Tacikistan Haberleri - Son Dakika Tacikistan Haber Güncel Gelişmeler

Kırgızistan ve Tacikistan sınır anlaşmazlığında çözüme yaklaştı

Kırgızistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Ceenbek Kulubaev, 5 Ağustos 2024 tarihinde Kırgızistan-Tacikistan sınır anlaşmazlığına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. “ÖNÜMÜZDEKİ AYLARDA SORUNUN ÇÖZÜLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM” Kırgız-Tacik devlet sınırının yüzde 90'ının çizildiğini belirten Kulubaev şu ifadeleri kullandı: “Çalışma grupları her hafta toplanıyor. Hükümetlerarası komisyon bir hafta Kırgızistan'da, bir hafta da Tacikistan'da toplanıyor. Şu an da koordine ettiğimiz bir takım noktalar kaldı. Devlet başkanlarından sınır sorununun yakın gelecekte çözülmesi yönünde bize talimat veren bir anlayış var. Önümüzdeki aylarda sorunun çözüleceğini düşünüyorum.” SINIR ANLAŞMAZLIĞI Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki yaklaşık 970 kilometrelik sınırın 503 kilometresine ilişkin tartışma yaşanıyordu. Sınır köylerinde yaşayanların başlattığı çatışmalara, zaman zaman iki ülkenin silahlı güçleri de dahil oluyordu. 14 Eylül 2022 tarihinde ortaya çıkan son çatışmada, iki taraftan onlarca kişi hayatını kaybetmişti. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında ortaya çıkan sınır anlaşmazlığını çözmek için oluşturulan Kırgız-Tacik çalışma grupları, daha önce de sınırın tartışmalı kısmının 190 kilometresi üzerinde anlaşma sağlamıştı.

Tacikistan başörtüsünü tamamen yasakladı!

Tacikistan Parlamentosunun üst kanadı olan Milli Meclis, 20 Haziran 2024 tarihinde başörtüsü takılmasını, Ramazan ve Kurban bayramlarının kutlanmasını yasaklayan yasa teklifini kabul etti. YASA JET HIZIYLA İMZALANDI Başörtüsünü "ülke kültürüne ait olmayan yabancı giysi" olarak niteleyen yasaya göre ülkede Müslüman kadınlar başörtüsü takamayacak. Ayrıca İslâm dininin bayramları olan Ramazan ve Kurban bayramları Tacikistan'da kutlanamayacak. Daha önce kamu kurumlarında ve okullarda başörtüsü takılmasını yasaklayan Tacikistan’da başörtüsünü tamamen yasaklayan düzenleme, 19 Haziran 2024 tarihinde parlamentodan geçti. Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman, yasama organı tarafından kabul edilen düzenlemeyi 24 saat geçmeden imzalayarak yürürlüğe aldı. YASAYI İHLAL EDENLERE PARA CEZASI Söz konusu kanun ile birlikte, başörtüsünün giyilmesi, ithal edilmesi, satılması ve reklamı yasaklanıyor. Yasayı ihlal eden Tacikistan vatandaşları 7 bin 920 Tacikistan somonisi (Yaklaşık 25 bin Türk lirası), hükûmet yetkilileri 54 bin somoni (Yaklaşık 167 bin Türk lirası) ve dini otoriteler 57 bin 600 somoni (Yaklaşık 178 bin Türk lirası) gibi para cezalarına çarptırılacak. Öte yandan Tacikistan'da erkeklerin sakal uzatması da fiilen yasak. Son on yılda binlerce kişi polis tarafından zorla tıraş ettirildi. Tacikistan parlamentosunun alt kanadı olan Temsilciler Meclisi 8 Haziran'da söz konusu yasayı onaylamıştı.

Fergana'da kritik görüşme: Türk devletleri istihbarat başkanları bir araya geldi

Türk devletleri arasındaki ilişkiler son yıllarda artarak devam ediyor. Bu kapsamda Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın İstihbarat Başkanları Özbekistan'ın Fergana şehrinde bir araya geldi. Özbekistan Devlet Güvenlik Teşkilatı tarafından 7 Nisan 2024 tarihinde yapılan açıklamada, Özbekistan Cumhuriyeti Devlet Güvenlik Teşkilatı Başkanı Abdusalam Azizov, Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı ve Devlet Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Kamçibek Taşiyev ve Tacikistan Cumhuriyeti Ulusal Güvenlik Servisi Başkanı Saymo'min Yatimov'un ülkeler arasındaki istihabarat çalışmalarını görüşmek üzere bir araya geldiği bildirildi. ÜÇ DEVLETİN ORTAK İSTİHBARAT ÇALIŞMALARI Öte yandan toplantıya ilişkin yapılan açıklamada, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan istihbarat başkanlarının bölgesel güvenlin sağlanmasına ilişkin tüm sorunları açık ve güvenilir bir şekilde tartıştıkları kaydedildi. Toplantıda ayrıca terörle mücadele, aşırıcılık, yasadışı uyuşturucu madde kaçakçılığı, yasadışı göç, kaçakçılık ve sınır ötesi tehditler gibi çeşitli alanlarda işbirliğinin durumunun ve beklentilerinin masaya yatırıldığı bildirildi. ARALARINDAKİ SINIR ANLAŞMAZLIĞI ÇÖZÜLÜYOR Taraflar ayrıca sınır ötesi işbirliğinin ve iyi komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesi için uygun koşulların yaratılması konularına da değindi. Toplantıda Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki devlet sınırlarının belirlenmesine ilişkin gündem konusu ve Özbekistan ile Kırgızistan arasındaki sınırların çizilmesi konuları yapıcı bir şekilde tartışıldı. Müzakerelerin sonunda Kırgızistan ve Tacikistan hükumetlerarası komisyonu üyelerine sınırın geri kalan kısımlarını koordine etmeleri ve ilgili taraflarla ikili bir anlaşma hazırlayıp imzalamaları konusunda net talimatlar verildi.

Tacikistan'da bir Kırgız casusluk yaptığı gerekçesiyle tutuklandı!

Tacikistan yönetimi, uzun süredir ülkede yaşayan ve annesinin ziyaretine giden Kırgızistan vatandaşı Kubatbek Yuldaşev'i "casus" olmakla suçlayarak tutukladı ve 13 yıl hapis cezasına çarptırdı. Kırgızistan Jogorku Keneş Milletvekili Sultanbay Aycigitov, 7 Mart 2024 tarihindeki parlamento toplantısında söz konusu durumu gündeme getirdi. "ONUN CASUSLUKLA HİÇBİR İLGİSİ YOKTU" Aycigitov, komşu ülke Tacikistan topraklarında bir Kırgızistan vatandaşının gözaltına alındığını ve tutuklandığını belirterek, Kırgız hükûmetinin kendisine yardım etmesi gerektiğini belirtti. Aycigitov ayrıca, "Kırgızistan vatandaşı olan Kubatbek Yuldaşev, 2022 yılında Tacikistan'ın İsfara kentindeki ailesinin evine gitti. Aynı yılın eylül ayında, iki devlet arasında yaşanan savaş dönemde Tacikistan özel servisleri vatandaşımızı 'casus' olmakla suçlayarak tutukladı ve 13 yıl hapis cezasına çarptırdı. Şimdi 2 yıldır cezaevinde. Onun casuslukla hiçbir ilgisi yoktu, sadece ailesini ziyaret için gitmişti. Dışişleri Bakanlığı, Devlet Ulusal Güvenlik Komitesi ve Ombudsmanın kendisine yardım etmesini rica ediyorum" ifadelerini kullandı. PROTOKOL GÖREVİ VERİLMESİ TALİMATI VERİLDİ Daha önce Tacikistan'da gözaltına alınan Kırgız vatandaşın yakınları milletvekiline konuyu aktarmış ve Jogorku Keneş Başkan Yardımcısı Nurbek Sıdıgaliev ise bu konuda ilgili kurumlara protokol görevi verilmesi talimatını vermişti.

Bakan Fidan, Tacikistan lideri Rahman ile görüştü

Tacikistan Dışişleri Bakanı Sirojiddin Muhriddin'in daveti üzerine Tacikistan'da temaslarda bulunan Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, başkent Duşanbe'de Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ile bir araya geldi. BÖLGESEL GELİŞMELER ELE ALINDI Bakan Fidan ile Muhriddin ikili ve heyetler arası görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, Türkiye ve Tacikistan arasındaki işbirliğinin genişletilmesi konusu ele alındı. Ayrıca bölgesel gelişmeler ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunuldu. Öte yandan, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kırgızistan'a yapması planlanan resmi ziyaret görüşüldü. 2024-2026 YILLARINI KAPSAYAN İŞBİRLİĞİ Görüşmelerin ardından Fidan ve Muhriddin, Tacikistan ve Türkiye Dışişleri Bakanlıkları arasında 2024-2026 yıllarını kapsayan işbirliği programını imzaladı.

Dışişleri Bakanı Fidan'dan Tacikistan'a resmi ziyaret

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Tacikistan Dışişleri Bakanı Sirojiddin Muhriddin'in daveti üzerine Tacikistan'da temaslarda bulunuyor. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, başkent Duşanbe'de Tacik mevkidaşı Muhriddin ile bir araya geldi. BÖLGESEL GELİŞMELER ELE ALINDI Bakan Fidan ile Muhriddin ikili ve heyetler arası görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, Türkiye ve Tacikistan arasndaki işbirliğinin genişletilmesi konusu ele alındı. Ayrıca bölgesel gelişmeler ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunuldu.

Kırgız-Tacik sınırındaki çalışma gruplarının raporları görüşüldü

Kırgız Cumhuriyeti ve Tacikistan Cumhuriyeti hükûmet heyetlerinin eşbaşkanları Kamçıbek Taşiyev ve Saimumin Yatimov, Kırgızistan'ın Batken şehrinde 12 Aralık 2023 tarihinde bir araya geldi. İki arasındaki görüşmede Kırgız-Tacik devlet sınırındaki ihtilaflı bölgelerin netleştirilmesi konusu ele alındı. GÜNDEM: İKİ DEVLET ARASINDAKİ SINIRIN KESİNLEŞMESİ Toplantıda liderler, Kırgız Cumhuriyeti ve Tacikistan Cumhuriyeti hükûmet delegasyonlarının 2023 yılı sonuna kadar Kırgız-Tacik devlet sınırındaki tartışmalı alanlarının netleştirilmesine ilişkin topografik ve hukuki çalışma gruplarının ortaya koyduğu sonuçları ve Kırgızistan ile Tacikistan devlet sınırının tamamlanması konularını görüştü. Kırgız Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu basın servisi tarafından toplantıya ilişkin yapılan açıklamada; "Kırgız-Tacik devlet sınırındaki proje hattının açıklamasında geri kalan bölgelerde çalışmaların etkinleştirilmesi için özel görevler verildi." denildi. Açıklamada ayrıca, "Toplantı dostluk ve karşılıklı anlayış ruhu içerisinde gerçekleşti." ifadeleri yer aldı.

Kırgızistan-Tacikistan sınırının tartışmalı olan 24 kilometrelik kısmı daha sonuca bağlandı

Tacikistan Ulusal Güvenlik Devlet Komitesi 29 Kasım- 5 Aralık 2023 tarihleri arasındaki görüşmelerin Kırgız sınırına yakın Buston kasabasında yapıldığını belirtti. Kırgız ve Tacik görüşmelerinin sonucunda sınırın 24 kilometrelik kısmı daha netleştirildi. Kırgız-Tacik tartışmalı sınır bölgesine yönelik bir sonraki görüşmenin ne zaman yapılacağı henüz netleşmese de yine Kırgızistan topraklarında yapılacağı belirtildi. SOVYETLER BİRLİĞİ'NDEN KALAN KANLI MİRAS: SINIR ANLAŞMAZLIKLARI Türkistan coğrafyasında yaşanan sınır anlaşmazlıklarının kökeni, Sovyetler Birliği'nin uyguladığı Ulusal Sınırlama (NTD) politikasına dayanıyor. Kırgızistan ve Tacikistan sınırında yaşanan gerilim de kültürel, coğrafi, ekonomik ve tarihi özellikler göz ardı edilerek hazırlanan Rus politikasının bir sonucu. 1991 YILINDA BAĞIMSIZLIĞINI KAZANAN İKİ DEVLET Yaşanan sorunlar Sovyetler Birliği döneminden günümüze kadar hala devam ediyor. Her iki ülke de farklı belgeleri ve haritaları savunuyor. 1991 yılı itibarıyla bağımsızlığını kazanan iki devlet, karşılaştığı ekonomik sıkıntılardan dolayı tarımsal faaliyetlere yöneldi. İstihdamın yanında ana gelir haline gelen toprak, tarafların arasında yaşanan çatışmaları tetikleyen bir unsur olmaya başladı. Bu açıdan, süreç içerisinde Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki sınır anlaşmazlığı, toprak ve su kaynaklı sorunlar üzerinden şekillendi. Bağımsızlıklarını kazandıktan sonra iki devlet arasındaki toplam 971 kilometrelik sınırın 519 kilometrelik bir kısmı çizilerek belirlenmiş olsa da Kırgızistan ve Tacikistan'ın sınır bölgelerinde iki tarafın da zarar gördüğü sayısız olay yaşandı. KIRGIZİSTAN VE TACİKİSTAN SINIRINDA NELER YAŞANMIŞTI? Kırgızistan ve Tacikistan hükumetleri arasında tartışmalı sınırların durumunun belirlenmesi ve olası değişimleri değerlendirmek için Şubat 2020’de bir görüşme gerçekleştirilmişti. Ancak resmi bir prosedüre bağlanamamıştı. ÇATIŞMADA 30'U AŞKIN KIRGIZ YAŞAMINI YİTİRDİ İki ülke arasında en büyük can ve mal kaybının yaşandığı 29 Nisan 2021'deki çatışma, Kırgızistan ile Tacikistan sınırında yer alan Golovnoy adlı su dağıtım şebekesini kontrol etme nedeniyle çıkmıştı. İki taraf arasında yaşanan çatışmada 30'u aşkın Kırgız yaşamını yitirirken birçok ev ve halka açık alan yakılmıştı. Kırgızistan, 21 Mayıs 2021'den itibaren sınır sorunu çözülene kadar Tacikistan'a gümrük kapılarını kapatmıştı. Kırgızistan ve Tacikistan arasındaki son çatışma Batken bölgesinde 14 Eylül 2022’de yaşanmıştı. Yaşanan çatışmada, Kırgız vatandaşları arasında hayatını kaybedenler ve yaralananlar olmuştu.

Kırgızistan ve Tacikistan, sınırın bir kısmı üzerinde anlaşma sağladı

Kırgızistan ile Tacikistan arasında bu yılın başından bu yana süren müzakerelerin ardından 8 Kasım 2023 tarihinde Tacikistan'ın Buston-Sughd bölgesinde gerçekleşen toplantıda tartışmalı sınır kesimi ile ilgili karara varıldı. Kırgızistan Bakanlar Kurulu Basın Merkezinden yapılan açıklamaya göre; Kırgızistan ve Tacikistan’ın tartışmalı sınır bölgesinin 17.98 kilometrelik kısmı belirlendi. İKİ DEVLET ARASINDAKİ SINIR ANLAŞMAZLIKLARI SON BULUYOR İki devlet yetkilileri, Kırgız-Tacik devlet sınırının 17.98 kilometresi üzerinde daha anlaşmaya varıldığına dair protokolü imzaladı. Ayrıca Kırgızistan tarafından yapılan açıklamada, Tacikistan'da yapılacak bir sonraki toplantıda kalan sınırların tespiti için çalışmaya devam edileceği vurgulandı. SOVYETLER BİRLİĞİ'NDEN KALAN KANLI MİRAS: SINIR ANLAŞMAZLIKLARI Türkistan coğrafyasında yaşanan sınır anlaşmazlıklarının kökeni, Sovyetler Birliği'nin uyguladığı Ulusal Sınırlama (NTD) politikasına dayanıyor. Kırgızistan ve Tacikistan sınırında yaşanan gerilim de kültürel, coğrafi, ekonomik ve tarihi özellikler göz ardı edilerek hazırlanan Rus politikasının bir sonucu. 1991 YILINDA BAĞIMSIZLIĞINI KAZANAN İKİ DEVLET Yaşanan sorunlar Sovyetler Birliği döneminden günümüze kadar hala devam ediyor. Her iki ülke de farklı belgeleri ve haritaları savunuyor. 1991 yılı itibarıyla bağımsızlığını kazanan iki devlet, karşılaştığı ekonomik sıkıntılardan dolayı tarımsal faaliyetlere yöneldi. İstihdamın yanında ana gelir haline gelen toprak, tarafların arasında yaşanan çatışmaları tetikleyen bir unsur olmaya başladı. Bu açıdan, süreç içerisinde Kırgızistan ile Tacikistan arasındaki sınır anlaşmazlığı, toprak ve su kaynaklı sorunlar üzerinden şekillendi. Bağımsızlıklarını kazandıktan sonra iki devlet arasındaki toplam 971 kilometrelik sınırın 519 kilometrelik bir kısmı çizilerek belirlenmiş olsa da Kırgızistan ve Tacikistan'ın sınır bölgelerinde iki tarafın da zarar gördüğü sayısız olay yaşandı. KIRGIZİSTAN VE TACİKİSTAN SINIRINDA NELER YAŞANMIŞTI? Kırgızistan ve Tacikistan hükumetleri arasında tartışmalı sınırların durumunun belirlenmesi ve olası değişimleri değerlendirmek için Şubat 2020’de bir görüşme gerçekleştirilmişti. Ancak resmi bir prosedüre bağlanamamıştı. ÇATIŞMADA 30'U AŞKIN KIRGIZ YAŞAMINI YİTİRDİ İki ülke arasında en büyük can ve mal kaybının yaşandığı 29 Nisan 2021'deki çatışma, Kırgızistan ile Tacikistan sınırında yer alan Golovnoy adlı su dağıtım şebekesini kontrol etme nedeniyle çıkmıştı. İki taraf arasında yaşanan çatışmada 30'u aşkın Kırgız yaşamını yitirirken birçok ev ve halka açık alan yakılmıştı. Kırgızistan, 21 Mayıs 2021'den itibaren sınır sorunu çözülene kadar Tacikistan'a gümrük kapılarını kapatmıştı. Kırgızistan ve Tacikistan arasındaki son çatışma Batken bölgesinde 14 Eylül 2022’de yaşanmıştı. Yaşanan çatışmada, Kırgız vatandaşları arasında hayatını kaybedenler ve yaralananlar olmuştu.

#Tacikistan