BM üyesi 19 ülkeden ortak açıklama: Rusya, derhal Kırım'ın işgaline son vermelidir

Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 19 ülke, Rusya'nın Kırım'ı ilhakının 7. yıl dönümü dolayısıyla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde düzenlediği toplantıya tepki gösterdi. Rusya'nın Kırım'ın işgalini meşrulaştırma çabalarına karşı yapılan ortak açıklamada, Rusya’nın BM’de düzenlediği Kırım konulu etkinliklerin yarımadadaki gerçek durumu çarpıtma amacı taşıdığı belirtildi.

Rusya Federasyonu, 17 Mart 2021 tarihinde BM Güvenlik Konseyinde Arria Formatı'nda Kırım konulu toplantı düzenledi. Propaganda amacıyla düzenlenen toplantıdan sonra BM üyesi olan 19 ülke ortak açıklama yayımladı. Ortak açıklamaya; Avustralya, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Fransa, Gürcistan, Almanya, İrlanda, Letonya, Litvanya, Hollanda, Norveç, Polonya, Slovakya, Ukrayna, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri imza attı.

BM üyesi ülkelerin Rusya'nın propaganda amaçlı toplantısına tepki gösterdiği açıklamada, “Bugünkü toplantı, Kırım'daki gerçek durumu çarpıtmayı amaçlıyor ve sadece Rusya'nın işgal çıkarlarına hizmet ediyordu. Rusya, Kırım’daki durumun daha iyi anlaşılmasıyla gerçekten ilgilenseydi; BM, AGİT (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı) ve Avrupa Konseyi temsilcilerinin ayrıca uluslararası insan hakları gözlem misyonlarının, sivil toplum örgütleri temsilcilerinin Kırım’a engelsiz erişimini sağlardı.” denildi. Bu bağlamda açıklamada, Rusya’ya işgale derhal son verme, insan hakları ihlallerini durdurma, yasa dışı olarak alıkonulan tüm Ukraynalı siyasi tutsakları serbest bırakma, Ukrayna'daki saldırganlığa son verme, kendi uluslararası yükümlülüklerine saygı gösterme ve Minsk Anlaşmalarına uygun olarak taahhütlerini yerine getirme çağrısı yapıldı.

Açıklamada, "Rusya'nın insan hakları ihlallerini ve yarımadanın askerileştirilmesini kınıyoruz. Rusya'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'ni ve Akyar (Sivastopol) şehrini ilhak etme girişimini şiddetle reddediyoruz. Rusya'nın eylemleri küresel endişe kaynağı ve BM Şartı da dahil olmak üzere uluslararası hukuka ve Helsinki Nihai Senedine aykırıdır.” ifadeleri kullanıldı.

BM ülkelerinin açıklamasında, "Rusya'nın söz konusu eylemleri, küresel endişe kaynağıdır ve BM Şartı da dahil olmak üzere uluslararası hukuka aykırıdır." ifadesine yer verildi.

İşgalci Rus askerleri Kırım’a ilk olarak, 20 Şubat 2014 tarihinde girdi. Altı yıl önce bugün, sabahın erken saatlerinde plakaları sökülmüş askeri araçlar ve rütbe işaretleri taşımayan silahlı milisler Kırım’ın stratejik noktalarını ve hükûmet binalarını ele geçirmeye başladı.

Rus propaganda medyalarında “Kırım Özsavunması” oldukları iddia edilen, kamuflaj giymelerinden hareketle “kibar yeşil adamlar” olarak da adlandırılan Rus askerleri ve onların yanında gezen işbirlikçi milisler, yarımadanın kontrolünü yasa dışı olarak ele geçirdi. Rus propaganda mekanizmasınca işgal, sözde “bağlanma” adı altında legalleştirilmeye çalışılsa da dünya kamuoyu bu adımı asla tanımadı.

16 Mart 2014 tarihinde kamuflajlı Rus askerlerinin silahlarının gölgesi altında göstermelik bir referandum düzenlendi. Sözde referandum daha yapılmazken Ukrayna, oy kullanımını yasa dışı ve Anayasaya aykırı olarak kabul etti. 15 Mart 2014 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, sözde referandumu “geçersiz” olarak ilan edilmesini öngören kararı inceledi. Ancak karar, Rusya tarafından bloke edildi. Venedik Komisyonu, Avrupa Birliği ve ABD, yasa dışı yapılan sözde referanduma karşı çıktı, Kırım Tatarları boykot etti.

İşgalciler, sözde referanduma katılım oranının yüzde 84,17 olduğunu ileri sürerken, seçmenlerin yüzde 96,57’sinin “Kırım’ın Rusya’ya bağlanması için” oy kullandığın, yüzde 2,66’sının ise yarımadanın Ukrayna’ya bağlı özerklik statüsü için oy verdiği iddia edildi.

Kırım Tatar halkının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, kendi kaynaklarına atıfla, sözde referanduma gerçek katılım oranının yüzde 30-50 civarında olduğunu, Kırım Tatarlarının yüzde 99’unun oy kullanmadığını bildirmişti.

Ardından, 18 Mart 2014 tarihinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kırım sözde Parlamentosu Başkanı Vladimir Konstantinov, dönemin sözde Kırım Başbakanı Sergey Aksyonov ve sözde Sivastopol Belediye Başkanı Aleksey Çalıy, Kırım ve Sivastopol’ün iki ayrı birim olarak “Rusya’ya bağlanmasına” ilişkin anlaşma imzaladılar.

Rus işgaliyle adeta “açık hava cezaevi”ne dönüşen Kırım yarımadası, bir yandan silahlandırma hamleleriyle dünyayı tehdit eden askeri bir üs haline getirildi. Diğer yandan da işgale direnen Kırımlılar baskı mekanizmasının sürekli hedefi haline geldi. Yarımadada 2014’ten beri Rus işgalini onaylamadıklarını ifade eden ve tutumlarıyla belirten Kırım Tatarları başta olmak üzere Ukrayna’ya bağlı kalmak isteyenler, kaçırılmalarla, düzmece davalarla, keyfi baskın ve sorgularla korkutulmaya çalışılıyor.