İşte Urmiye Gölü'nün son durumu!
Dünyanın 2. büyük tuz gölü olan Güney Azerbaycan'daki Urmiye Gölü, su kaynaklarının yanlış yönetilmesi ve gölün üzerine kurulan 23 barajın inşası nedeniyle yok olma tehlikesi altında. Çeşitli bitki ve hayvan türleri için önemli bir yaşam alanı olan gölün Tebriz medyasında, 17 Mayıs 2025 tarihindeki son durumuna ait görsel paylaşıldı.
ARTIK URMİYE GÖLÜ DEĞİL, URMİYE ÇÖLÜ!
Tebriz medyası, daha önceki dönemlerde mayıs ayında gölün su ve alanında böyle bir azalmanın kaydedilmediği bildirildi. Nisan ayında yapılan açıklamada göldeki ekolojik sorunun devam ettiği, son mevsim yağışlarına rağmen Urmiye Gölü'ndeki su hacminin şu an 1 milyar 340 milyon metreküp olduğu kaydedildi. Ayrıca göldeki su seviyesinin bin 270,28 olduğu, gölün alanının ise bin 140 kilometrekare olduğu bildirildi.
GÖLÜN KURUMASI TÜM BÖLGEYİ ETKİLEYEBİLİR
Urmiye Gölü'nün durumu kritikliğini koruyor ve mevcut su yılında barajlardan göle sadece 440 milyon metreküp su bırakıldı. Güney Azerbaycan TV'nin (GünAz TV) gündeme taşıdığı habere göre bu ifade, Güney Azerbaycan eyaletinin Çevre Koruma Örgütü Başkanı Höccet Cabbari tarafından kullanıldı. Cabbari, bu yılki yağışlardan Göl'e yeterli su bırakılmadığını kaydederek "Bu yıl yağışların az olması nedeniyle Urmiye Gölü'ne yeterli su bırakılmadı. Doğu ve Batı Azerbaycan eyaletlerinden göle bırakılan su miktarı 440 milyon metreküp iken, gölün su ihtiyacı 3 milyar 400 milyon metreküptür" ifadesini kullandı.
Aynı zamanda, İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkian'ın birinci yardımcısı Muhammed Rıza Arif de göldeki ekolojik durumun içler acısı olduğunu kaydetti. Gölün kurumasının sadece ülkenin birkaç eyaletini değil, tüm bölgeyi etkileyebileceğini belirtti. Hükûmetin Urmiye Gölü'nün restorasyonu için yeterli kaynak ayırdığını iddia eden Arif, ekolojik durumdaki iyileşmenin olmamasını düşük yağış miktarına bağladı.
Urmiye Gölü'nün minimum ekolojik su hacminin 15 milyar metreküp, maksimum ekolojik su hacminin ise 30 milyar metreküp olması gerektiği belirtiliyor. Şu anda göldeki su miktarının ise sadece 1 milyar 550 milyon metreküp olduğu biliniyor. Gölün minimum ekolojik alanının ise 4 bin 635 kilometrekare olması gerekiyor.
URMİYE GÖLÜ NEDEN KURUYOR?
Dünyanın 2. büyük tuz gölü olan Urmiye Gölü'nde son 20 yıldır su seviyesi son derece azalmış durumda. İran'ın kuzeyinde yaşayan Güney Azerbaycan Türkleri ise bu durumdan İran rejimini sorumlu tutuyor.
Güney Azerbaycanlı aktivistler Urmiye Gölü'nün kurumasında İran rejiminin kasıtlarına dair birçok örnek sıralıyor. Öncelikli nedenlerden biri olarak Urmiye Gölü havzasındaki nehirlerin üzerine hesapsızca inşa edilen barajlar olarak görülüyor. İran rejiminin göle akan nehirler üzerine tam 25 baraj inşa ettiği biliniyor. Ayrıca gölün ortasına inşa edilen köprü yolunun gölü kuzey ve güney olarak ikiye ayırırarak su geçişini kısıtladığını, bu nedenle gölün güney kısmının kurumasının hızlandığı vurgulanıyor. Yine tarım amaçlı açılan derin su kuyularının göle akan yeraltı kaynaklarını kuruttuğu belirtiliyor.
Tüm bunları 2000'li yılların başından beri ifade ettiklerini belirten Türk aktivistler ve çevreciler verilen sözlerin yerine getirilmediğini aktarıyor. Özellikle bu konu hakkında yapılan tüm gösterilerde yüzlerce insanın tutuklamalara tabi olduğu belirtiliyor. Urmiye Gölü meselesi Güney Azerbaycanlıların Türk dili ve kimlik meselesinden sonra en çok itirazda bulunduğu konu olarak görülüyor.