Ticaret Haberleri - Son Dakika Ticaret Haber Güncel Gelişmeler

ABD Çin'in ticaret iddialarını yalanladı

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Çin arasındaki ticaret savaşı sürerken, Donald Trump Pekin yönetiminin iddialarını yalanladı. Çin ile bu sabah toplantı yapıldığını belirten ABD Başkanı Trump, "Kimin 'onlar' olduğu önemli değil. Daha sonra açıklayabiliriz ancak bu sabah toplantı yaptılar ve biz Çin ile görüşüyoruz." diyerek görüşmelerin yapıldığını kaydetti. Ayrıca Beyaz Saray'dan bir yetkili ABD ve Çinli yetkililerin telefon görüşmelerinin yanı sıra yüz yüze görüşmeler yaptığını aktardı. ÇİN GÖRÜŞMELERİN YAPILMADIĞINI SÖYLEMİŞTİ Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Jiakun, 24 Nisan 2025 tarihinde gazetecilere yaptığı açıklamada, Çin ile ABD arasında müzakere yürütülmediğini ve anlaşmaya varıldığı yönündeki haberlerin yanlış olduğunu söylemişti. ABD Başkanı Donald Trump göreve geldikten sonra Çin'e ilk olarak yüzde 20,2 Nisan'da ise yüzde 34 vergi uygulanacağını duyurmuştu. Çin'in şantajı ve misilleme açıklaması nedeniyle Vaşington, Pekin yönetimine yüzde 50 ek vergi daha uygulamaya karar verdi. Böylelikle ABD, Çin'e yüzde 104 gümrük vergisi uygulamaya karar verdi.

Made in Turan ürünleri yakında satışa çıkacak

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 26 Kasım 2024 tarihinde Turan E-Ticaret & E-İhracat Forumu düzenlendi. Forumda konuşan Azerbaycan Franchising Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Camid Movsumov, Türk dili konuşulan ülkelerin ürünlerinin pazarlanacağı "Made in Turan" markası hakkında açıklamalar yaptı. ÜRÜNLER YAKIN ZAMANDA SATIŞTA OLACAK "Made in Turan" markasının ilk ürünlerinin tanıtıldığı forumda Movsumov, Türk devletlerinin kendi aralarında iç pazar yarattığını belirtti. Müslümov konuyla ilgili olarak "2-3 ay içinde ürünleri zaten marketlerde göreceksiniz. Ürünlerin ayrıca kimyasal içerik içermediğini de belirtmek isterim. Made in Turan markasıyla tanıtılacak ürünler sadece gıda değil, aynı zamanda gıda dışı ürünlerdir." ifadelerini kullandı. TÜRK DEVLETLERİ İÇİN ORTAK MARKA Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 2-3 Mayıs 2024 tarihlerinde "Türk Devletleri Ekonomik Forumu-2024" düzenlendi ve forumda Türk dünyasını birleştirmeyi hedefleyen marka “Made in Turan” tanıtıldı. Forum sürecini takip eden ve bu konuda çalışmalar yapan Azerbaycan Franchising Birliği 23 Mayıs 2024 tarihinde konuya ilişkin açıklama yaptı. Azerbaycan'da "franchising"in tanıtımı, korunması ve haber toplanması için oluşturulan ilk kuruluş olan Azerbaycan Franchising Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Camid Movsumov "Made in Turan" markasının yaratılmasının, Türk Devletlet Teşkilatına (TDT) üye ülkeler tarafından üretilen ürünlerin birleşik etiketlenmesine geçiş anlamına geldiğini kaydetti. "TÜRK DÜNYASINDAKİ MARKALAR İÇİN YENİ BİR DÖNEME İŞARET EDİYOR" Movsumov ayrıca Türk devletleri arasındaki Made in Turan markasına sağlanacak özel ayrıcalıklar sayesinde ülkeler arasındaki ticaret cirosu artacağına dikkat çekerek, "Ekonomik bağlar güçlenecek. 'Made in Turan' markasının hayata geçmesi, Türk dünyasındaki markalar için yeni bir döneme işaret ediyor. Bu markalaşma politikası sonucunda Türk devletlerinin markaları özel avantajlar sayesinde dünya markası olma yolunda emin adımlarla ilerleyecek. Türk devletleri arasındaki ticaret cirosu artacaktır" ifadelerini kullandı. 'MADE İN TURAN' TİCARET EVLERİ İNŞA EDECEK Made in Turan ticaret evleri inşa edeceklerini kaydeden Movsumov, "Made in Turan markası, Türk dünyasının dünya çapında önemli bir ekonomik güç olarak tanınmasına katkı sağlayacak. 'Made in Turan' ticaret evleri açmayı planlıyoruz” dedi.

Çin Büyükelçisinden Türkiye’ye tehdit gibi ticari eleştiri!

Çin Halk Cumhuriyeti’nin Ankara Büyükelçisi Liu Shaobin, Türkiye’nin Çin’den ithal edilen elektrikli otomobillere getirdiği tedbirlerin, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarını ihlal ettiğini iddia ederek bu uygulamaların “ayrımcı ticari korumacılık” içerdiğini belirtti. Türkiye’den Ekonomi adlı gazeteye verdiği demeçte; Büyükelçi Liu, alınan önlemlerin Çinli işletmelerin Türkiye’ye yatırım yapması konusundaki güvenini sarstığını dile getirdi. TÜRKİYE’NİN BU TEDBİRLERİ GÖZDEN GEÇİRMESİ GEREK Diplomat, Çinli yatırımcıların Türkiye’ye ilgisinin azalmasının, ikili ticaretin ve iş birliğinin geleceğini tehdit ettiğini iddia etti. Liu, “Bu koruma tedbirleri sadece Türk tüketicilere zarar vermekle kalmamış, aynı zamanda Çinli işletmelerin Türkiye’ye yatırım yapma konusundaki güvenini olumsuz etkilemiştir” diyerek, iki ülkenin iş birliğine zarar verilmemesi için Türkiye’nin bu tedbirleri gözden geçirmesi gerektiğini vurguladı. TÜRKİYE’YE ÜSTÜ KAPALI TEHDİT Mİ? Bu açıklamalar, Türkiye Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Çin temaslarının sürdüğü bir güne denk gelirken, Liu’nun, iki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılması ve iş birliğinin geliştirilmesi için "temel hassasiyetlerin" karşılıklı olarak gözetilmesi gerektiğini belirtmesi dikkat çekti. Liu ayrıca, Türkiye’deki yatırım ortamının, Çinli firmalar için önemli fırsatlar sunduğunu dile getirdi. Ucuz iş gücü ve özellikle otomotiv ve yüksek teknoloji alanının Çinli yatırımcılar için cazip olduğunu vurguladı. Çin’in kapsamlı bir teşvik paketi hazırlığında olduğunu belirten Liu, Çin’in dışa açılma politikasının süreceğini, Türkiye’ye yatırımların artacağını, ancak bunun iki ülkenin karşılıklı "hassasiyetlerine gösterdiği saygıyla" mümkün olacağını ifade etti.

Özbekistan ile Kazakistan'ın ticaret cirosu 10 milyar dolara ulaşacak

Özbekistan ve Kazakistan arasında bugün dördüncü sınır ötesi forumu düzenlendi. Semerkant şehrinde gerçekleştirilen forumda her iki ülkenin hükûmet üyeleri, bölge liderleri ve iş insanları yer aldı. Özbekistan Başbakanı Abdulla Aripov ve Kazakistan Başbakanı Oljas Bektenov, son yıllarda ülkeler arasındaki dostluğun ve komşuluk ilişkilerinin güçlendiğini vurguladı. Lideler, iki ülke arasında son 7 yılda ticaret hacminin neredeyse 2,5 kat arttığını ve geçen yıl 4,4 milyar dolara ulaştığını belirtti. TİCARET HACMİNİN 10 MİLYAR DOLARA ÇIKARILMASI HEDEFLENİYOR Forumda, Özbekistan ve Kazakistan arasındaki bölgesel iş birliklerinin önemli bir itici güç olduğu ifade edildi. Karakalpakistan ve Mangistau, Taşkent ve Türkistan, Navoi ve Kızılorda gibi bölgeler arasında doğrudan ilişkiler kuruldu. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in bu yıl ağustos ayında Kazakistan’a gerçekleştirdiği resmi ziyaret çerçevesinde 7 milyar dolarlık anlaşma imzalandığı belirtildi. Bu bağlamda ticaret hacminin ilerleyen yıllarda 10 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor. KÜLTÜREL İŞ BİRLİĞİ GÜÇLENİYOR Ayrıca forumda her iki ülke arasında kültürel ve insanî ilişkilerin de her yıl genişlediği kaydedildi. Özbekistan ve Kazakistan'da kültür günleri, bilimsel ve yaratıcı forumlar düzenleniyor. Forumda, turizm alanında iş birliğinin önemli bir fırsat olduğu da vurgulandı. Seyahat hizmetlerinin geliştirilmesi ve altyapı projelerinin hayata geçirilmesi için ortak projelerin gerçekleştirilmesi gerektiği ifade edildi.

Özbekistan'ın dış ticaret hacmi 7 ayda 36,8 milyar dolara ulaştı

Özbekistan’ın 2024 yılının ilk yedi ayında dış ticaret hacmi 36,8 milyar dolara ulaştı ve 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 5,3'lük bir artış gösterdi. Ancak, ülkenin 7,3 milyar dolarlık belirgin bir ticaret açığı vermesi, ithalatın 22 milyar dolara, ihracatın ise 14,8 milyar dolara ulaşması, bu açıkla ilgili endişeleri artırıyor. İHRACAT VE İTHALAT TRENDLERİ Özbekistan İstitastik Kurumu'nun yıllık verilere göre, toplam ticaret hacminde yüzde 5,3'lük bir artış görülürken, bu artış ihracat sektöründeki yüzde 1,1'lik azalma ile gölgeleniyor. İhracat, 2023’te 15 milyar dolardan 2024’te 14,8 milyar dolara düştü. Bu azalma, tekstil ürünleri ve bazı ham maddelerin ihracatındaki düşüşten kaynaklanıyor. Öte yandan, ithalat yüzde 10,1 oranında artarak 2023’te 19,98 milyar dolardan 2024’te 22 milyar dolara yükseldi. Bu artış, özellikle makineler, ekipmanlar ve sanayi ürünlerine olan talebin artmasından kaynaklanıyor. ÖZBEKİSTAN'IN ANA TİCARET ORTAKLARI Özbekistan’ın en büyük 10 ticaret ortağı, ülkenin toplam dış ticaret hacminin yüzde 66’sını oluşturdu. Çin, 6,84 milyar dolarlık ticaret hacmi ile listenin başında yer aldı ve toplam ticaret hacminin yüzde 18,6’sını oluşturdu. Çin’i 6,81 milyar dolarla Rusya takip ediyor (yüzde 18.5). Diğer önemli ortaklar arasında Kazakistan (2,27 milyar dolar), Türkiye (1,97 milyar dolar), Güney Kore (1,63 milyar dolar), Almanya (1,28 milyar dolar), Türkmenistan (1,07 milyar dolar), Hindistan (901,5 milyon dolar), Kırgızistan (804,1 milyon dolar) ve ABD (782,3 milyon dolar) yer alıyor. TÜRKİYE VE KAZAKİSTAN İLE TİCARET SON İKİ YILDA DÜŞÜŞ GÖSTERDİ Özbekistan'ın Çin ve Rusya ile ticaret ilişkileri güçlü bir şekilde devam ederken, diğer önemli ortaklarla ticaret dinamiklerinde değişiklikler gözlemleniyor. Kazakistan, Türkiye ve Almanya ile ticaret son iki yılda düşüş gösterdi. Kazakistan’la ticaret hacmi 2022’de 2,5 milyar dolardan 2024’te 2,27 milyar dolara geriledi. Türkiye ile ticaret de 2022’de 2,1 milyar dolardan 2024’te 1,97 milyar dolara düştü. Almanya ile ticaret hacmi ise 1,4 milyar dolardan 1,28 milyar dolara indi. GÜNEY KORE, TÜRKMENİSTAN VE ABD İLE TİCARET ARTIŞ GÖSTERDİ Buna karşılık, Güney Kore, Türkmenistan ve ABD ile ticaret artış gösterdi. Güney Kore ile ticaret 2022’de 1,5 milyar dolardan 2024’te 1,63 milyar dolara çıktı. Türkmenistan’la ticaret 980 milyon dolardan 1,07 milyar dolara yükseldi. ABD ile ticaret de küçük bir artış gösterdi ve 2022’de 750 milyon dolardan 2024’te 782,3 milyon dolara ulaştı. Bu trendler, Özbekistan’ın uluslararası ticaret ilişkilerindeki değişen dinamikleri yansıtıyor. BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU (CIS) İÇİNDEKİ TİCARET Özbekistan'ın Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS) ülkeleri ile ticaret 13 milyar dolara ulaştı ve 2023’e göre yüzde 3,1 artış gösterdi. Rusya, CIS içindeki ticaretin en büyük ortağı olmaya devam etti. Özbekistan’ın ticaret hacmine 6,81 milyar dolarlık katkı sağladı. Kazakistan ve Türkmenistan sırasıyla 2,27 milyar dolar ve 1,07 milyar dolar ticaret hacmi ile takip etti. Diğer önemli CIS ortakları arasında Kırgızistan (804,1 milyon dolar), Belarus (451,9 milyon dolar) ve Tacikistan (398,3 milyon dolar) yer aldı. TARIM SEKTÖRÜNDE BÜYÜME Özbekistan tarım sektörü, diğer sektörlerden farklı olarak olumlu bir büyüme gösterdi. Özbekistan, meyve ve sebze ihracatını 1,21 milyon tona çıkararak yüzde 8,1'lik bir artış sağladı. Bu büyüme, Rusya, Pakistan ve Kazakistan gibi ana pazarların güçlü talebinden kaynaklandı. Ancak, ticarette bölgesel farklar devam ediyor; Taşkent şehri toplam ticaret hacminin neredeyse yüzde 40’ını katkı sağlarken, Surhandarya yüzde 0,6 ile en küçük paya sahip olmaya devam ediyor. TİCARET AÇIĞINDAKİ BÜYÜME: KARŞILAŞTIRMALI ANALİZ Son birkaç yıl içinde, ticaret açığındaki genişleme endişe verici bir hal aldı. 2023’te ticaret açığı yaklaşık 4,98 milyar dolar olup, ithalat 19,98 milyar dolar ve ihracat 15 milyar dolardı. 2024’te açığın 2,32 milyar dolar artması dikkat çekti. Bu trend, 2022 ile karşılaştırıldığında daha da belirgin hale geliyor; 2022’de ticaret açığı 3,7 milyar dolarken, ithalat 18,5 milyar dolar ve ihracat 14,8 milyar dolardı. Ticaret açığındaki bu neredeyse iki katına çıkan genişleme, Özbekistan ekonomisinin karşılaştığı zorlukları vurguluyor.

Özbekistan ile Türkiye arasında ticaret atılımı

Özbekistan Navoi ili Valisi Tursunov Normat Tulkunoviç ve beraberindeki 15 kişilik heyet Türk iş insanları ile bir araya geldi. Toplantıya İzmir Ticaret Odası (İTO) Meclis Başkanı Selami Özpoyraz ve Dışişleri Bakanlığı İzmir Temsilcisi Büyükelçi Yeşim Kebapçıoğlu da katıldı. Vali Tulkunoviç yaptığı sunumda Türkiye ile çalışmak istediklerini belirterek, Türk iş insanlarını Özbekistan’a davet etti. Tulkunoviç konuşmasında yatırımcıların emlak ve kurumlar vergisinden muaf olduklarını ayrıca ulaştırma hizmetlerinin yüzde 50’sinin de devlet tarafından karşılandığını sözlerine ekledi. Toplantıda konuşan Kebapçıoğlu ise bakanlık olarak yatırımcılara destek olacaklarını ifade etti. "TİCARET POTANSİYELİ ARTIRILMALI" Özpoyraz, Özbekistan’da yetiştirilen pamuk ve pamuk ipliğinin İzmir’in Kınık ve Bayındır ilçelerindeki Tarıma Dayalı İhtisas Organize Bölgelerinde değerlendirilebileceğini belirtti. İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Uçak ise yaptığı konuşmada kuraklık sorununun yaşandığı Özbekistan ile modern tarım teknikleri ve sulama teknolojileri konusunda iş birliği yapılabileceğini söyledi.

Türkistan’a yönelik AB yatırım projeleri artıyor

Kazakistan’ın başkenti Almatı’da Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen Ready4Trade projesi ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) liderliğindeki Orta Asya Yatırım projelerinin son toplantısı yapıldı. Toplantıda, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın devlet kurumlarının başkan yardımcıları, kamu ve özel sektör paydaşları, AB, Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) ve OECD temsilcileri yer aldı. Toplantı, Türkistan’da ticaret prosedürlerini kolaylaştırmak, yatırımı artırmak ve ekonomik iş birliğini geliştirmek amacıyla yıllardır süren çalışmalar açısından dönüm noktası niteliği taşıyor. Ready4Trade projesi ile Türkistan’da bölge içi ve uluslararası ticareti teşvik etme amaçlandı. Proje kapsamında sınır ötesi gerekliliklerde şeffaflık artırıldı, düzenleyici ve prosedürel engeller ortadan kaldırıldı ve sınır ötesi e-ticareti iyileştirildi. Bu adı Mayıs 2023'te, bölgedeki tüm ülkelerin ticaret kolaylaştırma portallarından gelen bilgileri birleştiren ve işletmelere gerekli bilgilere erişim sağlayan bir ticaret bilgi portalı «Orta Asya Geçidi» bölge ülkelmlar takip edilerek başarıya ulaşıldığı kaydedildi. OECD ise özel sektörün gelişimi, globalleşme, dijitalleşme, ticaret ve ulaşım bağlantısı ve şoklara karşı dayanıklılık gibi alanlardaki reformları destekledi. OECD’in amaçları arasında yer alan konular ise şöyle: “AB-OECD-Orta Asya ekonomik işbirliğini geliştirmek, en iyi uygulamaları paylaşmak ve daha fazla reform taahhüdü aramak için üst düzey politika diyaloğu; kamu-özel sektör diyaloğunu geliştirmek, veri toplamak ve kapasite oluşturmak için ülke düzeyinde çalıştaylar; politika değerlendirmeleri, özel sektör anket sonuçlarını ve iyi uygulamalara ilişkin ülke vaka çalışmalarını içeren kanıta dayalı yayınlar.” Ticaret Politikası Geliştirme Merkezi QazTrade’e göre, projelerde yer alan önerilerin hayata geçirilmesi ve kâğıtsız ticarete geçilmesinin orta vadede ticaret cirosunda yüzde 30'luk bir artış sağlayabilir. Kazakistan Cumhuriyeti Ticaret ve Entegrasyon Bakan Yardımcısı Janel Kushukova, “Son yıllarda Orta Asya ülkelerinde ticaret prosedürlerini basitleştirmek ve optimize etmek, ticaret operasyonları için gereken süreyi azaltmak ve gümrük süreçlerini otomatikleştirmek için önemli çalışmalar yapıldı. Bu, son beş yılda ticaret ciromuzun hacmini neredeyse iki katına çıkararak 10 milyar dolara çıkarmamızı sağladı. Kazakistan, orta vadede Orta Asya ülkeleriyle ticaret cirosunu 15 milyar dolara çıkarmayı planlıyor.” ifadelerini kullandı.

#Ticaret