uluslararası hukuk temelinde ve müzakereler yoluyla çözüme kavuşturulması için girişimlerimizi sürdürüyoruz." diyen Bakan Fidan devamında, "Barışa yönelik çabalarla destek vermeye hazır olduğumuzu bir kez daha vurgulamak istiyorum. Bu noktada Sayın Cumhurbaşkanımızın hassasiyetini biliyorsunuz; özellikle çok büyük yıkıma ve hayat kaybına yol açan bu savaşın bir an önce durdurulması için var gücüyle çalışmakta. Sahadaki çabalar müzakere süreçleriyle desteklenmelidir. Barışı hedefleyen her türlü girişimi destekliyoruz. Barış, savaşan taraflar arasında varılabilecek bir hedeftir. Bu nedenle barış görüşmelerinin tüm tarafların katılımıyla yürütülmesi gerektiğine inanıyoruz." şeklinde konuştu.

Karadeniz Tahıl Girişimi gibi barışa hizmet edebilecek düzenlemelerin tekrar gündeme alınmasında yarar görüklerini kaydeden Hakan Fidan, görüşmede bu konunun da ele alındığını açıkladı. "Ukrayna'nın bu konudaki pozitif duruşunu da takdir ediyoruz." diyen Fidan, "Karadeniz'in en kısa zamanda yeniden bir iş birliği havzasına dönüşmesini arzu ediyoruz. Bunun Karadeniz'de bulunan bütün ülkelerin menfaatine olacağı açıktır." ifadelerini kullandı.

TÜRK ŞİRKETLER 2022'DEN BU YANA UKRAYNA'DA 70 PROJE TAMAMLADI

Ukrayna ile yoğun bir ikili gündemleri olduğunu vurgulayan Hakan Fidan, "Ticaret bu gündemin başında yer alıyor. 2022'de imzaladığımız Serbest Ticaret Antlaşması'nın ülkemizdeki onay sürecini tamamlamış durumdayız. Ukrayna'daki sürecin tamamlanmasıyla ekonomik iş birliğimizi kurumsal olarak daha da ileri inşallah taşıyacağız. Savunma sanayi, ikili ilişkilerimizin önemli başlıklarından birini oluşturmakta. Bu alandaki gelişmeleri de bugünkü toplantımızda ele aldık. Sayın Sıbiga ile görüşmemizde ayrıca Ukrayna'nın yeniden inşası konusunu kapsamlı bir şekilde ele aldık. Türk müteahhitlik şirketleri bildiğiniz gibi Ukrayna'da lider konumdalar. Türk müteahhitler Ukrayna'ya bugüne kadar 300'den fazla projede katkı vermiş durumdalar. Bunların toplam tutarı yaklaşık 10 milyar doları buluyor. Şirketlerimiz savaşın başladığı 2022 yılından bu yana 70 projeyi de başarıyla tamamladı. Vefa göstererek şirketlerimiz savaş döneminde bile Ukrayna'yı terk etmediler." diye konuştu. Enerji konusudaki iş birliğinin de önemli başlıklar arasında yer aldığını açıklayan Fidan, Ukrayna'nın enerji güvenliğini güçlendirmeye yönelik projelerin de ele alındığını belirtti.

FİDAN: KIRIM TATARLARI, TÜRKİYE VE UKRAYNA ORTAK TARİHİNİN BİR PARÇASIDIR

"Türkiye ve Ukrayna sadece coğrafî yakınlıklarıyla değil ortak tarihle de birbirlerine bağlıdırlar." diyen Bakan Fidan, konuşmasında Kırım Tatarlarına ayrı bir parantez açarak şu ifadeleri kullandı:

Kırım Tatarları bu ortak tarihin bir parçasıdır. Sayın Zelenskıy liderliğindeki Ukrayna hükûmeti, Kırım Tatarlarının haklarının güçlendirmesi için takdire şayan hukukî düzenlemeler yaptı. Bu alanda ilave adımlar atılacağından da eminiz.

"UKRAYNA BİZİM STRATEJİK ORTAĞIMIZDIR"

Görüşme çervesinde, iki ülke arasında diplomat değişimi alanında mutabakat zaptı ile 2025-2026 dönemine ilişkin istişare eylem planına imza atıldığını duyuran Fidan, "Ukrayna bizim stratejik ortağımızdır. İlişkilerimizi her alanda daha da derinleştirmek için çaba harcamaya devam edeceğiz. Sayın Sıbiga'ya tekrar hoş geldiniz diyorum. İnanıyorum ki, bu ziyaret iki ülke arasındaki dostluk ve iş birliğini yeni bir seviyeye taşıyacaklar." cümleleriyle konuşmasını sonlandırdı.

SIBİGA: BENİM İÇİN ÖZEL BİR ZİYARET

Hakan Fidan’a sıcak karşılama için teşekkür eden Sıbiga, “Bu benim için özel bir ziyaret. Burada Büyükelçi olarak çalıştım. Oğlum Türkiye’de doğdu.” dedi. Ziyaretin Ukrayna adına geçen çok zor zamanlarda gerçekleştiğine dikkat çeken Bakan Sibıga, “Bugün mevkidaşım Hakan Fidan'la uzun, dostane ve anlamlı görüşmeler gerçekleştirdik. Türkiye, güçlü, güvenilir ve karşılıklı yarara dayalı ilişkiler geliştirmeye çalıştığımız stratejik ortağımızdır. Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü destekleme konusundaki karalı tutumundan dolayı Türkiye Cumhuriyeti'ne minnettarız. Savaşın adil bir şekilde sona erdirilmesine yönelik Türk liderliğinin ve bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Bakan Fidan'ın diplomatik çabalarını takdir ediyoruz. Savaşın ilk günlerinden itibaren Türkiye Cumhuriyeti'nin Ukrayna'ya sağladığı yardımlardan dolayı da müteşekkiriz.” şeklinde konuştu.

"BARIŞ FORMÜLÜ KAPSAMLI, ADİL VE KALICI BİR BARIŞA GİDEN TEK GERÇEKÇİ YOLDUR"

Türkiye’nin Ukrayna’nın Barış Formülü’ne verdiği desteğin Ukrayna için çok önemli olduğunu vurgulayan Sıbiga, “Barış Formülü kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışa giden tek gerçekçi yoldur. Barışsever tüm devletler, adil bir barışın yeniden tesis edilmesi ve BM Şartı'na saygı gösterilmesiyle ilgilenmektedir. Türkiye'nin bu konuda önemli bir rol oynayabileceğine inanıyorum.” ifadelerini kullandı.

Türk mevkidaşına Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy’ın sunduğu Zafer Planı hakkında da bilgi verdiğini belirten Bakan, “Bunun Barış Formülü’nün yerine geçecek bir şey olmadığını, Formülün uygulanması için pratik bir araç olduğunu anlamak önemlidir.” değerlendirmesinde bulundu.

"KÜRESEL GIDA GÜVENLİĞİNİ KORUMAK İÇİN ORTAKLARIMIZIN GÜÇLÜ BİR DURUŞ SERGİLEMESİNE İHTİYACIMIZ VAR"

Sıbiga, görüşmede Karadeniz’deki güvenlik durumunun ele alındığını ayrıca Rusya'nın Ukrayna’nın liman altyapısına ve sivil gemilerine yönelik artan saldırıları hakkında bilgi verdiğini aktardı. Sıbiga, "Sonbaharın başından bu yana Rus saldırıları sonucu 4 gemi hasar gördü. Bunlar; Mısır'a tahıl ve İtalya'ya mısır taşıyan gemiler yanı sıra BM Filistin Gıda Programı çerçevesinde insani yardım kargolarını taşıyan gemi de zarar gördü. Bu terörü durdurmak ve küresel gıda güvenliğini korumak için ortaklarımızın güçlü bir duruş sergilemesine ihtiyacımız var." ifadelerini kullandı.

Savaşa rağmen Ukrayna'nın birçok ülke ve bölgenin gıda güvenliğinin garantörü olmaya devam ettiğine dikkat çeken Sıbiga, kasım ayında Kıyiv’de 3. Gıda Zirvesi'ni düzenlemeyi planladıklarını duyurdu.

SAVUNMA İŞ BİRLİĞİ HEM UKRAYNA'YI HEM DE TÜRKİYE'Yİ GÜÇLENDİRİYOR

Ukrayna-Türkiye iş birliğinin en dinamik alanlarından birinin savunma iş birliği olduğunu vurgulayan Sıbiga, “Bu iş birliği hem Ukrayna'yı hem de Türkiye'yi güçlendiriyor.” dedi.

Türk şirketlere Ukrayna'nın yeniden inşasına aktif katılımından dolayı teşekkür eden Bakan, “Varlıklarının ve projelerinin artmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Bu yıl bununla ilgili ortak bir çalışma grubu kurduk ve yakın gelecekte Türk heyetinin Ukrayna'yı ziyaret etmesini bekliyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Bakan Fidan'ın ziyaretlerini sabırsızlıkla bekliyoruz.” diye konuştu.

SIBİGA'DAN KIRIM TATAR DİASPORASINA TEŞEKKÜR

Ayrıca Sıbiga, görüşmede Kırım Tatarları dahil Rus esaretinde bulunan Ukrayna vatandaşlarının serbest bırakılması konusunun ele alındığını belirtti. Konuşmasının sonunda Sıbiga, Türkiye'deki Ukrayna ve Kırım Tatar diasporalarına teşekkür ederek, “Size mümkün olan her şekilde destek vereceğiz ve yardımcı olacağız. Ukrayna ile Türkiye arasındaki ortaklığın temelini güçlendiren güçlü ve vatansever sesinizi takdir ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

FİDAN, FETÖ ELEBAŞININ ÖLÜMÜNÜ DOĞRULADI

Öte yandan basın toplantısında Bakan Fidan, Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) elebaşı Fethullah Gülen'in ölüm haberini doğruladı. Fidan, "FETÖ örgütü elebaşının ölümünü istihbarat kaynaklarımızla doğruluyor. Bu karanlık örgütün lideri ölmüştür. Terörle mücadelede milletimizin kararlılığı devam edecektir. Bu ölüm haberi bizi hiçbir zaman için bir rehavete itmeyecektir." değerlendirmesinde bulundu.