Büyükelçi Sıbiga: İşgal altındaki Kırım'da sözde seçimler yasa dışıdır

Ukrayna’nın parçası olan Kırım’da da yasa dışı bir şekilde 18 Martta geçirilecek olan sözde Rusya Devlet Başkanlığı seçimleri öncesi Ukrayna Ankara Büyükelçisi Sayın Andriy Sıbiga (Andrii Sybiha) QHA’ya önemli açıklamalarda bulundu. Sıbiga, Kırım’ın işgalinin yıl dönümünde yarımadada yapılacak olan Rusya Başkanlık Seçimlerini “provokasyon” olarak değerlendirirken, “neticesi önceden belli olan” seçim sonuçlarının da gayri meşru olacağını belirtti.

"KTMM ve Kırım Tatarlarına baskılar kabul edilemez!"

QHA Türkçe Yayın Yönetmeni Aydın Taş'a mülakat veren Büyükelçi Sıbiga, seçimlerin Kırım’ın işgali meşrulaştırmaya yönelik bir adım olduğunu ifade ederken, seçimleri boykot etme kararı alan Kırım Tatar Milli Meclisine ve Kırım Tatarlarına yönelik baskıların da kabul edilemez olduğunu vurguladı. Büyükelçi ayrıca, sözde seçimlerin organizasyonunda yer alan kişiler Ukrayna yasalarına göre cezalandırılacağını ve uluslararası hukuku oluşturan bir çok anlaşmaya aykırı olduğunu kaydetti.

Sayın Büyükelçi Sıbiga’nın QHA’ya verdiği röportaj şöyle:

- (QHA) Size ilk sorum, 18 Martta Rusya Devlet Başkanlığı seçimleri gerçekleştirilecek, ancak bu seçimler Ukrayna'nın parçası olan işgal altındaki Kırım'da da gerçekleştirilecek, bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

- (Sıbiga) Merhaba. Sorunuz için çok teşekkür ediyorum. 18 Mart’ta Putin rejimi Kırım’da bir provokasyon daha planlıyor, yani geçici işgal altındaki topraklarda sözde seçimlerin organizasyonu. Bu olayın en sinik (alaycı) tarafı da seçimlerin yapılacağı tarihin Kırım’ın işgalin yıl dönümüne denk getirilmesi. Bu nedenle Ukrayna ve uluslararası toplumun tutumu çok net ve sert olmalı. 

"Kırım Ukrayna toğrağıdır ve öyle kalacaktır"

- Birincisi; Ukrayna, geçici işgal altında bulunan Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol kentinde sözde seçimlerin düzenlenmesini kararlı bir şekilde kınıyor. Kırım Ukrayna’nın toprağıdır, öyleydi ve öyle kalacaktır. 

"Seçim organizasyonunda yer alanlar Ukrayna yasalarına göre cezalandırılacak"

- İkincisi, bu seçimlerin sonuçları gayrimeşru olup hukuki açıdan hiçbir geçerliliği yoktur ve Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin statüsü için hiçbir sonuç doğurmayacaktır. Üçüncüsü, geçici işgal altında bulunan Kırım’da sözde seçimlerin organizasyonunda yer alan kişiler Ukrayna yasalarına göre cezalandırılacaklardır, zira bu, Ukrayna mevzuatının, anayasasının, seçim yasası ve hukuki alanımızın diğer normlarının ihlali olup, aynı zamanda uluslararası hukukun, yani Birleşmiş Milletler Antlaşması, Helsinki Sözleşmesi, Budapeşte Memorandumu ve diğer bir sıra temel uluslararası hukuki belgelerin  ihlalidir. 

"Sözde seçimler tanınmamalı"

- Bu nedenle biz, Sayın Cumhurbaşkanımız, Dışişleri Bakanımız uluslararası topluma seslenerek, bu farsı, geçici işgal altında bulunan Kırım’daki sözde seçimleri kınama, sözde seçimlerin sonuçlarını tanımama, kendi vatandaşlarının sözde seçimleri izleme sürecinde yer almasını önleme çağrısında bulunuyoruz. Türk dostlarımıza da böyle çağrılarda bulunduk.

- Seçimleri bir provokasyon olarak değerlendirdiniz. Rusya Devlet Başkanlığı seçimine aslında bir bakıma da “Putin'in seçimleri” olarak bakılıyor ve sizin de bahsettiğiniz gibi Ukrayna'nın parçası olan Kırım'da bir takım hazırlıklar, faaliyetler var. Fakat orada Kırım'ın yerli ahalisi olan Kırım Tatarları seçimi boykot etme kararı aldı ve onlara karşı baskı, tehdit ve oy kullanmaları yönünde seçimlerin meşrulaştırılması için telkinler yapılıyor. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? 

- Kırım’da sözde seçimlerin organizasyonu, şüphesiz işgalci Rus yönetiminin Kırım’ın işgalini meşrulaştırma çabalarından biri olarak değerlendirilmelidir. Dolayısıyla, bu sahte seçimleri boykot etmeye çağıran Kırım Tatar Milli Meclisi’nin, Kırım Tatar halkının liderlerinin tutumu saygıyı hak ediyor. Gerçekten de Kırım’da insan hakları durumu korkunç. 

"Kırım Tatarları ve aktivistler baskı altında"

-Ve burada, Kırım’da insan hakları ihlallerinin olumsuz etkilerini önlemek için uluslararası toplumun konsolite tutumuna ihtiyaç var. Günümüzde maalesef esas baskı hedefi Kırım Tatarları ve Ukrayna yanlısı aktivistler veya net Ukrayna yanlısı tutuma sahip vatandaşlardır. Bu nedenle Kırım Tatar Milli Meclisi’nin tutumu ve boykot çağrısı saygıyı hak ediyor. Bu, saldırgana karşı koyma (direnme) vasıtasıdır, Meclis’le dayanışma içindeyiz. 

-Ve bizim, yani diplomatik misyonun görevi, uluslararası toplumun görevi, bugün baskıların, takribatın ana hedefi olan, acı çekenlerin haklarını korumak için elimizden geleni yapmak, bunun için gereken tüm çabayı sarf edeceğiz. İnsan hakları ile ilgili konu sürekli uluslararası kuruluşların ve kilit uluslararası siyasi aktörlerin öncelikli gündeminde olmalı. 

"Seçimlerin şeffaflığına inanmıyorum, sonucu şimdiden söyleyebiliriz"

-Kırım’da planlanan sahte sözde seçimlerin şeffaflığı ve demokratikliğine inanmıyorum, onların sonuçlarını şimdiden söyleyebiliriz. Bir kez daha kaydetmek istiyorum, bu sözde seçimler yasadışıdır, onların sonuçlarının hiçbir hukuki geçerliliği yoktur, dolayısıyla bu seçimlere katılmak anlamsızdır.

- Kısa süre önce Ukrayna parlamentosu dünya kamuoyuna bir bildiride bulundu ve Rusya'nın bu seçimleri yasa dışı şekilde Ukrayna'nın parçası olan işgal altındaki Kırım'da da yapmasına karşı tepki verilmesini istedi. Şu ana kadar alınan tepkiler memnun musunuz? Bir de bunu Türkiye açısından değerlendirirsek, Türk makamlarından beklenilen tepki alınabildi mi?

- Günümüzde Avrupa Birliği, ABD ve Kanada, Kırım’da sözde seçimlerin düzenlenmesini tanımama ve kınama yönündeki tutumlarını net bir şekilde açıkladılar. Ve aynı durum, yasa dışı işgalden  sonra Kırım’da 2016 senesi sözde parlamento seçimlerinin düzenlenmesi sırasında meydana geldi, o zaman da uluslararası toplum, sözde parlamento seçimlerini tanımadıklarını ve kınadıklarını net bir şekilde açıklamıştı. Bu durumun bu yıl da aynı olacağından, uluslararası toplumun Kırım’daki sözde başkanlık seçimlerine de aynı tepki vereceğinden eminim ama bu kez tepkinin daha güçlü ve daha sert olacağını ümit ediyoruz.

"Türkiye'den, 2016'daki sözde seçimlere verilen tepkinin aynısını bekliyoruz"

-Kırım’da sözde parlamento seçimlerinin yapılmasından sonra Türk tarafının, sözde seçimleri tanımadığı yönünde resmi bir açıklama yaptığını hatırlatmak istiyorum  ve bunun için Türkiye’ye sonsuz minnettarız. Türkiye’nin tutumu net ve kati olup Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliğinin kabul edilmesine ve Kırım’ın işgalinin tanınmamasına dayanıyor. Bu nedenle ilgili müracaatları Türk tarafına da gönderdik ve 2016 senesi Kırım’da sözde parlamento seçimlerinin düzenlenmesinden sonra verilen tepkinin aynısını bu sefer de bekliyoruz.

Kırım ve Donbas tüm dünyanın güvenliğini ilgilendiriyor"

-Ve burada şunu anlamak çok önemli: Bu sadece Ukrayna tarafının tepkisi meselesi değil. Kırım’ın işgali ve bugün Donbas’ta olan durumla tüm dünyanın güvenliğine meydan okundu, uluslararası hukuk sistemine meydan okundu, uluslararası hukuk sistemine olan güven baltalandı. Bu nedenle kendine saygısı olan tüm uluslararası hukuk özneleri, devletler, Kırım’da saldırgan tarafından yapılan bu kaba ihlallere tepki göstermeliler.

Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Sayın Andriy Sıbiga (Andrii Sybiha), işgal altındaki Kırım'da gerçekleştirilmek istenen seçimlerinin yanı sıra Kırım'daki insan hakları ihlalleri, baskılar, tehditler, hukuksuzluk, ticaret ve genel durumu da değerlendirdi. Bunlarla ilgili görüşleri Pazartesi günü röportajın bölümünde yayınlanacaktır.