Uluslararası ödüllü Türkmen gazeteci Açilova, devlet tarafından zehirlendi mi?

Uluslararası Af Örgütünün eski genel sekreterlerinden, insan hakları savunucusu Martin Ennals onuruna verilen Uluslararası İnsan Hakları Savunucuları Ödülü'ne layık görülen Türkmenistan vatandaşı bağımsız gazeteci Soltan Açilova'nın 21 Kasım 2023 tarihinde Cenevre'de gerçekleşek programa gitmesi engellendi. Açilova, konuyla ilgili yeni açıklamalar yaptı.

GÜVENLİK SERVİSLERİ AÇİLOVA'YI ZEHİRLEMEYE ÇALIŞTI

Türkmen İnsan Hakları Girişimi örgütünün yayın organı olan Chronicles of Turkmenistan'a konuşan Açilova, Cenevre'ye gitmeden kısa bir süre önce kendisini Ovez Perdaev olarak tanıtan bir adam tarafından ziyaret edildiğini söyledi. Adam bir polisin karısını ve çocuklarını öldüresiye dövdüğünü ancak cezadan kaçtığını iddia ederek Açilova'dan yardım istedi. Açilova ise adamın hikayesini videoya kaydetmeyi kabul etti.

Açilova; uçuşundan iki gün önce Perdaev'in tekrar geldiğini, kendisine soruşturmanın yeniden açıldığını bildirdiğini, teşekkür olarak meyve suyu ve samsa verdiğini aktardı. Gazeteci, kendisine getirilen samsadan komşusuna ikram ettiğini ve sonrasında felç belirtileri göstermeye başladığını söyledi. Diğer ürünleri de kontrol ettiğini belirten Açilova, meyve suyu paketlerinin delik olduğunu ve içindeki sıvının yağlı olduğunu gördü.

Açilova, bu olayı yaz aylarında da yaşadığını aktardı. Gazetecinin anlatımına göre, yaz aylarında bilinmeyen kişiler ev sakinlerine yiyecek getirdi ancak Açilova, ikramları yemedi. Ardından  11 ve 16 Kasım tarihlerinde kendisine tekrar meyve, meyve suyu ve şifalı otlar getirildiğini belirten Açilova, meyve suyu paketlerinin delinmiş olduğunu ve içindeki sıvının yağlı ve çamurlu olduğunu fark ettiğini belirtti. 

Gazeteci, Türkmenistan Millî Güvenlik Bakanlığını kendisini zehirlemeye çalışmakla suçladı. Açilova, güvenlik güçlerinin suikast girişimini bir ikram gibi göstermeye çalıştığına ve güvenini kazanmak için kendisine bir mağdur gönderdiğine inanıyor.

CENEVRE'YE GİTMESİ ENGELLENDİ

Açilova; uçuş günü, beyaz önlüklü ve maskeli dört adamın evine geldiğini ve içlerinden birinin kendisine şüpheli bir bulaşıcı hastalığı olduğunu ve muayene için acilen bir hastaneye götürülmesi gerektiğini söylediğini aktardı. Aynı zamanda ailesini aramasına izin verilmediğini belirten Açilova, zorla ambulansa bindirildiğini ve evinin anahtarlarının elinden alındığını söyledi. Açilova, sözde sağlık görevlilerinden birinin kendisine "Diğer dünyada neden anahtarlara ihtiyacınız var?" dediğini kaydetti.

ÖDÜL DIŞINDA ULUSLARARASI GÖRÜŞMELER YAPACAKTI

2021 yılında Soltan Açilova, “İnsan Hakları Savunucularına Yönelik Nobel Ödülü” olarak bilinen uluslararası Martin Ennals Ödülü'nün üç finalistinden biri oldu. Koronavirüs salgını sırasında hareket kısıtlamaları nedeniyle zamanında ödülünü alamayan Açilova, ancak o dönem Cenevre'ye gidecek ve Martin Ennals Vakfı ofisinden ödülünü alacaktı. Açilova ayrıca Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütü temsilcileri ve çeşitli üniversitelerden öğrencilerle de görüşmeyi planlanmıştı.

Soltan Açilova, bağımsız medyayla iş birliği yaparken kimliğini gizlemeyen ender Türkmen gazetecilerden biri. İnsan hakları savunucusu, Türkmenistan'da defalarca tehdit ve saldırılara maruz kaldı. 2019 yılında Açilova'nın yurt dışına seyahat etmesi devlet tarafından resmî olarak engellendi.