SON DAKİKA
Hava Durumu

#Ticaret

QHA - Kırım Haber Ajansı - Ticaret haberleri, son dakika gelişmeleri, detaylı bilgiler ve tüm gelişmeler, Ticaret haber sayfasında canlı gelişmelerle ulaşabilirsiniz.

Çin Büyükelçisinden Türkiye’ye tehdit gibi ticari eleştiri! Haber

Çin Büyükelçisinden Türkiye’ye tehdit gibi ticari eleştiri!

Çin Halk Cumhuriyeti’nin Ankara Büyükelçisi Liu Shaobin, Türkiye’nin Çin’den ithal edilen elektrikli otomobillere getirdiği tedbirlerin, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarını ihlal ettiğini iddia ederek bu uygulamaların “ayrımcı ticari korumacılık” içerdiğini belirtti. Türkiye’den Ekonomi adlı gazeteye verdiği demeçte; Büyükelçi Liu, alınan önlemlerin Çinli işletmelerin Türkiye’ye yatırım yapması konusundaki güvenini sarstığını dile getirdi. TÜRKİYE’NİN BU TEDBİRLERİ GÖZDEN GEÇİRMESİ GEREK Diplomat, Çinli yatırımcıların Türkiye’ye ilgisinin azalmasının, ikili ticaretin ve iş birliğinin geleceğini tehdit ettiğini iddia etti. Liu, “Bu koruma tedbirleri sadece Türk tüketicilere zarar vermekle kalmamış, aynı zamanda Çinli işletmelerin Türkiye’ye yatırım yapma konusundaki güvenini olumsuz etkilemiştir” diyerek, iki ülkenin iş birliğine zarar verilmemesi için Türkiye’nin bu tedbirleri gözden geçirmesi gerektiğini vurguladı. TÜRKİYE’YE ÜSTÜ KAPALI TEHDİT Mİ? Bu açıklamalar, Türkiye Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Çin temaslarının sürdüğü bir güne denk gelirken, Liu’nun, iki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılması ve iş birliğinin geliştirilmesi için "temel hassasiyetlerin" karşılıklı olarak gözetilmesi gerektiğini belirtmesi dikkat çekti. Liu ayrıca, Türkiye’deki yatırım ortamının, Çinli firmalar için önemli fırsatlar sunduğunu dile getirdi. Ucuz iş gücü ve özellikle otomotiv ve yüksek teknoloji alanının Çinli yatırımcılar için cazip olduğunu vurguladı. Çin’in kapsamlı bir teşvik paketi hazırlığında olduğunu belirten Liu, Çin’in dışa açılma politikasının süreceğini, Türkiye’ye yatırımların artacağını, ancak bunun iki ülkenin karşılıklı "hassasiyetlerine gösterdiği saygıyla" mümkün olacağını ifade etti.

Özbekistan ile Kazakistan'ın ticaret cirosu 10 milyar dolara ulaşacak Haber

Özbekistan ile Kazakistan'ın ticaret cirosu 10 milyar dolara ulaşacak

Özbekistan ve Kazakistan arasında bugün dördüncü sınır ötesi forumu düzenlendi. Semerkant şehrinde gerçekleştirilen forumda her iki ülkenin hükûmet üyeleri, bölge liderleri ve iş insanları yer aldı. Özbekistan Başbakanı Abdulla Aripov ve Kazakistan Başbakanı Oljas Bektenov, son yıllarda ülkeler arasındaki dostluğun ve komşuluk ilişkilerinin güçlendiğini vurguladı. Lideler, iki ülke arasında son 7 yılda ticaret hacminin neredeyse 2,5 kat arttığını ve geçen yıl 4,4 milyar dolara ulaştığını belirtti. TİCARET HACMİNİN 10 MİLYAR DOLARA ÇIKARILMASI HEDEFLENİYOR Forumda, Özbekistan ve Kazakistan arasındaki bölgesel iş birliklerinin önemli bir itici güç olduğu ifade edildi. Karakalpakistan ve Mangistau, Taşkent ve Türkistan, Navoi ve Kızılorda gibi bölgeler arasında doğrudan ilişkiler kuruldu. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in bu yıl ağustos ayında Kazakistan’a gerçekleştirdiği resmi ziyaret çerçevesinde 7 milyar dolarlık anlaşma imzalandığı belirtildi. Bu bağlamda ticaret hacminin ilerleyen yıllarda 10 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor. KÜLTÜREL İŞ BİRLİĞİ GÜÇLENİYOR Ayrıca forumda her iki ülke arasında kültürel ve insanî ilişkilerin de her yıl genişlediği kaydedildi. Özbekistan ve Kazakistan'da kültür günleri, bilimsel ve yaratıcı forumlar düzenleniyor. Forumda, turizm alanında iş birliğinin önemli bir fırsat olduğu da vurgulandı. Seyahat hizmetlerinin geliştirilmesi ve altyapı projelerinin hayata geçirilmesi için ortak projelerin gerçekleştirilmesi gerektiği ifade edildi.

Özbekistan'ın dış ticaret hacmi 7 ayda 36,8 milyar dolara ulaştı Haber

Özbekistan'ın dış ticaret hacmi 7 ayda 36,8 milyar dolara ulaştı

Özbekistan’ın 2024 yılının ilk yedi ayında dış ticaret hacmi 36,8 milyar dolara ulaştı ve 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 5,3'lük bir artış gösterdi. Ancak, ülkenin 7,3 milyar dolarlık belirgin bir ticaret açığı vermesi, ithalatın 22 milyar dolara, ihracatın ise 14,8 milyar dolara ulaşması, bu açıkla ilgili endişeleri artırıyor.  İHRACAT VE İTHALAT TRENDLERİ Özbekistan İstitastik Kurumu'nun yıllık verilere göre, toplam ticaret hacminde yüzde 5,3'lük bir artış görülürken, bu artış ihracat sektöründeki yüzde 1,1'lik azalma ile gölgeleniyor. İhracat, 2023’te 15 milyar dolardan 2024’te 14,8 milyar dolara düştü. Bu azalma, tekstil ürünleri ve bazı ham maddelerin ihracatındaki düşüşten kaynaklanıyor. Öte yandan, ithalat yüzde 10,1 oranında artarak 2023’te 19,98 milyar dolardan 2024’te 22 milyar dolara yükseldi. Bu artış, özellikle makineler, ekipmanlar ve sanayi ürünlerine olan talebin artmasından kaynaklanıyor. ÖZBEKİSTAN'IN ANA TİCARET ORTAKLARI Özbekistan’ın en büyük 10 ticaret ortağı, ülkenin toplam dış ticaret hacminin yüzde 66’sını oluşturdu. Çin, 6,84 milyar dolarlık ticaret hacmi ile listenin başında yer aldı ve toplam ticaret hacminin yüzde 18,6’sını oluşturdu. Çin’i 6,81 milyar dolarla Rusya takip ediyor (yüzde 18.5). Diğer önemli ortaklar arasında Kazakistan (2,27 milyar dolar), Türkiye (1,97 milyar dolar), Güney Kore (1,63 milyar dolar), Almanya (1,28 milyar dolar), Türkmenistan (1,07 milyar dolar), Hindistan (901,5 milyon dolar), Kırgızistan (804,1 milyon dolar) ve ABD (782,3 milyon dolar) yer alıyor. TÜRKİYE VE KAZAKİSTAN İLE TİCARET SON İKİ YILDA DÜŞÜŞ GÖSTERDİ Özbekistan'ın Çin ve Rusya ile ticaret ilişkileri güçlü bir şekilde devam ederken, diğer önemli ortaklarla ticaret dinamiklerinde değişiklikler gözlemleniyor. Kazakistan, Türkiye ve Almanya ile ticaret son iki yılda düşüş gösterdi. Kazakistan’la ticaret hacmi 2022’de 2,5 milyar dolardan 2024’te 2,27 milyar dolara geriledi. Türkiye ile ticaret de 2022’de 2,1 milyar dolardan 2024’te 1,97 milyar dolara düştü. Almanya ile ticaret hacmi ise 1,4 milyar dolardan 1,28 milyar dolara indi. GÜNEY KORE, TÜRKMENİSTAN VE ABD İLE TİCARET ARTIŞ GÖSTERDİ Buna karşılık, Güney Kore, Türkmenistan ve ABD ile ticaret artış gösterdi. Güney Kore ile ticaret 2022’de 1,5 milyar dolardan 2024’te 1,63 milyar dolara çıktı. Türkmenistan’la ticaret 980 milyon dolardan 1,07 milyar dolara yükseldi. ABD ile ticaret de küçük bir artış gösterdi ve 2022’de 750 milyon dolardan 2024’te 782,3 milyon dolara ulaştı. Bu trendler, Özbekistan’ın uluslararası ticaret ilişkilerindeki değişen dinamikleri yansıtıyor. BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU (CIS) İÇİNDEKİ TİCARET Özbekistan'ın Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS) ülkeleri ile ticaret 13 milyar dolara ulaştı ve 2023’e göre yüzde 3,1 artış gösterdi. Rusya, CIS içindeki ticaretin en büyük ortağı olmaya devam etti. Özbekistan’ın ticaret hacmine 6,81 milyar dolarlık katkı sağladı. Kazakistan ve Türkmenistan sırasıyla 2,27 milyar dolar ve 1,07 milyar dolar ticaret hacmi ile takip etti. Diğer önemli CIS ortakları arasında Kırgızistan (804,1 milyon dolar), Belarus (451,9 milyon dolar) ve Tacikistan (398,3 milyon dolar) yer aldı. TARIM SEKTÖRÜNDE BÜYÜME Özbekistan tarım sektörü, diğer sektörlerden farklı olarak olumlu bir büyüme gösterdi. Özbekistan, meyve ve sebze ihracatını 1,21 milyon tona çıkararak yüzde 8,1'lik bir artış sağladı. Bu büyüme, Rusya, Pakistan ve Kazakistan gibi ana pazarların güçlü talebinden kaynaklandı. Ancak, ticarette bölgesel farklar devam ediyor; Taşkent şehri toplam ticaret hacminin neredeyse yüzde 40’ını katkı sağlarken, Surhandarya yüzde 0,6 ile en küçük paya sahip olmaya devam ediyor. TİCARET AÇIĞINDAKİ BÜYÜME: KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ Son birkaç yıl içinde, ticaret açığındaki genişleme endişe verici bir hal aldı. 2023’te ticaret açığı yaklaşık 4,98 milyar dolar olup, ithalat 19,98 milyar dolar ve ihracat 15 milyar dolardı. 2024’te açığın 2,32 milyar dolar artması dikkat çekti. Bu trend, 2022 ile karşılaştırıldığında daha da belirgin hale geliyor; 2022’de ticaret açığı 3,7 milyar dolarken, ithalat 18,5 milyar dolar ve ihracat 14,8 milyar dolardı. Ticaret açığındaki bu neredeyse iki katına çıkan genişleme, Özbekistan ekonomisinin karşılaştığı zorlukları vurguluyor.

Türkistan’a yönelik AB yatırım projeleri artıyor Haber

Türkistan’a yönelik AB yatırım projeleri artıyor

Kazakistan’ın başkenti Almatı’da Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen Ready4Trade projesi ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)  liderliğindeki Orta Asya Yatırım projelerinin son toplantısı  yapıldı. Toplantıda, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın devlet kurumlarının başkan yardımcıları, kamu ve özel sektör paydaşları, AB, Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) ve OECD temsilcileri yer aldı. Toplantı, Türkistan’da ticaret prosedürlerini kolaylaştırmak, yatırımı artırmak ve ekonomik iş birliğini geliştirmek amacıyla yıllardır süren çalışmalar açısından dönüm noktası niteliği taşıyor. Ready4Trade projesi ile Türkistan’da bölge içi ve uluslararası ticareti teşvik etme amaçlandı. Proje kapsamında sınır ötesi gerekliliklerde şeffaflık artırıldı, düzenleyici ve prosedürel engeller ortadan kaldırıldı ve sınır ötesi e-ticareti iyileştirildi. Bu adı Mayıs 2023'te, bölgedeki tüm ülkelerin ticaret kolaylaştırma portallarından gelen bilgileri birleştiren ve işletmelere gerekli bilgilere erişim sağlayan bir ticaret bilgi portalı «Orta Asya Geçidi» bölge ülkelmlar takip edilerek başarıya ulaşıldığı kaydedildi. OECD ise özel sektörün gelişimi, globalleşme, dijitalleşme, ticaret ve ulaşım bağlantısı ve şoklara karşı dayanıklılık gibi alanlardaki reformları destekledi. OECD’in amaçları arasında yer alan konular ise şöyle: “AB-OECD-Orta Asya ekonomik işbirliğini geliştirmek, en iyi uygulamaları paylaşmak ve daha fazla reform taahhüdü aramak için üst düzey politika diyaloğu; kamu-özel sektör diyaloğunu geliştirmek, veri toplamak ve kapasite oluşturmak için ülke düzeyinde çalıştaylar; politika değerlendirmeleri, özel sektör anket sonuçlarını ve iyi uygulamalara ilişkin ülke vaka çalışmalarını içeren kanıta dayalı yayınlar.” Ticaret Politikası Geliştirme Merkezi QazTrade’e göre, projelerde yer alan önerilerin hayata geçirilmesi ve kâğıtsız ticarete geçilmesinin orta vadede ticaret cirosunda yüzde 30'luk bir artış sağlayabilir. Kazakistan Cumhuriyeti Ticaret ve Entegrasyon Bakan Yardımcısı Janel Kushukova, “Son yıllarda Orta Asya ülkelerinde ticaret prosedürlerini basitleştirmek ve optimize etmek, ticaret operasyonları için gereken süreyi azaltmak ve gümrük süreçlerini otomatikleştirmek için önemli çalışmalar yapıldı. Bu, son beş yılda ticaret ciromuzun hacmini neredeyse iki katına çıkararak 10 milyar dolara çıkarmamızı sağladı. Kazakistan, orta vadede Orta Asya ülkeleriyle ticaret cirosunu 15 milyar dolara çıkarmayı planlıyor.” ifadelerini kullandı.

Ukrayna ile Türkiye arasındaki ticaret anlaşması parlamentodan geçiyor Haber

Ukrayna ile Türkiye arasındaki ticaret anlaşması parlamentodan geçiyor

Türkiye, Ukrayna ile arasındaki diplomatik ilişkisini, stratejik adımlarla bir üst seviyeye daha taşıyor. Bu bağlamda Türkiye ile ticaret anlaşmasına kapı aralayan Ukrayna yeni bir adım attı. Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar (Vasyl Bodnar) Türkiye ile Ukrayna arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması'nın Ukrayna Parlamentosu Verhovna Rada (Verkhovna Rada) İhtisas Komisyonu üzerinden geçtiğini bildirdi. Bodnar yakın zamanda söz konusu anlaşmanın onaylanacağını ve böylelikle ikili ticarette önemli bir gelişme olacağını aktardı.  SERBEST TİCARET ANLAŞMASI YAKIN ZAMANDA ONAYLANACAK Konuyla ilgil açıklama yapan Büyükelçi, "Ukrayna ile Türkiye arasındaki stratejik ilişkilerde çok önemli bir dönüm noktası serbest ticaretin başlatılması olacaktır. İlgili anlaşma parlamentonun ihtisas komisyonu tarafından geçti ve yakında onaylanacak. İkili ticarette önemli bir artış bekliyoruz." bilgisini verdi. Ukrayna ile Türkiye arasındaki stratejik ilişkilerde çok önemli bir dönüm noktası serbest ticaretin başlatılması olacaktır. İlgili anlaşma parlamentonun ihtisas komisyonu tarafından geçti ve yakında onaylanacak. İkili ticarette önemli bir artış bekliyoruz. — Vasyl Bodnar (@VasylBodnar) June 12, 2024 SERBEST TİCARET ANLAŞMASI Serbest Ticaret Anlaşması 3 Şubat 2022'de Ukrayna Başbakanı Denıs Şmıgal (Denis Shmihal) ve dönemin Türkiye Ticaret Bakanı Mehmet Muş tarafından imzalanmıştı. Ukrayna Bakanlar Kurulu, 7 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleştirdiği oylama ile Ukrayna ve Türkiye arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması'na ilişkin yasa tasarısını onayladı. Söz konusu anlaşma ile iki ülke arasındaki ticaret gelişmiş olacak. 

TDT’yi genişleme ve derinleşme yolunda neler bekliyor? Haber

TDT’yi genişleme ve derinleşme yolunda neler bekliyor?

Şerife Beyza Satılmaz / QHA ANKARA İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Hacı Mehmet Boyraz, Sakarya Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Filiz Cicioğlu ile birlikte editörlüğünü yaptığı “Uluslararası Örgütler: Tarih, Kuram ve Örnekler” kitabında “Türk Devletleri Teşkilatı” (TDT) özelinde kapsamlı bir çalışma yaptı. Boyraz, çalışmaları doğrultusunda, TDT’nin genişlemesi ve derinleşmesi yolundaki sınırlılıklar ile fırsatları Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirdi. Dr. Hacı Mehmet Boyraz, “Her uluslararası kuruluşun, örgütün önünde fırsatlar ve tehditler var. TDT'nin önünde de birçok fırsat ve sınırlılıklar var. TDT’nin sınırlılıkları ile başlayacak olursak, TDT'nin önündeki en büyük sınırlılık ya da dezavantaj muhtemel genişlemesiyle ilgili. Çünkü genişleyebileceği alan belli. Yani TDT bünyesine katılabilecek yeni üye ülkelerin sayısı zaten iyi kötü belli. Zaten beş tanesi halihazırda TDT üyesi. Bunların haricinde KKTC, Türkmenistan ve Macaristan gözlemci. KKTC, Türkiye dışındaki diğer üye ülkeler tarafından tanınması durumunda aslında üye olabilir. Ama şu an için böyle bir durum söz konusu değil. Türkmenistan zaten daimi tarafsızlık statüsüne zarar verebileceği düşüncesiyle yine TDT üyeliğini sıcak bakmıyor. Macaristan da kendisinin Turanî ırktan geldiğine inanıyor ki, burada mesela Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın 2018’de yaptığı çok güzel bir açıklama var: ‘Macarlar kendilerini Hun Türk kökenli Atilla'nın torunları olarak görüyor ve Macarca Türk dillerinin akrabasıdır.’ Yani burada Macaristan'la Türk dünyası arasında bir yakınlık var. Ancak Macaristan'ın da önümüzdeki süreçte üye olmasına dair bir politikası yok. Dolayısıyla TDT’nin genişleme açısından sınırları belli. Yeni katılabilecek ülkeler de çok ihtimali çok düşük olsa da onların da sayısı belli.”  dedi. “TDT'DE ÜYE ÜLKELER ARASINDA KARADAN COĞRAFYALARA DOĞRUDAN BİR BAĞLANTI YOK” TDT'nin önündeki en büyük sınırlılığının genişlemesiyle ilgili olduğu üzerinde duran Boyraz,  “Örneğin mesela Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelere baktığımız zaman bunların coğrafi açıdan birbirleriyle aynı bölgede yer aldıklarını görüyoruz. Ancak TDT üyeleri açısından şu an için böyle bir durum söz konusu değil. Yani Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan arasında bir kara sınırı var. Fakat Türkiye'nin bu diğer dört ülkeyle ne karadan ne de denizden bir sınırı yok tabii burada sadece malumunuz Azerbaycan'ın ekstrem topraklarından Nahçıvan'ı burada hariç tutmak lazım. Anlaşıldığı üzere burada AB gibi TDT'de üye ülkeler arasında karadan coğrafyalara doğrudan bir bağlantı yok. Bu da bence önemli bir problem. Hatta burada Zengezur koridoru bir fırsat olabilir.” ifadelerini kullandı. “TDT DAHA ZİYADE KÜLTÜR POLİTİKALARI ÜZERİNDEN BİR ENTEGRASYONA YÖNELDİ. BU ALANDAKİ İŞ BİRLİKLERİ ZAMANLA DİĞER SEKTÖRLERE DE SIÇRAYABİLİR” TDT üyesi ülkelerin bugüne kadar daha ziyade düşük siyasetin alanına giren konularda iş birliği yaptığına işaret eden Boyraz, “Önümüzdeki süreçte eğitim, kültür, sanat gibi alanlarda iş birliği artırılabilir. Örneğin spor alanında çok daha fazla iş birliği tesis edilebilir. Özellikle de etnospor alanında. Tabii bunların yanı sıra ticaret konusunda bir ortak gümrük birliği olabilir mi diye bir tartışma var. Turizm, tarım, enerji, sağlık bunların her birinde iş birliklerinin artmasına yönelik çok geniş bir potansiyel var. Teorik bir yaklaşımla bu aşamaya kadar TDT daha ziyade kültür politikaları üzerinden bir entegrasyona yöneldi. Bu alandaki iş birlikleri zamanla diğer sektörlere de sıçrayabilir.” şeklinde konuştu. TDT’NİN ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK FIRSAT: TİCARET VE ENERJİ Boyraz, TDT’nin önündeki en büyük fırsatlara ilişkin ise şu ifadelere yer verdi: “TDT'nin önündeki en büyük fırsatlardan biri kesinlikle ticaret ve enerji. Çünkü bu üye ülkelerin doğal kaynakları açısından geniş bir rezerve sahip olduklarını görüyoruz. Üye ülkeler arasında hem enerji hem de ticareti artırmaya yönelik ciddi bir irade var. Burada aslında öncü ülkenin Türkiye olduğunu görüyoruz ve burada çarpıcı bir veri olarak şunu da söylemek lazım. TDT'ye üye ve gözlemci olan ülkelerin toplam ekonomik büyüklüğü yaklaşık 4 trilyon dolar. Uluslararası pazar, uluslararası ticaret açısından ciddi bir rakam. Dolayısıyla bu önümüzdeki süreçte yapılabilecek aslında en önemli işlerden ya da gümrük prosedürlerini sıfıra yakın hale getirilmesi için kesinlikle üye ülkeler arasında bir serbest ticaret anlaşmasının imzalanması gerekiyor.”   Boyraz, TDT üyeleri arasında bir serbest ticaret anlaşması imzalanmasına yönelik bir çabanın da mevcut olduğunu sözlerine ekleyerek “İnşaallah bu gerçekleşirse hem üye ülkeler arasındaki ticaret artacak hem de ticaret arttıkça üye ülkeler arasındaki bağlar da güçlenecektir.” dedi.

En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.