Rus müdahaleleriyle yeniden sandık başına: Romanya Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nde ipi göğüsleyen kim olacak?
Dilara Dilşah KAYA / QHA Ankara
Romanya halkı, 4 Mayıs 2025 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Seçimi için sandık başına gitti. Seçimlerden aşırı sağcı Rus yanlısı aday George Simion birinci çıktı. Simion ile bağımsız aday Nicusor Dan’ın karşı karşıya geleceği ikinci turun ise 18 Mayıs’ta yapılması planlanıyor.
Rusya’nın seçim sürecine tekrardan müdahalede bulunması da dikkat çeken ayrı bir konu. Peki, Romanya’daki seçimler nasıl sonuçlanacak? Romanya'da yaşayan Kırım Tatarlardan tarihçi Dr. Metin Ömer ve Tatar Demokratik Birliği (UDT) Başkanı Naim Belgin Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirdi.
“ROMANYA’DA NATO VE AB KARŞITI, AŞIRI MİLLİYETÇİ SÖYLEMLER ÇOK SIK İŞİTİLMEYE BAŞLANDI”
Kırım Tatar tarihçi Dr. Metin Ömer, gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nin ilk turunun Romanya’daki demokrasi açısından çok önemli olduğunu değerlendirdi. Ömer, "Son zamanlarda Romanya’da NATO ve Avrupa Birliği (AB) karşıtı, aşırı milliyetçi söylemler çok sık duyulmaya başlandı" ifadelerine yer verdi.
2024 SEÇİMLERİ RUS MÜDAHALESİ NEDENİYLE İPTAL EDİLMİŞTİ
Aslında Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nin 2024 yılında düzenlendiğini fakat Rusya’nın müdahalesi sebebiyle bu seçimlerin iptal edildiğini aktaran Dr. Ömer, 4 Mayıs 2025 tarihinde elde edilen seçim sonuçlarının, geçen yıla oranla farklı olduğuna dikkat çekti. Metin Ömer, şu ifadeleri kullandı:
“Geçen sene düzenlenen seçimler, Rusya müdahale ettiği için iptal edildi. Dolayısıyla yeniden seçimler düzenlendi. Ve aslında sonuçlar, geçen sene yapılan seçimlere göre biraz daha farklı. Geçen seçimlerde ikinci sırada kendisini demokrasi taraftarı olarak tanıtan Elena Lasconi kazanmıştı. Bu sefer Lasconi yüzde 3 civarında oy toplayabildi. Aynı şekilde ilk turu kazanan George Simion da geçen seçimlerde çok fazla oy alamamıştı.”
SEÇMENLER SİSTEM KARŞITI ADAYLARI TERCİH EDİYOR
Dr. Ömer, aradan geçen süre zarfında Simion’un geçen sene seçimleri kazanan ve bu sefer adaylığı kabul edilmeyen Calin Georgescu’nun söylemini kullanarak birinci sıraya yükseldiğini vurguladı. Metin Ömer, seçmenlerin tercihleri hakkında, "Bu durum, aslında seçmenler arasında sisteme karşı olan adayların tercih edildiğini gösteriyor. Simion mevcut sisteme karşı çıkıyor. Romanya’nın AB ve NATO üyeliğine soru işaretiyle bakıyor" ifadesini kullandı.
DAN, BİRÇOK SİYASİ PARTİDEN DESTEK GÖRDÜ
Seçmenlerin sisteme karşı bir aday arayışında olmalarının, Nicusor Dan’ın seçimlerde ikinci sırada çıkmasından anlaşılabileceğini aktaran Ömer, Dan’ın farklı partilerden destek gördüğünü aktardı.
Değerlendirmesinde, "Dan, bir parti üyesi değil. Bağımsız bir aday. Tabii ki, Romanya’nın 3. veya 4. sırada olan bir partisinden destek alabildi. USR’nin (Romanya'yı Kurtar Birliği) desteğini alabildi. USR’nin kendi adayı vardı, Elena Lasconi adaydı. Fakat USR’yi yönetenler Elena Lasconi’yi değil de Nicusor Dan’ı desteklemeye karar verdi. Bu da parti içinde skandala yol açmıştı. Diğer partilerin bir kısmı da ikinci turda Nicusor Dan’ı desteklemeye karar verdiler" ifadelerine yer verdi.
“RUSYA SİBER SALDIRILARINI VE PROPAGANDASINI ÖZELLİKLE AB VE NATO ÜYESİ ÜLKELERDE YÜRÜTMEYE ÇALIŞIYOR”
Rusya’nın Romanya’da veya çevre ülkelerde gerçekleşen seçimlere birçok kez müdahale ettiği konusunda da açıklama yapan Ömer, “Rusya hem siber saldırılarını hem de propagandasını çok iyi kullanıyor ve bunu özellikle AB ve NATO üyesi ülkelerde yürütmeye çalışıyor. Romanya’da bu çok ciddi bir şekilde, ilk seçimde hissedildi. Ki zaten Rumen kurumları bu saldırılardan dolayı ilk düzenlenen seçimi iptal ettiler. Sanırım bu sefer düzenlenen seçimde daha hazırlıklı oldular. Böyle bir olay çok geniş çapta yaşanmadı...” şeklinde konuştu.
RUS PROPAGANDASI KAPALI KUTULARLA YÜRÜTÜLÜYOR
Rusya’nın propagandasını TikTok ve Facebook gibi sosyal medya grupları üzerinden ilerlettiğini kaydeden Ömer, sistem karşıtı adayların da bu yola başvurduğunu vurguladı. Değerlendirmesinde, “Rusya, propagandasını daha çok TikTok ve Facebook gibi araçlarla kapalı kutularda yürütmeye devam ediyor. Zaten sisteme karşı olan adaylar, bu grupları çok kullanıyor” ifadelerini kullandı.
Tatar Demokratik Birliği Başkanı Naim Belgin de seçimler hakkında değerlendirme yaptı. Belgin, sandıktan birinci çıkan Rus yanlısı aşırı sağcı George Simion ve seçimlere bağımsız olarak katılıp ikinci çıkan Nicusor Dan hakkında siyasi öngörülerde bulundu.
SİMİON’UN PARTİSİ LEJYONER MANTIKLA İLERLİYOR
Elde edilen seçim sonuçlarını, Romanya’daki vatandaşların sisteme karşı bir eylemi olarak nitelendiren Belgin; George Simion’un partisi olan Rumen Birliği İttifakının "lejyoner" bir mantıkla ilerlediğine dikkat çekti. Romanya’da yaşayan Kırım Tatarlarının genel olarak Simion’a ve partisine karşı olduğunu belirten Belgin, şu ifadeleri kullandı:
“Diasporadaki ağırlıklı çoğunluk Nicusor Dan’a destek verdi. Nicusor Dan, başkentteki mafyalarla 4 sene boyunca mücadele etti. Bu adamı başarabilecek kapasitede gördük. Demokrasiye ve farklı değerlere saygı duyuyor. Nicusor Dan, seçimlere parti şemsiyesi altında girmedi. Tamamen bağımsız girdi. 4 sene önce de belediye başkanlığı seçimlerine bağımsız olarak katılıp kazanmıştı.”
SEÇİMİ NİCUSOR DAN KAZANABİLİR!
Seçimin ikinci turu hakkındaki öngörülerini aktaran Belgin, “Nicusor Dan kazanabilir diye düşünüyoruz. Kendisi bilgili, kültürlü birisi” şeklinde konuştu.
George Simion’un seçimlerin öncesinde hangi faaliyetleri yürüttüğünün bilinmediğini, hakkında pek fazla bilginin bulunmadığını aktaran Belgin, “George Simion’un biz 40 yaşına kadar ne yaptığını bilmiyoruz. Kime ne yaptı bilmiyoruz. Simion kiminle yarışsaydı biz karşısındaki adaya oy verirdik. Şu anda sisteme karşı mücadele edecek birisi yok...” ifadelerini kullandı.
