SON DAKİKA
Hava Durumu
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

#Kırım Tatarca

QHA - Kırım Haber Ajansı - Kırım Tatarca haberleri, son dakika gelişmeleri, detaylı bilgiler ve tüm gelişmeler, Kırım Tatarca haber sayfasında canlı gelişmelerle ulaşabilirsiniz.

Kırım Tatarca imla kılavuzu önerisi, Ukrayna Bakanlar Kurulu tarafından onaylandı Haber

Kırım Tatarca imla kılavuzu önerisi, Ukrayna Bakanlar Kurulu tarafından onaylandı

Ukrayna Bakanlar Kurulu, 3 Nisan 2025 tarihli toplantısında Kırım Tatarca adına kritik bir karar aldı. Ukrayna Etnik Politika ve Vicdan Özgürlüğü Servisine bağlı olarak faaliyet gösteren Kırım Tatar Dili Milli Komisyonunca tamamlanan Kırım Tatarca imla kılavuzu önerisi bakanlar kurulu toplantısında kabul edildi. Konuya ilişkin olarak Ukrayna Etnik Politika ve Vicdan Özgürlüğü Devlet Servisi tarafından 4 Nisan 2025 tarihinde yapılan yazılı açıklamada, kabinenin “Kırım Tatar Dilinin Yazımı Hakkında” başlıklı kararname taslağının, Ukrayna'nın yerli halkı olan Kırım Tatar halkının dilsel kimliğini koruma ve geliştirme hakkının kullanılmasını sağlamak amacıyla Ukrayna Bakanlar Kurulunun 28 Temmuz 2023 tarihli ve 657-r sayılı “Kırım Tatar Dilinin Yazımının Geliştirilmesi Hakkında” kararnamesi uyarınca hazırlandığı kaydedildi. LATİN ALFABESİNE DAYALI KILAVUZ ÖNERİSİ KABUL EDİLDİ Kabul edilen Kırım Tatarca imla kılavuzu önerisi, Eylül 2021'de Ukrayna hükûmeti tarafından onaylanan Latin harflerin kullanıldığı Kırım Tatar dili alfabesine dayanıyor. Öneri, Ukrayna Etnik Politika ve Vicdan Özgürlüğü Devlet Servisi tarafından Eğitim ve Bilim Bakanlığı ile birlikte, Ukrayna Milli Bilimler Akademisi Oleksandr Potebnya Dilbilim Enstitüsü, Kıyiv Taras Şevçenko Miili Üniversitesi, Kırım Tatar Milli Meclisi ve Kırım Tatar dili ile ilgili diğer bilim insanları ve uzmanların katılımıyla hazırlandı. Daha sonra yazım kuralları taslak belgesi, Kırım Tatar Dili Yazım Kuralları Taslağının Geliştirilmesi Çalışma Grubu tarafından onaylandı ve Kırım Tatar Dili Milli Komisyonu tarafından kabul edildi. Yazım, eğitim, medya kullanımı, edebiyat ve yer adlarını kapsayan imla kuralları çerçevesinde; bakanlıklar, diğer merkezî kurumlar, Kırım Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, Kıyiv ve Akyar (Sivastopol) şehir devlet idareleri (askeri idareler) çalışmalarında yazım kurallarına uyulması yönünde tavsiyelerde bulundu. ÇUBAROV AÇIKLAMIŞTI Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, 27 Aralık 2024 tarihinde gerçekleştirdiği yıllık değerlendirme toplantısında 2025'in ilk aylarında Ukrayna Bakanlar Kurulu tarafından Kırım Tatarca imla kılavuzunun onaylanmasını beklediğini kaydetmişti.

Cumhurbaşkanı Zelenskıy, Direniş Günü'nü Kırım Tatarca andı! Haber

Cumhurbaşkanı Zelenskıy, Direniş Günü'nü Kırım Tatarca andı!

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy (Volodimir Zelenski) Vladimir Putin idaresindeki Rusya'nın Kırım'ı işgaline karşı direnişin sembolü haline gelen 26 Şubat 2014'teki tarihi mitingin 11. yılını andı. Cumhurbaşkanı Zelenskıy, İngilizcenin yanı sıra sosyal medya paylaşımını Kırım Tatarca ve Ukraince olarak yaptı.  "KIRIM'IMIZDAKİ DİRENİŞ GÜNÜ, GERÇEĞE VE UKRAYNA'YA SAYGI GÜNÜDÜR" Zelenskıy, Kırım'ın Ruslar tarafından hukuksuz ve alçak bir şekilde işgal edildiğini vurguladığı paylaşımında şu ifadelere yer verdi: Bugün, Rusya'nın Kırım'ımızı işgaline göz yummayan herkesin cesaret ve dürüstlük günüdür. Bu günlerde 11 yıl önce, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığı, Kırım'ın yasa dışı, hain bir şekilde ele geçirilmesiyle başladı. Ancak 26 Şubat, direniş olacağını kanıtladı. Kırım'ın direnişi, tüm Ukrayna'nın direnişi... Bu gün, yalanları kabul etmeyecek ve evlerini teslim etmeyi reddedecek insanların olduğunu ve olacağını gösterdi. Kırım'ın işgalini izleyen yıllar çok fazla üzüntü ve alaycılık getirdi. Dünyadaki birçok kişi gerçekte ne olduğunu tam olarak anlamak istemiyordu. Yine de, Kırım'ın kurtuluşu sorununu küresel gündemde tekrar ele geçirmeyi başardık. Kırım Platformu'nu kurduk. Rusya'nın işgalini "normalleştirmesine" izin vermiyoruz. Kırım tutsaklarını esaretten kurtarıyoruz. Normal bir yaşam hakkı, güvenlik garantileri ve tüm Ukrayna için kalıcı barış için mücadelemizi sürdürüyoruz. Ukrayna'nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve güvenliği uzlaşmaya açık değildir ve asla olmayacaktır. Kırım'ımızdaki direniş günü, gerçeğe ve Ukrayna'ya saygı günüdür. Bizimle birlikte olan herkese minnettarım. ZELENSKIY PAYLAŞIMINI KIRIM TATARCA YAPTI Bugün Rusiyeniñ Qırımımıznı işğal etmesine köz yummağan er kes içün cesaret ve namus künüdir. Bu künlerde, 11 yıl evelsi, Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı tecavuzı Qırımnıñ qanunsız, alçaq şekilde işğal etilmesinen başlandı. Amma 26 fevral künü tirenüv olacağını kösterdi – Qırımnıñ… — Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 26, 2025 RUS İŞGALİNE DİRENİŞİN SEMBOLÜ: 26 ŞUBAT MİTİNGİ Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM), Kırım milletvekillerini ve Kırım Parlamentosu Başkanını ikna edemeyince 26 Şubat 2014 tarihinde, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü korumak ve yarımadada durumun istikrarsız hale gelmesini önlemek için miting düzenleme kararı aldı. KTMM’nin çağrısıyla, binlerce kişi Kırım Özerk Cumhuri̇yeti̇ Parlamentosu bi̇nasının önünde toplandı. Eylemciler Ukrayna ve Kırım Tatar bayraklarını açtı ve “Yaşasın Ukrayna!”, “Kırım Ukrayna’dır!” sloganları attı. Bu tavır, Kırımlıların işgale direniş iradesini ortaya koydu. Ukrayna yanlısı protestocular, Kırım Parlamentosunun, Ukrayna egemenliğini ihlal eden kararlar almasını engellemeyi amaçlıyordu. Ancak aynı anda, Rus yanlısı Sergey Aksyonov'un liderliğindeki gruplar da bölgenin Moskova'ya bağlanması için karşıt bir gösteri düzenledi. Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne destek için gelen çok sayıda Kırım Tatarının kararlığı sayesinde Kırım Parlamentosunun olağanüstü toplantısı engellendi. Bir günlük olsa da, Kırım Tatarları, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü korumuş oldu. 26 Şubat Kırım’ın Rus İşgaline Direniş Günü: Tarak Tamgalı Gökbayrak, özgür vatanına dönmeyi bekliyor! pic.twitter.com/TWGUAtuiNr — QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) February 26, 2025 27 ŞUBAT 2014: MASKELİ RUS ASKERLERİ KIRIM'DA  Barışçıl ve kararlı direnişe rağmen 27 Şubat 2014 sabahında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yönlendirmesiyle maskeli, işaretsiz, rütbesiz Rus askerlerinin, sözde "Kırım milis güçleri" adı altında yarımadayı işgali başladı. Kremlin, Kırım’ın şiddet kullanılarak işgal edilmesinin fitilini ateşlemiş oldu. Yarımadadaki şehirlerin tüm caddeleri ve ana yollar, Rus askerleri ile doldu. Rütbe işaretleri taşımayan “yeşil adamlar” Kırım’ın Parlamento ve Bakanlar Kurulu binaları ile diğer idari binalarını işgal etti. İşgal güçleri Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin üslerini kuşattı, limanları ve havaalanlarını ele geçirdi. Ukrayna donanmasının başındaki Amiral Denis Berezovskiy, Rusya tarafına geçti. Daha sonra bölgedeki Ukrayna askerî personelinin büyük bir çoğunluğu da işgalcilerin safına geçti. 16 MART 2014: KIRIM'DAKİ SÖZDE REFERANDUM 6 Mart 2014’te Kremlin güdümündeki sözde parlamento, işgali meşrulaştırmak için "referandum" kararı aldı. Bu referandum, Putin Rusyası'nın Kırım Yarımadası'ndaki kontrolü ele alması için kurgulanan bir tiyatroydu. Kırım Tatar Milli Meclisi, 6 Mart 2014'te gerçekleştirdiği açıklama ile Kırım halkına, yasa dışı alınan kararın neticesindeki sözde referandumu boykot etme çağrısı yaptı. Sözde referandumda, Kırım'da yaşayanlara; Rusya’ya bağlanma veya 1992 Kırım Cumhuriyeti Anayasası'nın yeniden uygulamaya konulması ve ona göre Ukrayna’ya bağlı özerklik olarak kalma seçenekleri sunuluyordu. 1992 Kırım Cumhuriyeti Anayasası, Kırım'ın, "Ukrayna'ya gönüllü olarak devredenler dışında tüm yetkileri kendi topraklarında kullanan" kendi devlet organlarına sahip olduğunu, yani Kırım'ın geniş özerklik haklarına sahip olduğunu belirliyordu. Anayasa, yarımadanın bağımsız Ukrayna'nın bir parçası olmasından hemen sonra Kırım Parlamentosu tarafından kabul edilmişti. Bu anayasa metnini bahane eden Kremlin, Kırım'ı kontrol altına almaya çalışmıştı. Ancak, Ukrayna Parlamentosu, daha önce bu belgeyi zaten yürürlükteki anayasaya aykırı bularak iptal etmişti. Yani aslında, 16 Mart 2014’teki sözde referandumda, Kırım’ın Ukrayna’nın bir parçası olarak kalması seçenekler arasında yoktu. Sözde referandumu boykot eden Kırım Tatarlarının çoğunluğu oylamaya katılmadı. Silahların gölgesinde yapılan düzmece referandum, ciddi bir hukuk garabetiydi. Kırım Tatar halkının millî lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) gizli raporlarına atıfta bulunarak sözde referanduma gerçek katılım oranının yaklaşık yüzde 34,2 olduğunu, Kırım Tatarlarının yüzde 99’unun ise oy kullanmadığını açıkladı. İşgalin hemen ardından Kırım Tatar halkının millî lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve KTMM Başkanı Refat Çubarov'un Yarımada'ya girişi yasaklandı. KIRIM'IN İŞGALİ, RUSYA'NIN UKRAYNA'YA KARŞI SAVAŞININ BAŞLANGICIYDI Bugün, Kırım'daki Rus işgalinin 11. yılına girerken Kremlin destekli sözde yönetim, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunan, ana vatanları Kırım'a sahip çıkan Kırım Tatar halkına karşı baskılarını daha da genişletiyor. Rusya, işgal sonrası Ukrayna yanlısı görüşlere sahip kişileri susturma politikası izleyerek, Kırım Tatarlarının siyasi liderleri ve toplum önderlerine karşı yoğun baskılar uyguluyor. 2016'da, Kırım Tatar Milli Meclisi'nin faaliyetleri yasaklandı ve pek çok Kırım Tatarı yasa dışı bir şekilde alıkonuldu veya vatanlarından sürüldü. İşgalin ilk günlerinde, Rus askerleri ve milisleri tarafından kuşatılmış olan Akmescit’teki ana meydanda tek kişilik barışçıl bir eylem düzenleyen Reşat Ametov kaçırılarak şehit edildi. 2016 yılında evinin önünden kaçırılan Dünya Kırım Tatar Kongresi Yönetim Kurulu ve Bahçesaray Kırım Tatar Bölge Meclisi Üyesi Ervin İbragimov’dan ise hâlâ haber alınamıyor. Bugün Rus cezaevlerinde 132‘si Kırım Tatarı olmak üzere 218 Kırımlı siyasi tutsak bulunuyor. Rusya'nın Kırım'ı işgal etmesi, uluslararası hukukun ihlali ve insan haklarının sistematik olarak çiğnenmesi anlamına geliyordu. Bu işgal, sadece Kırım'ın kaybı değil aynı zamanda bölgesel barışın ve istikrarın baltalanmasıydı. Ancak uluslararası toplumun yeterince sert tepki göstermemesi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in daha büyük bir savaşı başlatmasına cesaret verdi. Rusya Federasyonu, 24 Şubat 2022'de ise Ukrayna'ya karşı topyekûn işgal girişimini başlattı. Rusya'nın topyekûn işgal girişimi, 26 Şubat 2014'teki işgalin devamıydı. Savaş suçları, devlet eliyle uygulanan terör ve sivil katliamları, aradan geçen 3 yılda Ukrayna'da büyük bir insani felakete yol açtı. Rusya'ya bu saldırgan fiilleri nedeniyle ağır yaptırımlar gelse de Kremlin'in savaş makinası, halen dikta rejimleri tarafından destekleniyor. Ukrayna halkı ise üç yıldır topyekun işgale karşı vatan mücadelesi veriyor.  TARAK TAMGALI GÖKBAYRAK, 11 YILDIR MAHZUN   Bugün, Kırım'ın işgaline karşı gösterilen direnişin 11. yıl dönümünde, Kırım Tatar halkı ve Ukrayna, adaletin yeniden tesis edilmesi ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün sağlanması için mücadeleye devam ediyor. 26 Şubat tarihi, bir milletin onurunu, direnişini ve özgürlük haykırışını anlatmaktadır. 26 Şubat, Kırım Tatar halkı için unutulmaz bir direniş günüdür. Kırım'daki işgalin 11. yılı doldu. Ama Kırım Tatar halkı asla boyun eğmedi. Tıpkı 1944’teki sürgünde olduğu gibi, tıpkı Numan Çelebicihan’ın mücadelesinde olduğu gibi… Milli lider Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun ortaya koyduğu ülkü doğrultusunda Kırım Tatarları yine dimdik ayakta duruyor. 26 Şubat, sadece bir mitingi anma günü değil, Kırım’ın özgürlüğü için verilen mücadelenin sembolüdür. Bu direniş, bu mücadele, bu umut asla bitmeyecek. Çünkü vatan, satılık değildir. Çünkü zulme karşı susmak, esareti kabul etmektir. Çünkü Kırım, Kırım Tatarlarınındır!

Ukrayna ve Kırım Tatar Vikipedisinden Ramazan ayına özel makale yazma kampanyası Haber

Ukrayna ve Kırım Tatar Vikipedisinden Ramazan ayına özel makale yazma kampanyası

Çevrim içi ansiklopedi Vikipedi (Wikipedia), Ramazan konulu bir makale kampanyası düzenliyor. Wikimedia Ukrayna kurumunun 25 Şubat 2025 tarihinde yaptığı açıklamaya göre; ilk defa düzenlenecek olan “Wiki Loves Ramadan" isimli makale yazma kampanyası, 25 Şubat 2025 ve 15 Nisan 2025 tarihleri arasında yapılacak ve Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilciliği tarafından desteklenecek. Kampanya, Ramazan gelenekleri, tarihî ve kültürü ile ilgili Kırım Tatarca makalelerin çoğalmasını amaçlıyor. RAMAZAN AYI DÂHİLİNDE KIRIM TATAR KÜLTÜRÜ Wikimedia Ukrayna Yönetim Kurulu Üyesi ve projenin organizatörlerinden Maryana Senkiv konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Müslümanların kültür ve gelenekleri, Ukrayna Vikipedisinde yeterince temsil edilmiyor ve en azından İngilizce bölümde bulunan makalelerin çoğu Ukraince'ye çevrilmemiş. Bu sebeple Müslüman kültürü ve Ramazan hakkında daha fazla bilgi vermek için bu kampanyayı başlatmaya karar verdik. Bu süreçte, herkes İslam'ın ibadethaneleri, kültürü ve önde gelen şahsiyetleri hakkında makaleler oluşturabilir” ifadelerini kullandı. Senkiv, Ukrayna Vikipedisinin yanı sıra, Ramazan'ın Kırım Tatar kültürüyle olan yakın bağı nedeniyle kampanyaya, Kırım Tatar bölümünde de katılım sağlanabileceğini belirtti. BİLGİLENDİRME AMAÇLI BİR SEMİNER DÜZENLENECEK Herkese açık olarak düzenlenen makale yazma kampanyası için 4 Mart 2025 tarihinde saat 18:00'de internet üzerinden bir seminer düzenlenecek ve organizatörler konu hakkında ayrıntılı bilgi verecek. Bununla birlikte, en aktif katılımcılara ödüller ve hediyelik eşyalar verilecek.

Anatili baldan tatlıdır: Uluslararası Ana Dil Günü kutlu olsun! Haber

Anatili baldan tatlıdır: Uluslararası Ana Dil Günü kutlu olsun!

Uluslararası Ana Dil Günü, dünyada yok olmaya yüz tutmuş dillerin yaşamasını sağlamak, çok dilliliği teşvik etmek ve dilsel farkındalık yaratmak amacıyla Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) tarafından 17 Kasım 1999 tarihli karar ile 21 Şubat olarak ilan edildi. Uluslararası Ana Dil Günü, belirli coğrafyalarda yaşayan yerli halkların kendi dillerini kullanamamasına dikkat çekiyor. UNESCO'nun yayımladığı “Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlası” isimli eserin Editörü Chris Molesey yerli dilleri, “Tarih yazılmaya başlandığından beri belirli bir coğrafyada konuşulan diller” olarak tanımlıyor.  Buna karşın bugün birçok coğrafyada kaybolmaya yüz tutmuş durumda olan diller bulunuyor. Eğitim hakkı ve insan haklarını kapsayan Ana Dil Günü dünyada birçok ülke ve milletlerde yaşanan dil sorununu ortaya çıkarıyor.  Halkın yerli dilini unutması veya konuşamaması, dillerinin yasaklanmasına veya zamanla kaybolmasına neden oluyor. Türk dil ailesinin Oğuz ve Kıpçak özelliklerini bünyesinde barındıran ve bu özelliği ile geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk dünyasının ortak dili olabilme niteliğini taşıyan Kırım Tatarca, UNESCO “Yok Olma Tehlikesi Altındaki Diller Listesi”nde yer alıyor. İsmail Bey Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” söylemi ile 130 yıla yakın bir süre önce yayınladığı “Tercüman” gazetesinin dili olan Kırım Tatarca, Kahire’den Kazan’a, Bosna’dan Kaşgar’a kadarki büyük alanda okundu ve anlaşıldı. Buna karşın Kırım Tatarca bugün kendi ana vatanı Kırım’da dahi eğitimi verilmeyen bir dil hâline geldi.  Kırım’ı 2014 yılında işgal eden Rusya Federasyonu, o tarihte yetersiz de olsa mevcut olan ilk ve orta öğretim seviyesinde Kırım Tatarca eğitim olanaklarını işgalden bugüne geçen 10 yıl içinde neredeyse yok etti. Rusya, 2018 yılında yürürlüğe koyduğu bir kanunla işgal ettiği Kırım da dâhil olmak üzere, Rusça dışındaki diğer dillerin eğitimini zorunlu olmaktan çıkardı. İşgal altındaki Kırım’da yaşayan Kırım Tatarları kendi çabaları ile ana dilinin varlığını korumaya çalışıyor ve yaygınlaştırılması için çeşitli faaliyetler yürütüyor. 21 Şubat Uluslararası Ana Dil Günü kutlu olsun! pic.twitter.com/m9aLd5og1e — QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) February 21, 2025 KIRIM TATARCA DİKTE ETKİNLİĞİ “Nefes” sivil toplum kuruluşu Dünya Ana Dili Günü vesilesiyle her yıl Kırım Tatarca çevrim içi dikte (imla) etkinliği düzenliyor. Bu yıl yedincisi düzenlenen etkinlikte, yazar, çevirmen, editör ve Kırım Tatar dili öğretmeni Maye Safet tarafından hazırlanan metin kullanılacak. UKRAYNA’DA KIRIM TATAR DİLİNİN KORUNMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR Ukrayna Bakanlar Kurulu, Rus işgali altındaki Kırım’da durumu kritik hale gelen, Ukrayna’nın yerli halkı olan Kırım Tatarlarının ana diline yönelik sağlanan devlet desteğini artırmak için, Şubat 2022'de 2022-2032 Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Stratejisini kabul etti. İlgili stratejinin amacının, Ukrayna'nın yerli halkının dili olan Kırım Tatarca'yı yaygınlaştırmak ve gelişmesini sağlamak olduğu belirtildi. Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Stratejisi çerçevesinde Ukrayna’da, Kırım Tatar Dili Millî Derlemi hazırlandı. Kırım Tatar dili araştırmalarının yanı sıra sürdürülebilir gelişim için bir temel oluşturmak amacıyla hazırlanan derlemde, tarih boyunca Kırım Tatar dilindeki Arapça, savaş öncesi Latin Alfabesi, Kiril Alfabesi ve modern Latin Alfabesi olmak üzere 4 alfabede yazılan eserlerin örnekleri yer alıyor. Hazırlanan Kırım Tatar Dili Millî Derlemi sayesinde artık Kırım Tatar dili çeviri uygulaması veya çevrim içi yazım denetleyicisi oluşturmak için bir veri tabanına ve araçlara sahip olundu. KIRIM TATAR DİLİNİN LATİN ALFABESİNE GEÇMESİ ONAYLANDI Bununla birlikte Ukrayna Bakanlar Kurulu, Ağustos 2023’te Kırım Tatar dilinin Latin alfabesine dayalı imlasının geliştirilmesine ilişkin kararı onayladı. Bu karar, Ukrayna’nın 2022-2032 Kırım Tatar Dilini Geliştirme ve Yaygınlaştırma Stratejisi çerçevesinde kabul edildi. Bu proje ile; Kırım Tatar dilin kapsamını genişletmek, Ukrayna vatandaşlarını dili incelemeye ve yaygınlaştırmaya teşvik etmek için yasal, kurumsal, mali ve bilgi desteğinin oluşturulmasının sağlanması hedefleniyor. Aynı zamanda Ukrayna Bakanlar Kurulu tarafından Kırım Tatarca imla kılavuzunun yayımlanması bekleniyor. Kıyiv Taras Şevçenko Milli Üniversitesinde, Rusya'nın Kırım’ı işgali sonrasında açılan Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Bölümü, 10 yılı aşkın süredir yeni öğrenciler yetiştiriyor.

Kırım Ailesinden "Dil Halkın Ruhudur" adlı yazı yarışması Haber

Kırım Ailesinden "Dil Halkın Ruhudur" adlı yazı yarışması

Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya karşı başlattığı topyekûn saldırı ve işgal girişiminin ardından Türkiye'ye gelen ve faaliyetlerini Eskişehir’de yürüten Kırım Ailesi, 21 Şubat Dünya Ana Dil Günü vesilesiyle "Dil Halkın Ruhudur" isimli bir yarışma düzenlediğini duyurdu. Yarışmanın amacının, dünyanın farklı yerlerinde yaşayan Kırım Tatar çocukları birleştirmek olduğu kaydedildi. "DÜNYANIN FARKLI YERLERİNDE YAŞAYAN KIRIM TATARLARINI BİRLEŞTİRMEK İSTİYORUZ" Kırım Haber Ajansına konuşan Kırım Ailesi kurucusu Anife Kurtseitova, yarışma hakkında bilgi verdi. Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya karşı başlattığı geniş çaplı işgal girişiminin ardından Türkiye'ye sığınmak zorunda kalan Kırım Ailesinin her yıl çeşitli etkinlikler düzenleyerek Dünya Ana Dil Günü’nü kaydettiğini belirten Kurtseitova, “Çocuklarımız dünyanın dört bir yanına dağıldı. Geniş çaplı işgal saldırısı başladıktan sonra öğrencilerimiz aileleriyle birlikte farklı şehirlere sığındı. Amacımız, savaş nedeniyle dünyanın farklı ülkelerine dağılan Kırım Tatarlarını birleştirmektir. Ayrıca Kırım Tatar dilinin önemine de dikkat çekmek istiyoruz. Biliyorsunuz ki, UNESCO'ya göre Kırım Tatarca kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya olan bir dil" şeklinde konuştu. Kırım Ailesinin, Rus işgali nedeniyle Kırım’ı terk etmek zorunda kalan Kırım Tatar ailelerinin çocuklarına Kırım Tatar dilini ve kültürünü öğretmek amacıyla kurulduğunu hatırlatan Kurtseitova, “Bu nedenle yarışmanın amacı, Kırım Tatar dilinin eşsizliğine dikkat çekmektir. Ve ayrıca toplumu birleştirmek, olabildiğince çok insanın yarışmamıza katılmasını istiyoruz. Kırım Tatarlarının, nerede yaşarlarsa yaşasınlar, Kırım Tatar dilini bilmelerini ve yazı yazmalarını istiyoruz. Hatalar olsa bile. Jürimiz metinlerin içeriğine, anlamına da bakacak. Genellikle metinlerin çoğu anavatan sevgisiyle ilgili oluyor. Yani bu, hem içerik hem de doğruluk açısından bir eser yarışmasıdır.” dedi. YARIŞMAYA KATILMA ŞARTLARI "Dil Halkın Ruhudur" isimli yarışmaya katılmak isteyenler; Kırım Tatar dilinin hayatlarındaki yeri, ana dilinin rolü ile ilgili Kırım Tatarca düz yazı veya şiir yazarak 15 Şubat 2025 tarihine kadar aşağıda belirtilen e-posta adresine gönderebilir: krimskarodina@ukr.net Yarışmaya 18 yaş altı kişiler de katılabilir. Eserler; Kırım Tatarca yazılmış olmalı, düz yazı en az bir A4 sayfası uzunluğunda, Times New Roman yazı tipinde, 14 punto olması gerekli. Şiir için ise bir sınırlama yoktur. Yarışmayı kazananlar ödüllendirilecek ayrıca en iyi seçilen eserler Kırım Ailesinin sayfasında yayımlanacak. DÜNYA ANA DİL GÜNÜ VE KIRIM'DA RUS BASKISINA DİRENEN KIRIM TATAR DİLİ Dünya Ana Dil Günü, her yıl 21 Şubat'ta kaydediliyor. Ana Dil Günü, dünyada yok olmaya yüz tutmuş dillerin yaşamasını sağlamak, çok dilliliği teşvik etmek ve dilsel farkındalık yaratmak amacıyla Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) tarafından 21 Şubat 1999’da ilan edildi. Türk dil ailesinin Oğuz ve Kıpçak özelliklerini bünyesinde barındıran ve bu özelliği ile geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk dünyasının ortak dili olabilme niteliğini taşıyan Kırım Tatarca, bugün UNESCO tarafından “yok olma tehlikesi altındaki diller” listesinde sınıflandırılmakta. İsmail Bey Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” söylemi ile neşrettiği Tercüman gazetesinin dili olarak Kahire’den Kazan’a, Bosna’dan Kaşgar’a kadar ki büyük alanda okunan ve anlaşılan Kırım Tatarcası, günümüzde kendi ana vatanı Kırım’da dahi eğitimi verilemeyen bir dil haline geldi. Kırım’ı 2014 yılında işgal eden Rusya Federasyonu, o tarihte yetersiz de olsa mevcut olan ilk ve orta öğretim seviyesinde Kırım Tatarca eğitim olanaklarını işgalden bugüne geçen yıllar içinde neredeyse yok etti. Rusya Federasyonu, 2018 yılında yürürlüğe koyduğu bir kanunla işgal ettiği Kırım dahil olmak üzere, Rusça dışındaki diğer dillerin eğitimini zorunlu olmaktan çıkardı ve seçmeli hale getirdi. Rus işgali altındaki Kırım’da da bugün, Kırım Tatar dili baskılara karşı direniyor ve varlığını korumaya çalışıyor.

Ukrayna'dan Kırım hamlesi: Tarihi Kırım Tatarca adları geri dönüyor Haber

Ukrayna'dan Kırım hamlesi: Tarihi Kırım Tatarca adları geri dönüyor

Ukrayna, Kırım Yarımadası’ndaki yerleşim yerlerine ve coğrafi nesnelere tarihi isimlerinin iade edilmesi yönünde adımlar atmaya devam ediyor.  Ukrayna Bakanlar Kurulu, Rus işgali altındaki Kırım’da 22 coğrafi nesnenin adının değiştirilmesine yönelik kararı kabul etti. Bu coğrafi nesnelerin çoğuna tarihi adları geri verildi. Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilciliği tarafından yapılan açıklamada; Ukrayna Bakanlar Kurulunun 17 Ocak 2025 tarihinde kabul ettiği karar çerçevesinde, geçici Rus işgali altında bulunan Kırım’daki 22 coğrafi nesnenin adının değiştirildiğini aktardı. Açıklamada isim değişikliğinin, "Ukrayna'da Rus emperyal politikası ve propagandasının kınanması ve yasaklanması, yer adlarının ortadan kaldırılması" başlıklı Ukrayna yasası çerçevesinde gerçekleştiği belirtildi. İlgili karar çerçevesinde, Ukrayna genelindeki yüzlerce coğrafi nesnenin adının değiştirildiği ifade edildi. UKRAYNA'DAN KIRIM HAMLESİ: TARİHİ KIRIM TATARCA ADLARI GERİ DÖNÜYOR Kanun kapsamında Kırım’da isimleri değişen coğrafi nesnelerin listesi şu şekilde: Aurorivka Bölgesi, Başbek Bölgesi’ne, Artemivka Vadisi, Toka Vadisi'ne, Bagrationivka Bölgesi, Konrat Bölgesi’ne, Vorontsivka Nehri, Küçük-Çatırlık Nehri'ne,  Kirovske Demiryolu İstasyonu, İslam Terek Demiryolu İstasyonu'na, Krasnogvardiyske Kanalı, Kurman Kanalı'na, kanalın Krasnogvardiyske Kolu ise Kurman Kolu'na, Krasnopartizansk Demiryolu İstasyonu, Borangar Demiryolu İstasyonu'na, Krasnoperekopsk Demiryolu İstasyonu, Yanı Kapu Demiryolu İstasyonu'na, Krasnofolotske Demiryolu İstasyonu, İçki Demiryolu İstasyonu'na, Krasnoflotske Bölgesi, Kaynaş Bölgesi'ne, Kutuzov Çeşmesi, Süngu-Su Çeşmesi'ne Lazo Bölgesi, Kırmaçı Bölgesi'ne, Lomonosove Bölgesi, Bay-Kogenli Bölgesi'ne, Peredove Bölgesi, Tup-Tarhan Bölgesi'ne, Polyuşkine Bölgesi, Burçi Bölgesi'ne, Polyuşkine Vadisi, Burçi Vadisi’ne, Pravdine Bölgesi, Ak-Taş Bölgesi'ne, Piatırıçka Bölgesi, Kopiyka Bölgesi'ne; Suvorov Meşesi, Dört Kardeş Meşesi'ne; Çervonıy (Krasnıy) Taş, Kızıl-Taş'a; Çkalove Bölgesi, Büyük-Karcav Bölgesi’ne. Kırım Temsilciliği, “Sömürgeciliğin sonlandırılması, yer adlarının sömürgecilikten kurtarılması da dahil olmak üzere Ukrayna milli hafıza politikasının önemli bir parçasıdır ve Kırım'daki tarihi isimlerin iadesi, doğrudan Ukrayna'nın yerli halklarının haklarının sağlanmasıyla ilgilidir” ifadelerine yer verdi. KTMM'DEN ANLAMLI KAMPANYA Şubat 2023'te Kırım Tatar Milli Meclisi ve Kırım Tatar Kaynak Merkezi, Kırım’daki yerleşim yerlerine, tren istasyonlarına, nehir ve göllere eski tarihi adlarının geri getirilmesi için “İsimleri geri getirelim, Kırım'ı da geri alırız” isimli enformasyon kampanyası başlatmıştı.

Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
logo
QHA - Kırım Haber Ajansı En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.