#Servet Odaman

Kırım Vakfından "Akyar'dan Akşehir'e Bir Göç Hikayesi" konferansı

Kırım Vakfı, düzenli olarak gerçekleştireceği Tarih ve Kültür Konferansları kapsamında ilk olarak "Akyar'dan Akşehir'e Bir Göç Hikayesi" isimli eserin yazarı Servet Odaman'ı konuk aldı. Bugün saat 14.00'te başlayan etkinlik, Ankara'daki Dr. Ahmet İhsanlı Kırımlı Sosyal Tesisi'nde yer alan Bekir Sıtkı Çobanzade Kütüphanesi'nde düzenlendi. ETKİNLİĞE ÇOK SAYIDA İSİM KATILDI Etkinliğe; Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, Kırım Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) üyesi, İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gayana Yüksel, Kırım Derneği eski Yönetim Kurulu Üyesi Murtaza Esenkal, Tuvgan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin, Şefika Gaspıralı Kadın İnisiyatifi Başkanı Necla Kalkay, TURKSİD Ukrayna Derneği Başkanı İsmet Yüksel, Tuvgan Til İnternet Sitesi Dil Koordinatörü Dr. Nariye Seydamet, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (AHBVÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zuhal Yüksel, Dünya Ahıska Birliği Ankara Temsilcisi Zakir Mehmetoğlu, Kırım Derneği ve Kırım Vakfı Yönetim Kurulu üyeleri ve Kırım diasporasından çok sayıda isim katıldı.  Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay açılış konuşmasında, Kırım Derneği ve Kırım Vakfının faaliyetlerinden söz etti. Kalkay konuşmasında, "Dr. Ahmet İhsan Kırımlı çok önemli biriydi, onu anmak, onun isminin bu binada yaşatılması şükranlarımızın göstergesi oldu" diyerek Kırımlı’ya rahmet diledi. Kırım Vakfının ilk konferans etkinliği olduğunu belirten Kalkay, bir sonraki etkinliğin 2024'ün ocak ayında yapılacağını belirtti. Kalkay, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı dolayısıyla bu sene önemli etkinliklere imza attıklarını bildirdi. 18 Mayıs 1944’teki Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nı anan Kalkay, "Bu memleket binlerce Kırım Tatarının hikayeleriyle dolu. Bu hikayelerden birini anlatan 'Kırım 1903 Akyar'dan Akşehir'e Bir Göç Hikayesi' isimli kitaptan bahsedilecek. Şimdi Köklüce köyünü dinleyeceğiz" dedi. "KIRIM DAVASI BOŞA BIRAKILACAK BİR DAVA DEĞİL" 1903 yılındaki sürgünle birlikte ailesinin geldiği Köklüce köyünde doğduğunu belirterek konuşmasına başlayan yazar Odaman, "Kırım davası için atılan, her adım her söz benim için çok kıymetli” vurgusu yaptı.  1985 yılından 2020 yılına kadar kitapla ilgili çalışmalarını sürdürdüğünü ifade eden Odaman, “Yaşadığımız toplumda her geçen gün bir şey kaybediyoruz. Kalan nesiller duygusuz ve ruhsuz  kalıyor. Gittikçe bu yönden fakirleştiğimizi düşündüm. Kırım'dan göç edip bu acılara tanık olan son nesliz. Dedelerimizin nenelerimizin savaş hikayeleriyle büyüüdük” ifadelerini kullandı. Köklüce köyünde Kırım Tatarlarının varlığının sona ermesi konusunda endişe taşıdığını vurgulayan Odaman, "Kırım davası boşa bırakılacak bir dava değil” dedi. Ailesinin 1903 yılında son kitlesel göçle Türkiye’nin Konya şehrine geldiğini aktaran Odaman, göçün sebeplerini sıraladı. Odaman ailesinin yaşadığı göçü şu şekilde ifade etti: “1903’e kadar Kırım’da kimse kalmamış. Evliya Çelebi köyüme gittiğinde 141 nüfus varken biz oradan göçerken 40 kişi kalmıştı. Kimliğimizi ifade edemiyorduk, askere gidiyorduk domuz etini önümüze koyuyorlardı. Biz Rusların bize müsaade ettiği kadar Kırım Türküydük. Mollaların hicret telkini nedeniyle göç başladı. Bu yüzden dilin, dinin kurtulması amacıyla Kırım Tatarları göç ediyorlardı. Eğitimden, devlet idaresine kadar her şey Rusların işi. İtiraz edince sürgüne gönderiliyordunuz.” ODAMAN, ARALARINDA AİLESİNİN DE BULUNDUĞU KAFİLENİN AKŞEHİR'E GÖÇÜNÜ ANLATTI İsmail Bey Gaspıralı’nın çıkardığı Tercüman Gazetesi’nde 1903’e dair bir makale bulduğunu aktaran Odaman, o makalede sefaletin vurgulandığı belirtti. Yazar, köyden göç ederken yarım kaldıklarını, akrabalarını arkada bıraktıklarını dile getirdi. Ailesinin günlerce Akyar Limanı’nda beklediğini, ardından İstanbul Boğazı’na geldiklerini ifade etti. O dönemde Balkanlar ve Kafkasya’dan da göç olduğunu anımsatan Odaman, gelen Kırım Tatarlarının İstanbul’da kalmalarına müsaade edilmediğini, böylelikle Eskişehir’e ve Konya’ya çok sayıda göç olduğunu söyledi. Odaman, aralarında ailesinin de bulunduğu 10 gün boyunca İzmit Limanı’nda bekleyen kafilenin, 3 Mayıs gecesi Akşehir’e gittiğini geçici iskan bölgesinde kaldıklarını anlattı. “Ailem Akşehir’in Kırım’ı andırdığını fark edince orada kalmak istemiş” diyen Odaman, çeşitli sebeplerden farklı bölgelere dağıldıklarını ancak burada hava şartları ve bulaşıcı hastalıklar nedeniyle etraflarında bulunan Dobruca Nogayları ile birlikte Konya’daki bölgelere yerleştiklerini ifade etti. KIRIM TATARLARI BALKAN SAVAŞLARINDA YER ALDI Odaman, o dönemde Osmanlı’nın yaşadığı sıkıntıları gerekçe olarak göstererek Ermenilerin, Kırım Tatarlarını gitmeleri için kışkırttığını söyledi. Kırım Tatarlarının bozkırda zorlu bir mücadeleyle uğraştıklarını belirten Odaman, iki ailenin geri Kırım’a döndüğünü söyledi. Yazar Odaman, 1911-1912 yıllarında süren Balkan Savaşları’na diasporadan ilk olarak kendi amcasının gittiğini ve cephede şehit düştüğünü dile getirdi. Böylelikle savaş döneminde köyde gencin kalmadığını deprem ve savaşla birlikte zorlukların arttığını vurguladı. Büyük Taarruz dönemine gelindiğinde Eskişehir’deki askerlerin Batı cephesi olarak seçilen Akşehir'e geldiğini ve Kırım Tatarlarının destek olduğunu dile getiren Odaman, “Bu insanların acı dolu hikayeleri beni ikinci kitabı yazmaya ikna etti. Bugün burada refah içinde yaşıyorsak bu hikayelere borçluyuz” dedi. Kırım’a dönenlerin o dönemde seferberlik nedeniyle yakalandığını ancak iki kişinin geri dönebildiğini söyledi. Odaman, konferansın sonunda hazırladığı slaytta Kırım Tatarca diline özgü kelimeleri, yemekleri, dansları ve evleri kültürel bağlamda katılımcılara anlattı.  KONFERANSIN SONUNDA KİTAP İMZA TÖRENİ YAPILDI Programın sonunda soru-cevap etkinliği yapıldı. Kırım Vakfı Başkanı Kalkay, Ankara'nın Ballıkpınar köyünde kültür evi kurduklarını hatırlatarak, katılımcıları köye davet etti. Kalkay, yazar Odaman’a plaket takdim etti. Konferansın ardından kitap imzalama töreni icra edildi.