Eskişehir'de Kırım Günleri etkinliği

Türkiye'de Kırım Günleri etkinlikleri, İstanbul'un ardından Eskişehir'de dolu dolu etkinliklerle devam ediyor. Bu kapsamda, Eskişehir Tepebaşı'nda yer alan Kırım Sürgünü Anıtı'na ziyaret gerçekleşti. Ardından Anadolu Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezinde Kırım Tatar kültürünü yansıtan sanat eserleri sergide gösterildi. Program çerçevesinde saat 10.30'da etkinliğin açılış konuşmaları gerçekleşti. 

Açılış programında; Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu, Ukrayna Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Marina Popatenko, Ukrayna-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Eş Başkanı, Ukrayna Milletvekili Roman Grışçuk, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkan Yardımcısı Sayit Yusuf, TİKA Başkan Yardımcısı Mahmut Çevik, Göç İdaresi Genel Müdürü Savaş Ünlü, Eskişehir Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, KTMM Başkan Yardımcısı İlmi Umerov, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Mükremin Şahin, Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, Kırım Tatar Teşkilatları Platformu ve Kırım Gelişim Vakfı Başkanı Ümit Şilit, Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva, Kırım Tatar Milli Meclisi üyesi, Doç. Dr. Gayana Yüksel, TURKSİD Ukrayna Derneği Başkanı İsmet Yüksel, Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı, KTMM üyesi Eskender Bariyev, Ukrayna Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolotaryov, Eskişehir Kırım Derneği Başkanı Ercan Bozkurt, Eskişehir Kırım Halk Bilim Araştırma Gençlik ve Spor Kulübü Derneği (EKHAD) Başkanı Recep Şen, Kırım Ailesi Koordinatörü Anife Kurtseitova, Tuvğan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin ve Eskişehir'deki Kırım Tatar diasporası dahil olmak üzere çok sayıda kişi katılım gösterdi.

Programda, Türkiye Cumhuriyeti, Ukrayna ve Kırım Tatar milli marşları okundu. Şehitlerin anısına Fatiha suresi ile birlikte saygı duruşunda bulunuldu. Ardından açılış konuşmalarına geçildi.

ÜMİT ŞİLİT: SAVAŞ DOLAYISIYLA KIRIM TATARLAR İÇİN KOMİTE KURULDU 

Açılış konuşmasında ilk olarak Kırım Tatar Teşkilatları Platformu ve Kırım Gelişim Vakfı Başkanı Ümit Şilit yaptı. Kırım Tatar Teşkilatları Platformunun çeşitli etkinliklere imza attığını dile getiren Şilit, "Güzel Kırım'ımzı işgal altındadır. Buna karşı koymak bütün soydaşlarımızın tek görevidir. Kırım Tatar kardeşlerimiz tam vatanına döndüğü sırada moskof Rusya'nın işgali altında kalmıştır. 18 Mayıs 1944 senesinde Kırım Tatarlarını topyekun soykırım yapma gayesiyle Kırım'da tek bir canlı bırakmaksızın sürgüne gönderen aynı zihniyettir. 250 bine yakın soydaşımızın katleden aynı zihniyettir" ifadelerini kullandı. 

Şilir savaş dolayısıyla göç etmek zorunda kalan Kırım Tatarlarına yardım etmek amacıyla Ankara'da komite kuruduklarını açıkladı. Şilit komitede Namık Kemal Bayar, Enver Aydoğan, Fethi Kurtiy Şahin'den oluştuğunu söyledi. Şilit, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı, Kırım Tatar aksalı Yalçın Topçu'ya destekleri için teşekkür etti.

TAMİLA TAŞEVA: TÜRKİYE'YE VERDİKLERİ DESTEK İÇİN MİNNETTARIZ

Rusya’nın Kırım’ı işgal ederek 9 yıl önce Ukrayna’ya karşı savaş başlattığını belirten Taşeva, “24 Şubat 2022'de geniş çaplı işgal saldırısı başladı. Bunun sonucunda Kırım dahil birçok farklı bölgelerde yaşayan vatandaşımız ülkelerini terketmek zorunda kaldı. Gittikleri ülkelerden biri de Türkiye oldu. Türkiye vatandaşlarımızı çok iyi karşılıyor” dedi. Taşeva, Ukrayna’nın stratejik ortağı olan Türkiye’nin askeri ve mali alanlar ile, siyasi tutsakları ve savaş esirlerini serbest bırakma konusunda destek verdiğini kaydederek, “Tüm destekler için içtenlikle minnettarız. Bu destek bizim için çok önemli.” ifadelerini kullandı.

Kırım dahil Rus işgali altında bulunan tüm toprakların kurtarılmasının Ukrayna için zafer sayılacağını belirten Teşeva, “İnsan hakları ihlalleri, yerli halk Kırım Tatarlarına uygulanan baskı sadece Kırım işgalden kurtarıldıktan ve Ukrayna kontrolü altına geçtikten sonra sona erecektir.” dedi. Taşeva Ukrayna’nın Kırım Tatar halkının haklarına destek verdiğini ve son birkaç yılda “Yerli Halklar Yasası” dahil Kırım Tatarları için önemli olan bir dizi yasa kabul ettiğini hatırlatarak, “Kırım işgalden kurtarıldıktan sonra Kırım Tatarları Kırım’ın devletçiliğinin yenilenmesi ve yönetimin yeniden kurulması konusunda öncelikli rol oynayacaktır.” ifadelerine yer verdi.

Türkiye’nin Kırım Platformu'na verdiği destek için teşekkür eden Taşeva, “Ayrıca Kırım Platformuna katıldığı için alıkonulan ve benim ayrıca burada bulunan herkes için önemli bir isim olan KTMM Başkan Yardımcısı Nariman Celal’i hatırlatmak istiyorum. Hepimiz Nariman Celal dahil tüm siyasi tutsaklarımızın serbest bırakılması için elimizden gelen çabayı göstermeliyiz. Maalesef 155 siyasi tutsağımız mevcut. 109’u ise Kırım Tatarı. İşgalcilerin Kırım Tatarlarına sistematik baskı uygulandığını ve Kırım Tatarlarını anavatanlarının dışına itme arzusunu görüyoruz” dedi.

ROMAN GRIŞÇUK: KIRIM UKRAYNA'DIR

Ukrayna-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Eş Başkanı, Ukrayna Milletvekili Roman Grışçuk şu ifadeleri kullandı:

"Ukrayna 300 günden fazla Rusya’nın geniş çaplı işgal saldırısına karşı koyuyor. Bu saldırganlık Kırım’ın işgali ile başladı. Ve Kırım’ın işgalden kurtarılması ile bu saldırganlık sona erecektir. Kırım Ukrayna’dır. Bu Ukrayna devletinin, Kırım Tatar halkının, Türkiye ve tüm medeni devletlerin tutumu. Kırım’ın Ukrayna’ya iade edilmeden savaşın sona ermesi önemli değil. Bunu teklif eden herkes savade savaşın süresini uzatıyor. Savaş müzakere masasında sona erecektir ama sadece Ukrayna toprak bütünlüğünü kazandıktan sonra...”

KTMM BAŞKANI REFAT ÇUBAROV, AÇILIŞTA KONUŞTU

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov açılış konuşmasında Kırım Günleri etkinliğinin organizatörlerine teşekkür etti. KTMM Başkanı Çubarov,  "Kırım, Ukrayna'dır ve Kırım bir gün bağımsız olacaktır" değerlendirmesini yaptı. Refat Çubarov, 1944'te Stalin'in Kırım Tatarlarını yok etmek üzerine kurduğu siyasetin başarılı olmadığını Putin'in bugün aynısını yapmaya çalıştığını kaydetti. KTMM Başkanı Refat Çubarov, programın sonunda katılımcılara "İnşallah, gelecek yıl Bahçesaray'da görüşelim" ifadelerini kullandı. 

Ardından, Ukrayna Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Marina Popatenko, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız ve Göç İdaresi Başkanı Savaş Ünlü açılış konuşmalarında, Kırım Tatarlarına destek verdi ve Kırım Tatar kültürünün tanıtılmasına imkan veren program için teşekkürlerini bildirdi.

MARİNA POPATENKO: KIRIM'DA ALIKONULANLARIN YÜZDE 80'İ KIRIM TATARIDIR

Ukrayna Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Marina Popatenko'nun program çerçevesinde yaptığı açıklamalar ise şöyle:

"Kırım’ın işgali 9 yıldır devam ediyor. Rus saldırganlığı sonucu 2014’ten bu yana yaklaşık 30 bin Kırım Tatarı zulüm, baskı nedeniyle Kırım’ı terk etmek zorunda kaldı. Rusya yüzyıllardır Ukrayna ve Kırım Tatar halklarını yok etmeye çalışıyor. Kırım’da 22 aktivist kaçırıldı veya kayboldu, en az 18 Kırım Tatar işkenceye maruz bırakıldı. Bunlar sadece insan hakları savunucuların ulaştığı bilgiler. Gerçekte ise bu sayılar daha büyük. 2014’ten beri Kırım’da 200’den fazla kişi siyasi nedenlerden ötürü kovuşturuluyor. Bunlardan 136’sı alıkonuluyor. Kırım’da yapılan aramaların yüzde 75’inden fazlası Kırım Tatarlarının evlerinde yapılıyor ve alıkonulanların yüzde 80’inden fazlası Kırım Tatarıdır. Kırım’ın Kremlin kontrolündeki sözde yönetimi sürekli Kırım Tatarlarına baskı uyguluyor. Böylede direnişi bastırmaya çalışıyorlar. Ancak işgalciler amaçlarına ulaşamayacaktır. Onların tek amacı devletimizi yok etmek ve demokratik değerler için mücadele etmeye hazır ve bağımsız devlette yaşamak isteyen insanları yok etmektir”

Popatenko, "9 aydır devam eden geniş çaplı saldırı sonucu Ukrayna’da gençlerin yüzde 40’ı zarar gördü. Yaklaşık 2 milyon genç evlerini terk etmek ve yurt dışına çıkmak zorunda kaldı. Yaklaşık 2 milyon genç ülke içinde yaşadıkları yerleri değiştirmek zorunda kaldı. Gençlerin Yüzde 50’si işlerini kaybetti. Ama umutlarını kaybetmedi. Ve devletlerine farklı alanlarında destek vermeye devam ediyorlar." dedi.

"KIRIM TATARLARININ BAŞIMIZIN ÜSTÜNDE YERİ VAR"

Türkiye İçişleri Bakanlığına bağlı Göç İdaresi Başkanı Dr. Savaş Ünlü kürsüde yaptığı konuşmada, Kırım Tatar halkının 1944'teki zorunlu göçüne değindi. Ünlü, "Kırım Tatarlarının insanoğlunun en zor göçünü yaşamış, yaşadığı tüm zorluklara rağmen kimlik ve kültürlerini korumayı başarmışlar. Bunun yanında gittikleri yere de çok şey çok katmışlar. Kültürel korumanın öncüleri Kırım Tatar Türkleri olmuştur. Dilde, fikirde, işte birlik ile İsmail Gaspıralı'yı, Yusuf Akçuralı'yı anmak lazım" değerlendirmesinde bulundu. 

Ukrayna-Rusya Savaşının başlamasıyla Ukrayna'da can güvenliği tehlikesi yaşayan sığınmacıların bilgisini veren Ünlü, savaştan sonra 2 bin 500 üzerinde Ahıska Türkünün Elazığ'a geldiğini belirtti. Ayrıca Ünlü, "Kırım Tatarları vatan algısını, hiçbir zaman kaybetmemiş, onlara vatanınızdasınız diyoruz ama onların vatan özlemini de biliyoruz, Kırım Tatarlarının başımızın üstünde yeri var" dedi.

Etkinliğe davet üzerine katılım sağlayamayan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Bursa Milletvekili Erkan Aydın ve Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız yazılı mesaj gönderdi.

TOPÇU: HAK İÇİN MÜCADELE EDEN TÜM KIRIM TATARI KAHRAMANLARI SAYGIYLA SELAMLIYORUM

Ardından açılış konuşmalarına Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu, burada gerçekleştirdiği konuşmada şu ifadeleri kullandı:

"Dost ve komşumuz Ukrayna’dan gelen değerli konuklar, Sn. Müsteşar, Sn. Bakan yardımcıları ve Sn. başkanlarımız, değerli Valim, Altı aylıkken Ana kucağında sürgüne gönderilen, milletimi tanımayanları bende tanımam dediği için ömrünün 15 yılını zindanlarda, işkence, sürgün ve açlık grevleriyle geçiren, halkının var olma mücadelesini, teröre, şiddete başvurmadan ve asla taviz vermeden halen sürdüren, Türk Dünyasının büyük evladı, Kırım’ın efsanevi mili lideri Sn. Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun yiğit kardeşleri ve Kırım davasında her daim merhum Şefika Gaspıralı Annemiz gibi en önde yer alan, soylu fedakar ve cefakar Kırımlı anneler ve bacılar, değerli basın mensupları sizleri Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve şahsım adına saygıyla selamlıyorum. Bu güzel organizasyonda emeği geçen herkese Ümit Başkanın şahsında tebrik ve teşekkürlerimi arz ediyorum. Türkiye; Kırım başta olmak üzere Ukrayna topraklarından yapılan ilhakları ve işgalleri tanımıyor ve kabul etmiyor, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunmaya ve Ukrayna halkına kesintisiz insani destek içinde gerekeni yapmaya devam ediyor. Türkiye; Komşumuz olan iki ülke arasında devam eden ve iki ülkeye de maddi manevi vahim zararlar verdiği kadar, bölgenin ve dünyanın da zararına olan bu savaşın bitip, kalıcı ve adil bir barışın gerçekleşmesi için elinden gelen gayreti ve çabayı her platformda göstermektedir. Büyük Atatürk’ün vasiyeti “Yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesine bağlı olan Türkiye; “Türk Samimiyeti” ile bütün insanlık için kalıcı bir barış, daimî bir refah ve kesintisiz esenlik istiyor. Sözlerime son verirken, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, Kırım Tatarı soydaşlarımızın hak ve hukukları için mücadele eden tüm kahramanları saygıyla selamlıyorum. 2023 yılının bütün insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyor, yeni takvim yılınızı tebrik ediyor, değerli heyetinizi tekrar saygıyla selamlıyorum."

KIRIM AİLESİ FAALİYETLERİ TÜRKİYE'DE DE DEVAM EDİYOR

Son olarak Kırım Ailesi Koordinatörü Anife Kurtseyitova kürsüdeki yerini aldı. Kırım Günleri etkinliğine 1 yıl önceden hazırlık yaptıklarını ve çok önem verdiklerini dile getirdi. Kurtseyitova, "2014'ten sonra mecburen Kıyiv'e gittik çocuk merkezi kurduk, maddi desteğimiz yoktu. Kıyiv'de kitaplar çıkmaya başladı. Milletimiz yıllarca sürgündeydi ve kitaplarımız yoktu. Savaş başlayınca mecburen oradan çıktık. Oradan ailelerimiz 2 kere evlerinden arılmak zorunda kaldı. Sadece kadın ve çocuklar geldik arkamızda erkekler kaldı. 4 gün otobüs yolculuğu yaptık." diyerek sürgünden bu yana Kırım Tatarlarının yaşadığı problemleri anlattı. Kurtseyitova, Türkiye'de çok sıcak karşılandığını vurgulayarak, "Edirne'ye geldik, gördüğüm ilk insan İlk Göç İdaresi Başkanı Mustafa Bey idi. Bizi çok sıcak karşıladılar bu günleri hiç unutamayız" ifadelerine yer verdi. Ardından Kurtseyitova organizatörlere teşekkür etti. 

KONUŞMALARIN ARDINDAN PLAKET TAKDİMİ YAPILDI

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, program çerçevesinde; YTB Başkan Yardımcısı Sayit Yusuf ve Göç İdaresi Başkanı Savaş Ünlü'ye plaket takdim etti. Savaş Ünlü plaketi alırken, "Türkler tarih boyunca mağdura mazluma hep sahip çıkmıştır. Başımızın üstünde yeriniz var" dedi.

TİKA Başkan Yardımcısı Mahmut Çevik, program kapsamında yaptığı konuşmada TİKA'nın Kırım Tatar halkına yönelik desteğini ifade etti ve yapılan çalışmalardan bahsetti. Çevik, "Şubat 2022'de Ukrayna'nın haksız bir şekilde işgal edilmesi bizim faaliyetlerimizi daha farklı noktalar taşıdı" dedi. Devletin verdiği imkanla yaraların sarılmasına katkı sağlıadıklarını vurgulayan Çevik, "Davayı tüm dünyaya anlnatmak için oluşturduğu ruhla şahsiyetli duruş sergileyen Kırım Tatarları bu işgali reddediyor" diyerek katılımcılar tarafından alkış aldı. 

KIRIM GÜNLERİ ETKİNLİĞİ RENKLİ SAHNELERE EV SAHİPLİĞİ YAPTI

Resmi konuşmaların ardından program coşkulu bir şekilde devam etti. Çocuklardan oluşan dans ekibi Kırım Ailesi Grubu boy gösterdi. Ekip; Ey Güzel Kırım, Ağır Ava, Kaytarma, Tımtım gibi şarkı ve danslarla renkli gösterilere sahne oldu. İzleyiciler genç ekibi alkış yağmuruna tuttu. Ardından Nogay Türkü Arslanbek Sultanbekov, Dombra, Ey Güzel Kırım türküleriyle renkli sahneye eşlik etti. Sultanbekov yaptığı konuşmada, "Bir gözümüz ağlıyor, bir gözümüz mutlu. Kırım Tatarlarının Müslüman ve Türk dünyasında önemli bir rolü var. Türkiye'ye geliyorlar, kendilerine bir ev ediniyorlar. Türkiye'nin kanatları kırılmasın" ifadelerini kullandı.