#Laura Solanko

Rusya'daki ekonomik kriz, seferberlik sırasında silah olarak mı kullanılıyor?

Kürşad İsmayıl / QHA ANKARA Rusya, Ukrayna'da seferber edilen ve askere alınan askerlerin sayısı veya savaşta ölenlerin sayısı hakkında bilgi yayınlamıyor. Finlandiya Bankası Gelişmekte Olan Ekonomiler Enstitüsü (BOFIT) Kıdemli Danışmanı Laura Solanko, Rusya'nın seferberlik sırasında insan tercihini nasıl değerlendirdiği hususunda önemli bir araştırmaya imza attı. Solanko, 21 Şubat tarihinde "Rusya'nın Seferber Edilmiş Askerleri Nereden Geliyor? Banka Mevduatlarından Kanıtlar" başlıklı bir yazı yayımladı. Solanko, araştırmasında Rusya'nın seferberliğinin bölgesel etkisini analiz etmek için bölgesel bankacılık verilerinden elde edilen bilgileri kullandı. Solanko, araştırmasında bazı bölgelerde hane halkı banka mevduatlarında, bölgesel makroekonomik veya kurumsal faktörlere kolayca atfedilemeyecek hızlı artışlar görüldüğünü kaydetti. Kıdemli Danışman Solanko, bu tür bölgelerin orantılı olarak seferber edilmiş askerin fazla olduğu bölgelerle örtüştüğünü vurguladı. Solanko, ciddi yaralanma veya ölüm durumunda sözleşmeli askerlere, seferber edilmiş yedek askerlere ve ailelerine vaat edilen yüksek maaşlar ve yüklü ödemelerin, bölgesel banka mevduatlarında ani artışlar olarak ortaya çıkması makul olduğuna işaret etti. Finlandiya Bankası Gelişmekte Olan Ekonomiler Enstitüsü (BOFIT) Kıdemli Danışmanı Laura Solanko, Rusya'nın seferberlik sürecine ilişkin yapmış olduğu araştırmayı Kırım Haber Ajansına değerlendirdi. Rusya'nın seferberlik sürecinde cepheye gönderdiği kişilerin aslında ekonomik açıdan dezavantajlı azınlıkların yaşadığı bölgelerde olduğu görülüyor. Bu noktada Rusya'nın bu bölgelerden insanları savaşa götürmesindeki temel motivasyon nedir? Solanko, Rusya'nın yürüttüğü seferberlik politikasının mantığını değerlendirirken, "Yetkililer, askerleri en kolay yerden toplayabilir. En azından bazı acemi askerler için saflara katılmak, bir petrol platformunda veya yabancı bir ülkede çalışmak gibi, mali açıdan kazançlı, ev dışında bir iştir" açıklamasını yaptı. Risk yüksek olsa da tazminat gelirinin yüksek olmasının yarattığı alternatif olduğuna işaret eden Solanko, "Riskler yüksek (hatta ölümcül), ancak vaat edilen tazminatlar fakir bir bölgede başka alternatif işi olmayan biri için astronomik" dedi. Solanko, yapmış olduğu araştırmada verilere dayandırdığı bilgiler ışığında, "Hanehalkı banka mevduatlarındaki yıllık büyüme 2022'nin sonlarında hızla artıyor; bu da ya tüketimin önemli ölçüde azaldığını (düşmedi) ya da hane halkının banka hesaplarına öngörülmeyen parasal gelirler yatırıldığını gösteriyor" dedi. Rusya'nın bu bölgelerden insanları savaşa götürmesinin arkasında etnik Ruslar ile diğerleri arasında demografik bir denge yaratma çabası mı var?  Solanko, araştırmasında seferberlik sürecini bir gelir olarak gören grupların nerede ikamet ettiklerine değinirken, "Banka mevduatlarındaki büyümeyi “harekete geçirilmiş” olarak adlandırdığım 15 bölgeden oluşan küçük bir grup sağlıyor. Bunlar çoğunlukla Moskova'dan uzaktaki küçük, fakir bölgeler. Bu bölgelerde ortalama ücretler ile banka mevduatları arasındaki normalde pozitif olan korelasyon Şubat 2022'den sonra negatif hale geliyor" ifadelerini kullandı. Kıdemli Araştırmacı Solanko sürecin bilinçli olup olmadığı konusuna ilişkin, "Muhtemelen bu konuda bilinçli bir politika yoktur. Ancak Slav olmayan azınlıkların Moskova'dan bakıldığında daha az ağırlığı olabilir ve bu nedenle onların kayıplarını göz ardı etmek daha kolay olabilir" açıklamasını yaptı. Rusya'nın merkez şehirleri dışındaki yerlerdeki ekonomik zayıflık, Rusya'nın seferberlik elini güçlendiren bir faktör mü? İstatistiksel veriler çerçevesinde, Rusya'nın seferber ettiği insanların bölgesel dağılımına ilişkin önemli doneler sunan Solanko araştırmasında, "Seferber edilen ve askere alınan askerlere yapılan ödemeler, bu mevduatların potansiyel itici gücü gibi görünüyor. Görünen o ki birikintiler, Ukrayna'da savaşan Rus askerlerinin nereden geldiğini ve göreceli olarak hangi bölgelerin en fazla zayiatı verdiğini incelemede bir vekil görevi görebilir" açıklamasını yaptı. Ortaya çıkan haritada seferber edilen nüfusun Rus halkının yoğun yaşadığı yerlerden ziyade, Rusya'da yer alan ve Türklerin yoğunlukta ikamet ettiği bölgelerden geldiği görüldü. Solanko, Rusya'daki ekonomik krizin büyük bir çıkmaz yarattığını ifade ederken, "Bir bakıma asker sözleşmesi ve imza ikramiyeleri fakir bir vatandaşa daha cazip geliyor. Ancak bunlar aynı zamanda çok küçük bölgeler, dolayısıyla çok fakir bölgelerden askere alınabilecek erkek sayısının da sınırları var" dedi.