29 yıldır acısı dinmeyen Srebrenitsa Soykırımı

Bosna Hersek Savaşı (1992-1995) sırasında Sırpların soykırımına uğrayan Müslüman Boşnaklar bundan tam 29 yıl önce katledildi. Yakın tarihte Avrupa'da, tüm dünyanın tanık olduğu Srebrenitsa Soykırımı'nda öldürülerek toplu mezarlara gömülen 8 bin 372 Boşnak'ın acısı hâlâ unutulmadı. 

SREBRENİTSA SOYKIRIMI

1992’de Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Bosna Hersek, 3 buçuk yıl süren bir savaşa sahne olacaktı. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından güvenli bölge ilan edilen Srebrenitsa’nın, can güvenliği tehlikesi yaşayan 25 bin sığınmacıya yuva olması bekleniyordu. Ancak, burası binlerce insana mezar oldu.

Tarihler 11 Temmuz 1995’i gösterdiğinde Srebrenitsa’yı korumakla yükümlü Birleşmiş Milletler Temsilcisi Hollandalı Albay Ton Karremans ve 400 kişilik sözde Hollandalı Barış Gücü askeri, bölgeyi Sırpların eline teslim etti. 

Sonradan “Bosna Kasabı” olarak anılacak olan savaş suçlusu Sırp Komutan Ratko Mladiç, bir ilkokulun öğretmenler odasında atılan imza ile Srebrenitsa’da Müslümanların katledilmesi için Sırp güçlerine emir verdi. 

Evlerinden “Elleriniz yukarıda dışarı çıkın, bir şey olmayacak” sözleriyle çıkarılan Müslüman Boşnaklar, o gün ölüme yürüdü. Kadınlar ve erkekler birbirinden ayrıldı. Tecavüze uğrayan kadınların çocukları ve eşleri ise dağlarda, ormanlarda kurşuna dizildi.

Yaşanan insanlık ayıbını örteceğini düşünen Sırplar soykırımın izini silmek için öldürülen Boşnakların kemiklerini toplayıp toplu mezarlara gömdü. Yetmedi, uydu görüntüleriyle toplu mezarları gizlemeye kalktılar. Katledilen Boşnakların ahını duyan mavi kelebekler mezarların başında kanat çırpmaya başladı. Böylelikle soykırımın kanıtları bir bir ortaya döküldü. 

Lahey Uluslararası Adalet Divanı, Srebrenitsa’da yaşanan soykırımı, 2007 yılında soykırım olarak nitelendirdi. Bosna kasabı Mladiç ve soykırımdan sorumlu Sırplar, savaş suçlusu olarak müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Müslüman olduğu için katledilen 8 bin 372 kimliği tespit edilen Boşnakın, kemikleri her sene soykırımın yıl dönümünde Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnediliyor. 

Soykırımın acısı yürekleri kanatsa da bilge lider Aliya İzzetbegoviç’in şu sözleri akıllara geliyor:

“Ne yaparsanız yapın soykırımı unutmayın. Çünkü unutulan soykırım tekrarlanır”