10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü kutlu olsun!

Ülkede ve dünyada yaşanan gelişmeleri en doğru, objektif şekilde vatandaşlara ulaşmasını sağlayan gazetecilik mesleği uzun yıllardır ayakta kalmayı başarıyor. Gazeteciler 1961'den beri her yıl 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nü kutluyor. Türkiye'de basın çalışanlarına bazı haklar ve yasal güvence sağlayan "212 sayılı Kanun"un 4 Ocak 1961'de kabul edilip 10 Ocak 1961'de Resmi Gazete'de yayımlanması, gazetecilik mesleğinin dönüm noktası oldu. "İş sözleşmelerinin yazılı yapılması", "sözleşmelere işin türü ve ücret miktarının yazılması"nı da içeren ve gazetecilere sosyal haklar veren kanun, bazı gazete sahipleri tarafından tepkiyle karşılandı.

9 PATRON OLAYI NEDİR?

Yasayla kendilerine yüklenen sorumlulukları kabul etmek istemeyen 9 gazete sahibi, "212 sayılı Yasa" ve "Basın İlan Kurumunun Oluşmasına İlişkin 195 sayılı Yasa"nın mesleki sakıncalar doğuracağını iddia eden ortak bildiriye imza attı ve gazetelerin baskısını üç günlüğüne durdurduklarını duyurdu. "9 Patron Olayı" olarak basın tarihine geçen bu gelişme üzerine gazeteciler, boykot boyunca "Basın" adlı bir gazete yayımlamaya karar verdi. Basın gazetesi, 11 Ocak'ta faaliyetine başlayıp 3 günlük boykot sırasında düzenli yayınını sürdürdü.

212 SAYILI YASANIN ÖNEMİ NEDİR?

Söz konusu düzenleme, iş sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması, sözleşmelere işin türü ve ücret miktarının yazılması gibi gazetecilerin sosyal ve yasal haklarını belirleyen hükümleri içeriyordu. Bu yasa ile kendilerine yüklenen sorumlulukları kabul etmek istemeyen 9 gazete patronu (Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni İstanbul ve Yeni Sabah) 212 sayılı yasanın ve Basın İlan Kurumunun oluşmasına ilişkin 195 sayılı yasanın mesleki sakıncalar doğuracağını iddia eden bir ortak bildiriye imza atarak gazetelerini 3 gün kapadıklarını duyurmuşlardır. “Dokuz patron olayı” olarak basın tarihine geçen bu gelişme üzerine gazeteciler, boykot boyunca “Basın” adlı bir gazete yayımlamaya karar verdi. Basın gazetesi 11 Ocak günü yayına başladı ve üç günlük boykot sırasında düzenli olarak yayını sürdürdü. Çalışan Gazeteciler Günü, bu olayın bir sonucu olarak ortaya çıktı. 10 Ocak, “Çalışan Gazeteciler Bayramı” olarak kutlanmaya başladı ve 1971’de “Çalışan Gazeteciler Günü” halini aldı.

4 Ocak 1961’de kabul edilen ve basın çalışanlarının bazı haklar ve yasal güvence sağlayan “212 sayılı kanun” adlı düzenlemenin Resmi gazetede yayınlanışı nedeniyle 10 Ocak günü kutlama günü olmuştur. 1961-1971 arasında “Çalışan gazeteciler bayramı” adıyla kutlanmış; 1971 yılındaki askeri müdahaleden sonra ülkede gazetecilerin bazı haklarının geri alınması üzerine kutlama gününün adı, ” 10 Ocak Çalışan gazeteciler günü” olarak değiştirilmiştir.

HAYATINI KAYBEDEN GAZETECİLERİ DE ANMA GÜNÜ

2022 yılında AA'da yer alan bilgiye göre 10 Ocak, basın mensuplarını onurlandırmak için sadece Türkiye'de kutlanmasının dışında, haber uğruna görev başında hayatını kaybeden gazetecilerin anıldığı bir gün olma özelliği de taşıyor.