Prof. Dr. Özçelik: Umerov'un atanması, Ukrayna devletinin Kırım Tatarlarıyla birlik olduğunun göstergesidir

Selahaddin Kaşgarlı / QHA Muhabir / Ankara

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, yeni dönemde Ukrayna Savunma Bakanı olarak Kırım Tatarı Rüstem Umerov'u görmek istediğini resmen ilan etmiş ve Umerov'u bakanlık için aday göstermişti. Ukrayna Parlamentosu ise 6 Eylül 2023 tarihinde oybirliği ile bu atamayı kabul etti. Böylece, Ukrayna tarihinde ilk kez bir Kırım Tatarı, savaş şartlarında Kırım'ın Rus işgalinden kurtarılmasının yaklaştığı bir dönemde Ukrayna Savunma Bakanı oldu.

Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sezai Özçelik, Umerov’un savunma bakanlığına getirilmesinin ulusal ve bölgesel çaptaki etkilerini QHA'ya değerlendirdi.

"UKRAYNA DEVLETİNİN KIRIM TATARLARI İLE BİRLİKTELİĞİNİN GÖSTERGESİDİR"

Rüstem Umerov’un savunma bakanlığına getirilmesinin öncelikle Kırım ve Kırım Tatarları açısından önemli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Özçelik, "Kırım Tatarlarının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy’ın bir araya gelmesini sadece ortak çıkar bağlamında görenler vardı. Rüstem Umerov’un atanması ve Kırım Tatarlarının ve Ukrayna cephesinde Ukraynalı askerler ile birlikte işgalci Ruslara karşı omuz omuza savaşması bize aslında Ukrayna’nın Kırım’sız, Kırım’ın Ukrayna’sız olmayacağını gösteriyor. Umerov'un atanması, Ukrayna devletinin Kırım Tatarları ile birlikteliğinin göstergesidir" ifadesini kullandı.

"UMEROV’UN BAKANLIĞA ATANMASI, KIRIM’IN ALINACAĞININ SİNYALİ"

Prof. Dr. Özçelik konuşmasında, Ukrayna’daki savaşın Kırım’ın Rus işgalinden kurtulması ile birlikte sona ereceğini belirterek, “Zelenskıy’ın Umerov’u bakanlığa ataması aslında bu savaşın, Kırım’da bir tane bile Rus askeri kalmayana kadar devam edeceğinin sinyalini veriyor. Umerov'un bakanlığa atanması, Kırım'ın alınacağının sinyalidir. Çünkü Kırım Tatarı birinin böylesi bir önemli konuma getirilmesi Putin’e şu mesajı veriyor: Biz Kırım’ı geri almadıkça bu savaş bitmeyecektir. Bir başka açıdan da Zelenskıy Batı’ya da şunu söylüyor: Biz demokratik bir ülke olarak ülkemizdeki bir azınlık toplumdan birisini en önemli göreve getiriyoruz. Bu da Ukrayna’daki demokratik ortamı gözler önüne seriyor” dedi.

"SADECE TÜRKİYE İÇİN DEĞİL TÜRK İSLAM DEVLETLERİ İÇİN ÖNEMLİ MESAJLAR İÇERİYOR”

Rüstem Umerov’un bu kritik göreve getirilmesini Türkiye açısından değerlendiren Özçelik, “Rüstem Umerov’un Türkiye ile olan bağı çok güçlü. Ayrıca, unutmayalım 2021 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu’nda Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un karşına dikilmişti. Umerov ayrıca müzakere yeteneğinin üstün olması açısından Ukrayna ve Rusya arasındaki Kırım Tatarlarının takası anlamında büyük rol oynadı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Umerov aracılığı ile önemli adımlar attı. Bu bağlamda Kırım Tatar birinin önemli bir makama atanması, Türkiye açısından daha fazla Kırım ile ilgilenmesini sağlayacaktır. Diğer yandan Umerov, Türkiye’nin Kırım ve Ukrayna politikasına etki edecektir. Tabii, burada şu da önemli; Türk ve Müslüman birinin savunma bakanı olması Türk İslam devletlerinde de etkisini gösterecektir. Bu sadece Türkiye için değil Türk İslam devletleri için de önemli mesajlar içeriyor” ifadelerini kullandı.

"UKRAYNA HALKININ KIRIM TATARLARINA GÜVENDİĞİNİN GÖSTERGESİ"

Ukrayna Parlamentosunun Umerov’un bakanlığını oybirliği ile kabul etmesinin Ukrayna halkı ve Kırım Tatarları arasındaki bağın güçlenmesine katkı sağlayacağını kaydeden Prof. Dr. Özçelik, “Bu atama aslında Ukrayna halkının Kırım Tatarlarına güvendiğini ve aynı amaç uğruna bu yolda birlikte ilerlediğini gösteriyor” açıklamasını yaptı.

RÜSTEM UMEROV KİMDİR?

Rüstem Umerov'un ailesi, 18 Mayıs 1944'te tüm Kırım Tatar halkıyla beraber Kırım'dan Sovyet diktatörü Stalin'in emriyle sürgün edildi. Bu vahim olay tarihe, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı olarak geçti. Umerov, ailesinin sürgün edildiği Özbekistan'da 1982 yılında dünyaya geldi.

Ailesinin sürgünden vatan Kırım'a dönmesiyle Rüstem Umerov, liseyi Bahçesaray’da okudu. Ardından, Kıyiv Ulusal Yönetim Akademisinde eğitim aldı. 5. ve 6. Kırım Tatar Milli Kurultayı Delegesi olarak seçildi. Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun danışmanlığını yürüttü. Rüstem Umerov, Kırım Milli Varlık Vakfının kurucusu ve Mütevelli Heyeti üyesidir. 2019 yılında yapılan seçimlerde Golos (Ses) Partisinden milletvekili seçilerek Ukrayna Parlamentosuna girdi.

Ukrayna'nın Arap ve Müslüman Devletlerle Etkileşiminden Sorumlu Danışma Konseyi Yetkilisi olan Umerov, Rusya'nın Ukrayna’ya karşı 24 Şubat 2022'de başlattığı topyekun işgal girişiminden sonra iki ülke arasında yapılan müzakerelere katılan Ukrayna heyetinde yer aldı. Umerov, Kırımlı siyasi tutsaklar ve savaş esirlerinin takasında kilit rol oynadı. 

Ağustos 2021'de Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy tarafından 3. Derece Devlet Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi. 7 Eylül 2022’de parlamento, Umerov’u Ukrayna Varlık Fonu Başkanı olarak atadı.