Ukrayna F-16 için geri sayımda: Hangi ülke kaç savaş uçağını devredecek?

İlk F-16 savaş uçakları bu yıl Ukrayna semalarında görünebilir. Hollanda, Belçika, Norveç ve Danimarka olmak üzere dört ülke tarafından sağlanacak F-16'lar Ukrayna'nın hava savunmasının güçlendirilmesine yardımcı olacak ve aynı zamanda kara kuvvetlerine de destek sağlayacak.

Ukrayna ortak ülkeleriyle F-16 savaş uçaklarının teslimatı hakkında geçen sene anlaşmaya varmıştı. Hollanda, Belçika, Norveç ve Danimarka F-16 savaş uçaklarını Ukrayna'ya devredecek. Kırım Haber Ajansı yaptığı araştırmada hangi ülkenin, ne zaman Ukrayna’ya F-16 savaş uçaklarını teslim etmeyi planladığını derledi.

İLK UÇAKLARI DANİMARKA SAĞLAYACAK

İlk F-16 uçaklarının Ukrayna’ya Danimarka tarafından sağlanacağı tahmin ediliyor. Danimarka 2024-2025 yılları arasında Ukrayna’ya 19 adet F-16 uçaklarını devretmeye hazırlanıyor. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen Nisan 2024’te Ukrayna'da düzenlediği ziyaret sırasında, ilk uçakların bu yaz teslim edileceğini açıklamıştı. Ukrayna bu savaş uçaklarını Rusya topraklarındaki askeri hedeflere yönelik saldırılarda kullanabilecek. Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lökke Rasmussen 30 Mayıs 2024 tarihinde konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Bu yeni bir tutum değil, anlaşmanın bir parçası. Danimarka Parlamentosundaki dış ilişkiler komitemizle bu konuyu görüştüğümüzde, bunun meşru müdafaanın bir parçası olduğunu, dolayısıyla saldırganın topraklarındaki askeri hedeflere de saldırmanın mümkün olacağını başından beri açıkça ifade ettik.” ifadelerini kullanmıştı.

HOLLANDA F-16 KULLANIMINDA BİR KISITLAMA GETİRMEDİ

Hollanda, Ukrayna'ya 24 adet F-16 savaş uçağı teslim edecek. İlk uçakların teslimatı sayıları belirtilmese de sonbaharda başlayacak. Hollanda Savunma Bakanı Kajsa Ollongren, ülkesinin F-16'nın kullanımına herhangi bir kısıtlama getirmediğini açıkladı. Ollongren, 3 Haziran 2024 tarihinde POLITICO'da yayımlanan röportajda, “Uçaklar konusunda diğer teslimatlarda uyguladığımız prensibin aynısını uyguluyoruz, yani Ukrayna'ya teslim ettiğimizde onu kullanabilirler. Ukrayna'dan yalnızca BM Şartı'nda belirtildiği gibi uluslararası hukuka ve meşru müdafaa hakkına saygı göstermelerini istiyoruz." açıklamasında bulundu.

NORVEÇ’TEN UKRAYNA’YA 22 ADET F-16 

Norveç, "yeni silahlara" donatılan 22 adet F-16 uçağı Ukrayna'ya teslim edecek. Bu uçaklardan sadece 12’si çalışır durumunda olacağı, geri kalan 10'u ise yedek parça sağlamak için kullanılacağı kaydedildi. Norveç ayrıca Ukrayna'ya pilot eğitimi için motorlar ve simülatörler sağlamayı planlıyor. Norveç’in F-16’ları Ukrayna'ya ne teslim edeceği konusunda henüz bir açıklama yapılmadı.

Öte yandan Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, ülkesinin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin "Rusya'nın arka cephesine daha derinlere saldırabilmesi" için Ukrayna’ya F-16'ları devrettiğini kaydetti.

BELÇİKA’DAN F-16’LARLA RUS TOPRAKLARINI VURMA İZİN ÇIKMADI

F-16’ları sağlayacak dördüncü ülke Belçika, 2024-2028 yılları arasında Ukrayna’ya toplamda 30 adet uçak devredecek. Öte yandan Belçika, Ukrayna'nın Rusya'ya saldırmak için savaş uçaklarının kullanmasına izin vermeyen tek ülke oldu.

Belçika Başbakanı Alexandre de Croo, 28 Mayıs 2024’te yaptığı açıklamada, “Anlaşma çok net. Anlaşmada Ukraynalıların savaş uçaklarını Ukrayna topraklarında kullanabileceğini belirtiliyor.” diyerek, ülkesinin ilk F-16’ları bu sene içinde Ukrayna’ya teslim edilmesi için mümkün olan her şeyi yapacağını belirtti.

RÜSTEM UMEROV: F-16’LAR ÇOK YAKINDA UKRAYNA’DA OLACAK

Ukrayna Savunma bakanı Rüstem Umerov, 28 Mayıs 2024 tarihinde Reuters’e verdiği röportajda Ukrayna'nın ilk F-16 savaş uçaklarını ne zaman alacağı konusunda açıklamalarda bulundu. 

"Ukrayna, F-16 savaş uçaklarının ilk teslimatını çok yakında alacak, ancak çok ihtiyaç duyulan yabancı askeri yardımın yaklaşık yarısı Ukrayna’ya geç ulaşıyor." şeklinde konuşan Umerov, Ukrayna’nın alabildiği kadar savaş uçağına ihtiyaç duyduğunu vurguladı.

Halihazırda Ukrayna'nın personel eğitimine ve altyapı hazırlamaya odaklandığını belirten Umerov, “Bu aşamada personelimizin, pilotlarının eğitimine odaklanıyoruz, altyapıya odaklanıyoruz, operasyon ve bakım ekiplerini hazırlamaya odaklanıyoruz ve modernizasyon üzerinde çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.

İLK YABANCI PİLOT EĞİTMEN UKRAYNA’YA GELDİ

1 Haziran'da, F-16 savaş uçaklarının operasyonel kullanımına yönelik ilk yabancı eğitmenin Yunanistan'dan Ukrayna'ya geldiği öğrenildi. Yunan medyasında, pilotun Temmuz 2023'te Vilnius'ta düzenlenen NATO Zirvesi sırasında oluşturulan F-16 pilotlarını eğitme koalisyonu girişimi çerçevesinde Ukrayna’ya geldiği bildirildi.

Bununla birlikte 22 Mayıs'ta ilk 10 Ukraynalı pilotun Birleşik Krallık’ta F-16 savaş uçaklarında temel uçuş, kara ve dil eğitimi aldığı duyuruldu. Ardından 23 Mayıs'ta Politico, ilk Ukraynalı pilot grubunun Arizona'daki bir askeri üste eğitimi tamamladığını aktardı.

Eğitmenlerin gelişi ve ortak ülkelerin açıklamaları, ilk F-16'ların yaz aylarında Ukrayna'da olacağına dair iyimser umut veriyor.