Ukrayna’ya iade edilen İskit Altınları Kıyiv’deki müzede sergilendi

Önce Almanya’daki Bonn Devlet Müzesi’nde daha sonra Hollanda’nın Amsterdam’daki Allard Pierson Müzesi’nde sergilemek üzere 2013’te ödünç alınan İskit Altınları, 10 yıl süren davanın tamamlanmasının ardından Ukrayna’ya iade edildi. Kırım Müzelerine ait tarihi eserler yarımada Rus işgalinden kurtarılana kadar Kıyiv’de muhafaza edilecek.

Ukrayna Hazineleri Müzesi’nde, dün ünlü "Kırım: Altın ve Karadeniz'in Sırları" koleksiyonundan bazı eserlerin sunumu gerçekleştirildi. Eserlerin sunumunu Kültür ve Enformasyon Politikası Bakan Vekili Rostıslav Karandeyev gerçekleştirdi. Müze çalışanları ve basının katılımıyla gerçekleşen etkinlikte ayrıca Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcıs Emine Ceppar, Adalet Bakan Yardımcısı İrına Mudra ve Hollanda’nın Kıyiv Büyükelçisi Jennes de Mol de yerlerini aldı.

“10 YILDAN UZUN SÜREDİR ÜLKE DIŞINDA BULUNAN İSKİT ALTINLARI KOLEKSİYONUNU UKRAYNA’YA GERİ GETİRDİK”

Etkinlikte konuşan Kültür ve Enformasyon Politikası Bakan Vekili Rostıslav Karandeyev, “Ukrayna kendine ait olan şeyleri geri alıyor. Ukrayna ordusu işgal altındaki toprakları geri almak için mücadele ettiği gibi Ukrayna yetkilileri, müze çalışanları, diplomatlar Ukrayna'ya ait kültürel varlıkları geri almak için ellerinden geleni yapıyor. İşgal altındaki bölgelerden yasa dışı olarak çıkarılan, çalınan, Ukrayna’ya ait olan dolayısıyla ülkemizde olmaları gereken tarihi eserler için mücadele ediyoruz. Bugün çok önemli ve örnek olaya tanıklık ediyoruz. Ukrayna-Rusya savaşının başlangıcından bu yana ilk kez bu kadar büyük ve önemli tarihi eser koleksiyonu ülkemize iade ediliyor. 10 yıldan uzun süredir Ukrayna dışında bulunan İskit Kırım Altınları koleksiyonunu ülkemize geri  getirdik.” ifadelerini kullandı.

“ÇALINAN TÜM TARİHİ ESERLER UKRAYNA’YA İADE EDİLECEK”

Ukrayna için kültürel mirasının korunmasının çok büyük öneme sahip olduğunu vurgulayan Karandeyev, “Bu sadece bir başlangıç. Çalınan, ülkeden yasa dışı olarak çıkarılan tüm varlıklarımızın Ukrayna’ya iade edileceği zaman mutlaka gelecektir. Zaferimizden sonra devlet sınırlarımız içinde bulunan tüm müzelerimiz üzerinde Ukrayna bayrakları dalgalanacaktır. O zaman biz ve ülkemize gelen misafirler büyük Ukrayna kültürünü görebilecekler.” dedi.

“RUSYA BU DAVAYI PROPAGANDA ARACI OLARAK KULLANMAYA ÇALIŞTI”

Kırım Haber Ajansı muhabirine konuşan Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcıs Emine Ceppar, “Adaletin var olduğunu, onun için mücadele etmek gerektiğini kanıtlayan bu olay çok önemli. Biz 2014 yılında adalet için mücadele etmeye başladık. Amsterdam’da 2016’da yapılan ilk duruşma davasını hatırlıyorum. Rusya davada resmi olarak taraf gösterilmiyordu ancak ‘Kırım Müzeleri’ aracılığıyla Ukrayna’nın mahkeme sürecini siyasetleştirdiğini öne sürüyordu. Bu tarihi eserlerin Kırım halkına ait olduğunu iddia ediyordu ama “Kırım halkı” ne demek sorusuna cevap veremiyordu. Yani bize göre tamamen saçma iddialarıyla Rusya bu davayı sürdürmeye çalıştı. Ancak biz her zaman Ukrayna’nın yasal tutumunun güçlü olduğunu biliyorduk ve kazanacağımızdan emindik. Öte yandan Rusya’nın, tutumunun zayıf olduğunu bile bile elinde olan tüm araçları kullanarak bu davayı bu kadar yıla uzatması onların bu davayı Ukrayna’yı itibarsızlaştırmaya çalışarak kendi propaganda amaçları için kullandığını gösteriyor. Fakat 10 yıldan sonra İskit Altınları Kıyiv’e geri getirildi. Bunun geçici olduğunu düşünüyorum, çünkü eserlerin işgalden kurtarılan Kırım’a geri döneceğine ve adaletin yüzde yüz sağlanacağına inanıyorum.” dedi.

“İNANDIĞIMIZ GELECEK İÇİN MÜCADELE ETMEK ZORUNDAYIZ”

Ceppar, Ukrayna’nın savaş alanı yanı sıra Kırım ile ilgili bilgi kampanyaları gerçekleştirerek, uluslararası mahkemelerde hakkını savunarak ve Kırım Platformu düzenleyerek Kırım için mücadele ettiğine dikkat çekerek, “ Ve bu dava aslında ilk zaferimiz. Ve BM Adalet Divanı, Uluslararası Ceza Mahkemesinde Ukrayna tutumunu savunduğumuz tüm davaların Rusya’nın cezalandırılması ile sonuçlanacağına inanıyorum… 2014 yılında davanın sonucunun ne olacağını bilmiyorduk ve 10 yıl geçtikten sonra nihayet sona ulaşarak eserleri Kıyiv’e getirdik. Dolayısıyla bu dava mücadele etmeye değer olduğunu gösteriyor. Çünkü inandığımız gelecek için mücadele etmek zorundayız.” ifadelerine yer verdi.

İSKİT ALTINLARI DAVASI

Binden fazla eserden oluşan İskit altını koleksiyonu, önce Almanya’daki Bonn Devlet Müzesi’nde daha sonra Hollanda’nın Amsterdam’daki Allard Pierson Müzesi’nde sergilemek üzere 2013’te Ukrayna’dan ödünç alındı. Sergi, 4’ü Kırım biri Kıyiv’deki müze olmak üzere 6 müzenin koleksiyonlarından oluşuyordu. Hollanda’nın, Kırım’ın Rusya tarafından işgalini tanımaması nedeniyle Allard Pierson Müzesi’ndeki serginin 31 Ağustos 2014’te kapatılmasından sonra eşyaların kime gönderileceği sorunu meydana geldi. Eylül 2014'te koleksiyonda yer alan ve Ukrayna anakarasındaki müzelere ait tarihi eserler Ukrayna'ya iade edildi. Öte yandan işgalci Rusya, Kırım müzelerinden çıkarılan parçaların kendine ait olduğunu iddia etti. Kırım’ı işgal eden Rus yönetimi ve Ukrayna yönetimi arasındaki, "İskit Altınları" ile ilgili dava 2015 yılının ocak ayında mahkemede incelenmeye başladı.

Amsterdam Bölge Mahkemesi, 14 Aralık 2016 tarihinde yaptığı duruşmada “Kırım: Kara Deniz Altını ve Sırları” sergisinde bulunan eserlerin Ukrayna’ya teslim edilmesi kararını kabul etmişti. Nisan 2017’de, Rusya tarafından işgal edilen Kırım’daki müzelerin temsilcileri, mahkeme kararını temyiz etmişti.

Amsterdam Temyiz Mahkemesi kararın 14 Eylül 2021 tarihinde açıklanacağını bildirdi. Amsterdam Temyiz Mahkemesi, İskit Altınları'nı Ukrayna’ya teslim etme kararı aldı. Ancak, işgalci Rusya'nın kararı temyiz etmesi nedeniyle İskit Altınları yine Ukrayna'ya teslim edilememişti. Hollanda Yüksek Mahkemesi, 9 Haziran 2023 tarihinde nihai kararını verdi ve tarihi eserlerin Ukrayna'ya teslim edilmesine hükmetti.