Özbekistan, tarihi AB-Orta Asya Zirvesi'ne ev sahipliği yapacak
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde düzenlenecek olan 1. AB-Orta Asya Zirvesi; Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan liderlerinin katılımıyla 3-4 Nisan 2025 tarihlerinde Semerkant'ta gerçekleştirilecek. Avrupa Konseyi Basın Servisi tarafından yapılan açıklamada, zirveye ayrıca Avrupa Konseyi Başkanı António Costa ile birlikte Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in de katılacağı bildirildi.
Zirve, AB'nin Türkistan coğrafyası ile ikili angajmanını yoğunlaştırma ve bölgesel iş birliğini geliştirme yönündeki jeopolitik ilgisini ortaya koyması açısından önemli bir fırsat olarak nitelendiriliyor.
Zirvede AB, bölgede ve AB ile ulaşım ve dijital bağlantı, kritik hammaddeler, ekonomik ve güvenlik iş birliği ve enerji geçişi gibi karşılıklı çıkar alanlarında iş birliğini artırma taahhüdünü teyit edecek.
Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, "AB için tek geçerli çözümün barış ve refahı ilerletmek için daha güçlü ortaklıklar kurmak olduğu bir düzensizlik ve parçalanma dünyasında yaşıyoruz. Bu çok kutuplu dünya, daha fazla ve özel bir katılım gerektirmektedir. İlk AB-Orta Asya zirvesi, uluslararası hukuka tam saygı çerçevesinde barış, güvenlik ve sürdürülebilir kalkınma için birlikte çalışma kararlılığımızı pekiştirecektir." ifadelerini kullandı.
TÜRK DÜNYASI-AB İLİŞKİLERİ
AB ve Türk dünyası coğrafyasındaki ülkeler arasındaki üst düzey ilişkiler, Ekim 2022'de Kazakistan'da ve Haziran 2023'te Kırgızistan'da düzenlenen iki liderler toplantısıyla geçen yıllarda yoğunlaştı. Ayrıca, en sonuncusu 2023'te Lüksemburg'da olmak üzere, AB ile Türk dünyası arasındaki bağların derinleştirilmesine yönelik ortak bir yol haritası oluşturmak üzere bakanlar düzeyinde çok sayıda görüşme gerçekleştirildi.
20. AB-Orta Asya Bakanlar Toplantısı 4 Mart 2025 tarihinde Türkmenistan'ın Aşkabat kentinde gerçekleştirilecek ve zirve hazırlıklarına adanacak.
2019 yılında AB, bölgenin artan stratejik önemini vurgulayan ve yıllar içinde bölgesel iş birliğinde yaşanan olumlu gelişmeleri temel alan yeni bir "Orta Asya Stratejisi" kabul etti. Güncellenen strateji, Türk dünyası ülkeleriyle daha güçlü, modern ve münhasır olmayan bir ortaklığı teşvik etmeyi ve böylece bölgenin sürdürülebilir, daha dirençli, müreffeh ve birbirine sıkı sıkıya bağlı bir ekonomik ve siyasi alan olarak gelişmesini amaçlıyor.
AB, bölgenin ikinci ticaret ortağı ve aynı zamanda bölgedeki yatırımların yüzde 40'ından fazlasının AB kaynaklı olmasıyla en büyük yatırımcı konumunda bulunuyor. Öte yandan ikili bağları daha da derinleştirmek için AB, Türkmenistan hariç tüm Türkistan ülkeleriyle gelişmiş ortaklık ve iş birliği anlaşmalarını (EPCA) müzakere etti.
Rusya'nın Ukrayna'ya karşı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana yürüttüğü topyekûn işgal girişimi ve saldırıları ile Afganistan'da devam eden gelişmelerin damgasını vurduğu değişen jeopolitik manzara göz önüne alındığında, AB ile Türkistan arasındaki ilişkiler yıllar içinde artan bir stratejik öneme sahip.
