Numan Çelebicihan'ın şehadetinin 103'üncü yıl dönümü

Kırım Halk Cumhuriyeti hükumetinin ilk başkanı, Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın kurucularından, Kırım, Litvanya, Polonya ve Belarus Müftüsü Numan Çelebicihan’ın şehit edilişinin bugün 103’üncü yıl dönümü.

Numan Çelebicihan’ın ismi, Kırım Tatarlarının milli kurtuluş hareketinin liderleri arasında anılmakla birlikte, Kırım Tatarlarının kendi kaderini tayin etme hakkı için mücadelesi hakkında söz etmeyen Sovyetler iktidarı döneminde kasıtlı olarak örtbas ediliyordu. Aydın, özgürlük sever demokratik dünya toplumu için ve tabii ki Kırım Tatarları için Numan Çelebicihan ulusal dirilişi ifade ediyor ve yazdığı “Ant Etkenmen” dizelerine ithafen “antlı şehit” olarak anılıyor.

“Büyük Sunaq” köyünde 1885’te doğan Numan Çelebicihan 1908-1916 seneleri arasında İstanbul’da ve St. Petersburg’da Hukuk ve Tıp eğitimi aldı. 1908 senesi Cafer Seydamet ile birlikte Türkiye’de oluşan inkılap hareketlerini yakından takip etti. Kırım Tatar halkının sorunlarına çare bulmak ve çarlık idaresi altında ezilen halkının yaralarına derman olmak için büyük bir gayret ile çalıştı ve bu maksatla “Qırım Talebe Cemiyeti”ni kurdu. 1917 senesinde Kırım, Litvanya, Belarus ve Polonya Müftüsü oldu, “Qırım Müslümanları İcra Komitesi”nin başkanı olarak seçildi. Bu süre boyunca, daha öncesinde olduğu gibi Kırım Tatar halkının teşkilatlanması ve kendi geleceğini eline alabilmesi için çalışmalar yürüttü. Yine aynı sene içerisinde, Aralık ayında Birinci Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın toplanmasında büyük bir rol üstlendi ve Kurultayın idare heyetinin başkanı olarak seçildi. Kurultay’ın çalışmaları sonucunda “Kırım Tatar Halk Cumhuriyeti”nin kurulması için çalışmalar yürütülmesi kararı alındı ve kurulan hükûmetin başkanlığına Numan Çelebicihan seçildi. Kırım’ın Bolşevik kuvvetleri tarafından işgal edilmesi sonucunda Kurultay dağıtıldı ve Kırım Tatarlarının milli liderleri ya tutuklandı ya da Kırım’dan kaçmaya mecbur edildi. Tutuklanan Numan Çelebicihan 23 Şubat 1918 tarihinde Bolşevikler tarafından vahşice öldürüldü ve naaşı Karadeniz’e atıldı.

Ayrıca Çelebicihan, şair ve neşirci olarak tanınıyordu. Yazdığı “Ant Etkenmen” şiiri Kırım Tatarlarının milli marşı kabul edildi. Numan Çelebicihan, Ukrayna’da ve Türkiye’de 22-23 Şubat tarihlerinde çeşitli etkinlikler ile anılıyor.