Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy: Türkiye'yi sürecin içinde görmek isteriz
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy (Volodimir Zelenski), Türkiye'nin başkenti Ankara'yı ziyareti kapsamında 18 Şubat 2025 tarihinde Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği hizmet binasının resmî açılışını gerçekleştirdi. Saat 11.30'da başlayan programda; Kırım Tatar ve Ukrain diaporası ile bir araya gelen Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sıbiha, katılımcıların sorularına yanıt verdi.
UKRAYNA'NIN YENİDEN İNŞASI
Ankara Ukrayna Derneği Başkanı İrına Ambarkütükoğlu, yurt dışında yaşayan Ukraynalıların Ukrayna’nın yeniden inşası sürecine nasıl katkı sağlayabileceğini sordu. Buna karşılık olarak Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy, Ukrayna’nın yeniden inşa edilmesine yönelik projelerin çoğunun savaş sona erdikten sonra hayata geçirileceğini belirtti. Zelenskıy, “Çünkü şu an Ukrayna bütçesinin çoğu devletimizin güvenliği ve savunması için harcanıyor. Enerji, ulaşım, altyapı gibi Rusya tarafından tahrip edilen her şeyin yeniden inşasına yönelik projeler üzerinde çalışmalar yürütülüyor. Bu projelere; Türk, Avrupalı, ABD'li iş insanlarını yani savaş sırasında bize yardım eden herkesi katılmaya davet edeceğiz. Barış sağlandıktan sonra bu projeleri başlatacağız. En kısa zamanda barışı sağlamak için de elimizden geleni yapacağız” dedi.
KIRIM TATARLARININ ANAYASADAKİ DURUMU
Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin ise Cumhurbaşkanı olduğunda Zelenskıy'ın ilk ziyaretinin Ankara'ya olduğunu ve Kırım Derneğinin açılışını yaptığını anımsattı. Genel Başkan Şahin, Ukrayna liderine, "Rusya, işgal girişimi başlattığında tüm dünya işgalin tamamlanacağını zannetti. Hatta sizin için Polonya'ya gideceğiniz ve orada bir hükûmet kurulacağı öne sürüldü. Sizler birçok Kırım Tatarının ve Ukrainin beklediği şeyi yaptınız, savaştınız. Bizi onurlandırdığınız için teşekkür ederiz. Ukrayna, toprak bütünlüğünden taviz vermeden bu siyasetine devam edecek mi? Kırım Tatarlarının anayasadaki durumu üzerine görüşünüz nedir?" sorusunu yöneltti.
"İNSANLARIMIZ EN BÜYÜK HAZİNEMİZ"
Rusya'nın geçici olarak işgal ettiği toprakların kesinlikle Rus toprağı olarak kabul edilmeyeceğini vurgulayan Zelenskıy, Ukrayna Anayasası'na bağlı bir Cumhurbaşkanı olduğunu vurguladı. Zelenskıy, "Toprak bütünlüğümüz konusunda kesinlikle taviz vermeyeceğiz. Rusya'nın işgal ettiği toprakları diplomasi yoluyla geri almayı tercih ederiz. İnsanlarımızı kaybetmek istemiyoruz, insanlarımız bizim en büyük hazinemiz. Ruslar, ABD'liler, Avrupalılar başta olmak üzere tüm arabuluculuk sağlayan herkes şunu anlamalı: Ukrayna diplomasiden bahsettiği zaman aslında kan dökmeden Ukrayna'ya geri dönme yolunu kastediyor. Ama kesinlikle diplomasi dediğimiz zaman toprak bütünlüğümüz ve egemenliğimiz konusunda taviz söz konusu olmayacaktır" ifadelerini kullandı.
Ayrıca Ukrayna'nın Kırım Tatarlarını yerli halk olarak tanıdığının altını çizen Zelenskıy, "Biz Kırım Tatarlarını yerli halkımız olarak tanıdık, ilgili yasalarımız onaylandı. Bundan sonra yasalarımız çerçevesinde ilerlemeye devam edeceğiz" vurgusunu yaptı.
RUSYA İLE MÜZAKERE SÜRECİ
Ardından Türk basınından A Haber Muhabiri Murat Sekban, Türkiye'nin hem Antalya hem de İstanbul'da ev sahipliği yaptığı Ukrayna-Rusya görüşmelerine dikkat çekerek; barış sürecinde taraflar arasında kimlerin olması gerektiğini sordu.
Rusya'nın geniş çaplı işgal girişimi başladığında diplomasi yoluyla hareket edilmediğini ifade eden Zelenskıy, "Başta bize hiçbir ülke yardım etmedi. Halkımız savaşmaya devam etti, Cumhurbaşkanı ülkesinde kalınca diğer ülkeler de yardım etmeye başladı. O zaman Rusya bize ültimatom koydu. Önce Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin sayısını azaltmak istedi, işgal edilen Ukrayna topraklarını, Rus toprağı olarak tanımamızı istedi. Ve daha sonra da Ukrayna'nın başına Rus yanlısı birini getirmek istedi" diyerek; o döneme dair değerlendirme yaptı.
Ukrayna lideri Zelenskıy, Kremlin ile müzakerelerin de bu istekten farksız olduğunu vurguladı. Zelenskıy, böyle bir durumda Ukrayna'nın bu sürecin içinde olamayacağını dile getirdi.
"TÜRKİYE'Yİ BU SÜRECİN İÇİNDE GÖRMEK İSTERİZ"
Öte yandan; daha önce Türkiye'de bir dizi görüşmenin yapıldığını hatırlatan Zelenskıy şunları ifade etti:
"Ne Belarus'ta ne de Türkiye'de bir anlaşma yapıldı. Cumhurbaşkanı olarak bu konuda kimseye söz vermedim. O ültimatomları o zaman kabul etmedim, şimdi de kabul etmiyorum, gelecekte de kabul etmeyeceğim. Öte yandan Ukrayna'ya garanti verecek ülkeleri masada görüyoruz. Bu ülkeler arasında ABD, Avrupa Birliği (AB) ve AB üyesi olmayan ülkeler var. Ukrayna'ya güvenlik garantisi sağlayabilirse Türkiye'yi de bu sürecin içinde görmek isteriz. Bu konuları da Sayın Erdoğan (Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip) ile görüşeceğim."
SAVAŞ ESİRLERİ, SİYASİ TUTSAKLAR VE UKRAYNALI ÇOCUKLAR
Cumhurbaşkanı ile yapılan görüşme sırasında Kırımlı siyasi tutsakların Rus esaretinden kurtarılması konusunu gündeme getiren Kırım Ailesi kurucusu Anife Kurtseitova, “Sayın Cumhurbaşkanı özellikle şu an Ukrayna-Rusya Savaşı'nın sona erdirilmesi konusu görüşülürken Kırımlı siyasi tutsakların, Rus esaretinden kurtarılması konusunun yeniden gündeme getirilmesi mümkün mü?” sorusunu yöneltti. Kurtseitova’nın sorusunu cevaplayan Zelenskıy şunları kaydetti:
“Savaş esirleri, siyasi tutsaklar ve ayrıca Rusya tarafından kaçırılan Ukraynalı çocuklar, Ukrayna vatandaşlarının ülkelerine geri getirilmesi çok zor bir süreçtir. Bu konuda Türkiye ile de liderler seviyesinde çalışıyoruz. Ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar ile de çalışmalar yürütüyoruz. Çok farklı düzeylerde çalışıyoruz. Bu konuya liderleri, siyasetçileri, iş insanları ve gazetecileri dahil ediyoruz. Rusya insanlarımızı bırakmak istemiyor. Biz ise takas etme yolları bulmaya çalışıyoruz. Gördüğünüz gibi sonuç elde ediyoruz. Tabii, istediğimiz hızda değil ama yine de gelişmeler var. Bu çalışmaları sürdüreceğiz.”
Bununla birlikte Ukrayna Cumhurbaşkanı; Münih Güvenlik Konferansı dahil olmak üzere farklı platformlarda Ukrayna-Rusya Savaşı'nın sonlandırılmasına dair yapılan konuşmalarda kimsenin Rusya tarafından esir tutulan Ukrayna vatandaşlarından bahsetmediğine dikkat çekerek, “Dün Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yaptığımız görüşmede de bunu konuştuk. Görüşmemizde, farklı platformlarda nedense hiç kimsenin tüm esirlerin karşılıklı takasından bahsetmediğine dikkat çektim. İnsanları geri alamıyorsak savaşı durdurma hakkında nasıl konuşabiliriz? Bu da Rusların savaşı bitirmek istemediğine işaret ediyor” ifadelerini kullandı.
Sorunun yanı sıra Kurtseitova, Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy’a Kırım hakkında yapılan müzakerelere mutlaka Kırım Tatarlarını dahil etme çağrısı yaptı. Kurtseitova, Ukrayna liderine şöyle seslendi:
“Hepimiz uluslararası arenada gerginliğin nasıl arttığını müşahede ediyoruz. Ayrıca Sayın Cumhurbaşkanı, Ukrayna devletinin çıkarlarını ve 'Ukrayna olmadan Ukrayna hakkında hiçbir şey yapılamaz' ilkesini ne kadar kararlı bir şekilde savunduğunuzu görüyoruz. Sayın Başkan, sizden buna Ukrayna ve yerli Kırım Tatar halkı olmadan Kırım hakkında hiçbir kararın kabul edilemeyeceğini eklemenizi rica ediyorum.”
AVRUPALI LİDERLERİN GÖRÜŞMESİ
Kırım Haber Ajansı (QHA) Türkiye İrtibat Bürosu Müdürü Esma Kasar ise Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy'a, Paris'te bir araya gelen Avrupalı liderlerin görüşmesini anımsatarak; söz konusu toplantıdan ne gibi beklentileri olduğunu sordu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un bir dizi görüşme yapma niyetinde olduğunu aktaran Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy, görüşmenin ardından Fransa liderinin kendisine ortak görüşlere ilişkin belirli teklifler sunacağını kaydetti.
Görüşmelerin güvenlik garantileri üzerine olduğunu vurgulayan Zelenskıy, "Ayrıca görüşmelerde finans konuları, Ukrayna bütçesine olan destek, ordumuza tedarik edilecek silahlar, Ukrayna'ya gönderilecek askerî birlikler söz konusu. Bu karara da olumlu bakılıyor. Ama burada sorun, hangi ülkelerin buna hazır olduğu. Bu görüşmelerden sonra Cumhurbaşkanı Macron benimle toplantıya ilişkin bilgileri, tutumları paylaşacak" bilgisini verdi.
Cumhurbaşkanı Zelenskıy, soru-cevap niteliğindeki görüşmeyi, "Slava Ukraini!" (Şan Olsun Ukrayna'ya) diyerek sonlandırdı.
