Kırım Tatarca Haberleri - Son Dakika Kırım Tatarca Haber Güncel Gelişmeler

Google Çeviri'ye Kırım Tatarca için Latin alfabesi seçeneği eklendi

Google Çeviri’ye (Google Translate), 18 Ekim 2024 tarihi tibariyle Kırım Tatar dili için Latin alfabesi seçeneği eklendi. Uygulamaya geçen haziran ayı sonunda eklenen Kırım Tatarca, bugüne değin yalnızca Kiril alfabesi ile kullanılabiliyordu. Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, Google Çeviri’ye Kırım Tatar dili için Latin alfabesi seçeneğinin eklendiğini duyurarak, “Şimdilik Latin ve Kiril olmak üzere iki seçenekten birini seçebilirsiniz. Kullanın, kendiniz öğrenin ve Google Çeviri'nin geliştirmesine yardımcı olun!” ifadelerini kullandı. UKRAYNA’DAN KIRIM TATAR DİLİNİ GOOGLE ÇEVİRİ’YE EKLENME TEKLİFİ Ukrayna Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanlığı, 2020 yılında Google şirketine başvurarak Google Çeviri uygulamasına Kırım Tatar dilinin dahil edilmesini istemişti. Gönderilen mektupta, Ukrayna'nın yerli halklarından birinin dili olan Kırım Tatar dilinin ülkenin kimlik ve etnokültürel bütünlüğünün ayrılmaz bir unsuru olduğu kaydedilerek; Kırım Tatar dilinin Google Çeviri hizmetine dahil edilmesinin Kırım Tatarca konuşan insanların sayısını artırmaya yardımcı olacağı, dilin kullanım alanlarının genişletilmesi için uygun koşullar sağlayacağı ve diğer etnik grupları Kırım Tatar dilini öğrenmeye teşvik edeceği vurgulanmıştı.

Kırım Tatarca Vikipedi'ye 500'den fazla yeni makale eklendi

Kullanıcıları tarafından ortaklaşa olarak birçok dilde hazırlanan; özgür, bağımsız, ücretsiz, reklamsız ve kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisi olan Vikipedi’ye Kırım Tatarca makale yazma kampanyası 20 Haziran-5 Ağustos 2024 tarihleri arasında düzenlendi. Bu süre zarfında Vikipedi'ye Kırım Tatarca yazılan 500’den fazla makale eklendi. 14 KATILIMCI 500'DEN FAZLA MAKALE YAZDI Ukrayna Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanlığı ve Vikimedia Ukrayna Sivil Toplum Kuruluşu tarafından organize edilen, 2. Vikipedi'ye Kırım Tatarca Makale Yazma Maratonu sayesinde Vikipedi internet ansiklopedisine Kırım Tatar dilinde 500'den fazla makale yazıldı ve önemli bir şekilde geliştirildi. Makalelerden 250’si Ukrayna, Kırım, Kırım Tatar kültürü, gelenekleri ve tarihi konuları ele alıyor. 500'den fazla makale 2. Vikipedi'ye Kırım Tatarca Makale Yazma Maratonu’na katılan 14 katılımcı tarafından hazırlandı. Vikimedia Ukrayna Sivil Toplum Kuruluşu temsilcisi Olena Vinsent konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Bu, Kırım Tatar dili bölümüne önemli bir katkıdır. Bu, aynı zamanda Kırım Tatar dilin internette ücretsiz olarak öğrenilmesine de ivme kazandıracak ve Kırım Tatarca öğrenenlerin yanı sıra, bu dili konuşanlar ve gelecek nesiller için içeriğin nicelik ve niteliğini artıracaktır.” değerlendirmesinde bulundu. Kırım Tatarca Vikipedi 16 yılı aşkın bir süredir varlığını sürdürüyor ve yaklaşık 30 bin makale içeriyor. "FİNANSMANA İHTİYAÇ VAR" Kırım Haber Ajansına (QHA) konuşan Taras Şevçenko Kıyiv Milli Üniversitesi Türkoloji Bölümü Öğretim Üyesi Sabriye Slastyon, Kırım Tatarca Vikipedi için hazırlanan makalelerin tercümesine çok sayıda Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı öğrencisinin katıldığını belirtti. Sabriye Slastyon, “Bölümümüzde yapılan tüm çalışmalar öğretmen ve öğrencilerin gönüllü çalışmalarıdır. Sorun şu ki, öğrencileri bu çalışmaları ödev, sınav vs. şeklinde değerlendirileceğini söyleyerek teşvik edebiliriz. Daha sonra herkes bir iş buluyor ve bu durum arka planda kalıyor. Finansmana ihtiyaç var çünkü finanse edilmeyen bir şeyin sürdürülmesi imkansızdır.” dedi. Kırım Tatar dili ve kültürünün Ukrayna ana karasında öğrenilmesinin Kırım’ın Rus işgali altında bulunması koşullarda özellikle önemli olduğunu belirten Sabriye Stastyon, “Ukrayna’da dilin öğrenilmesine dair girişimler destekleniyor. Bu konudaki ana kaldıraç, Cumhurbaşkanı tarafından 2021'de imzalanan Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesi Stratejisi'dir.” şeklinde konuştu.

5. Kırım İnciri edebiyat yarışmasının kazananları belli oldu!

Ukrayna’da şair, yazar ve çevirmenler için düzenlenen Kırım İnciri edebiyat yarışması bu yıl beşinci defa gerçekleştirildi. Kırım Tatar aktivist, insan hakları savunucusu ve Ukrayna Enstitüsü Genel Müdür Yardımcısı Alim Aliyev’in girişimi ile 2018 yılında başlatılan Kırım İnciri Edebiyat Yarışması'nın amacı; Kırım Tatar dili ve edebiyatının yayılmasını ve gelişmesini teşvik etmek, Ukrayna edebiyatında Kırım ve Kırım Tatarları konusunu gündeme getirmek, Kırım Tatarca ile Ukraince karşılıklı çevirilerin ortaya çıkmasını teşvik etmek olarak açıklanmıştı. Kırım İnciri yarışmanın 2024 yılı kazananları, 30 Ağustos 2024 tarihinde Ukrayna'nın başkenti Kıyiv'de tertip edilen ödül töreni ile açıklandı. Kırım hakkında Ukraince düz yazı (nesir) kategorisinde “Dağ Çayı” eseri ile Can Gül'ün, Kırım Tatarca düz yazı (nesir) kategorisinde “Kapı Girişinde Beklerken” (Bosağada Beklerken) eseri ile Mustafa Kiyik'in, Kırım hakkında Ukraince şiir kategorisinde “Gelmeme İzin Verme" şiir serisi ile Ada Yelagina'nın, Kırım Tatarca şiir kategorisinde “Huzur Yok” (Tınçlıq yoq) şiiri ile Muhtar Muhtarov, Kırım hakkında çocuk edebiyatı kategorisinde Aliye Kence-Ali'nin, Kırım hakkında deneme kategorisinde “Kırım ve Kırım’ın En Acayip Adamlardan Biri Hakkında” (Qırım, ve Qırım’nıñ en acayip adamlarnıñ birisi aqında) isimli eseriyle Dilaver Zinedinov'un, Kırım Tatarcadan Ukrainceye çeviri kategorisinde Osman Osmanov’un “Zincirli Medrese’nin Son Başmüderrisi” (Zincirli Medresenıñ Soñki Baş Müderrisi) eserinin çevirisi ile Mustafa Osmanov'un, Ukrainceden Kırım Tatarcaya çeviri kategorisinde Bogdan Lepkıy’ın “Poltava’dan Bender’e Kadar” eserinin çevirisi ile Mamure Çabanova'nın ve Kırım İnciri Özel Ödülü'nün "Özgürlük Sözleri" eseri ile Mumine Salieva'nın layık görüldüğü ödüllerin sahiplerine tevdi edildiği törene Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Nariman Celal de katıldı. Kazananların açıklanması ve ödüllerinin takdim edilmesi sonrasında gece, Ukrayna'nın Onurlu Sanatçısı ünvanına sahip, Kırım Tatar besteci ve müzisyen Usein Bekirov, Safiye Lenter ve Kiza'nın sunduğu performanslar ile sona erdi.

Dünyaca ünlü Küçük Prens kitabı Kırım Tatarca'ya çevrilecek

Kırım Tatar aktivistleri, Antoine de Saint-Exupery’nin dünyaca ünlü Küçük Prens kitabının Kırım Tatarcaya çevirecek. Kırım Tatar dili öğretmeni Mamure Çabanova, dün sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, dünyaca ünlü Küçük Prens kitabının 300’den fazla dile çevirildiğine dikkat çekerek, “Ve şimdi kitap Kırım Tatarca da mevcut olabilir ki bu çok güzel. Bu tercüme okuyuculara yeni fırsatlar açacak ayrıca Kırım Tatar dili ve edebiyatının gelişmesine katkı sağlayacaktır." ifadelerini kullandı. Çabanova, çevrimiçi hazırlanan kitabın Latin alfabe kullanarak yazılacağını ve fiyatının 150 grivna (120 TL) olacağını belirtti. Kitabı satın almak veya Kırım Tatar aktivistlerine destek olmak isteyen herkes aşağıdaki linke tıklayarak ayrıntıları öğrenebilir: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScPZ5_P6rmagH1eVRbbs8ovE2UmWF9x3DshITBiZLgwpPSk5A/viewform Ayrıca resmi tanıtım yapılmadan kitabı okumak isteyenler için kapalı Telegram kanalında çevirilen bölümlerin sırayla paylaşılacağı bildirildi.

Google Çeviri'de Kırım Tatarca tercüme başladı

Google Çeviri’ye (Google Translate) 110 yeni dil desteği eklendi. Platforma eklenen diller arasında Kırım Tatar dili de yer alıyor. Google şirketinden 27 Haziran'da yapılan resmî açıklamada Google Çeviri’nin artık 110 ek dili desteklediği aktarıldı. Bu güncellemeden önce Google Çeviri 133 dili destekliyordu. Dolayısıyla son güncellemeyle birlikte hizmetin dil desteği bir anda yüzde 82 civarında artmış oldu. Google, şirketin PaLM 2 yapay zekâ dil modelinin, Google Çeviri’nin bu yeni dilleri öğrenmesine yardımcı olduğunu açıkladı. UKRAYNA’DAN KIRIM TATAR DİLİNİ GOOGLE ÇEVİRİ’YE EKLENME TEKLİFİ Ukrayna Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanlığı, 2020 yılında Google şirketine başvurarak Google Çeviri uygulamasına Kırım Tatar dilinin dahil edilmesini istemişti. Gönderilen mektupta, Ukrayna'nın yerli halklarından birinin dili olan Kırım Tatar dilinin ülkenin kimlik ve etnokültürel bütünlüğünün ayrılmaz bir unsuru olduğu kaydedilerek; Kırım Tatar dilinin Google Çeviri hizmetine dahil edilmesinin Kırım Tatarca konuşan insanların sayısını artırmaya yardımcı olacağı, dilin kullanım alanlarının genişletilmesi için uygun koşullar sağlayacağı ve diğer etnik grupları Kırım Tatar dilini öğrenmeye teşvik edeceği vurgulanmıştı.

Ukrayna'da Vikipedi'ye Kırım Tatarca makale yazma kampanyası düzenlenecek

Kullanıcıları tarafından ortaklaşa olarak birçok dilde hazırlanan; özgür, bağımsız, ücretsiz, reklamsız ve kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisi olan Vikipedi’ye Kırım Tatarca makale yazma kampanyası düzenlenecek. Ukrayna Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanlığı ve Vikimedia Ukrayna Sivil Toplum Kuruluşu tarafından organize edilen, “Vikipedi'ye Kırım Tatarca makale yazma maratonu” Vikipedi’nin kurallarına uygun bir şekilde gerçekleştiriliyor. Vikipedi’deki Kırım Tatarca makalelerinin sayısını artırarak Kırım Tatar dilinin, kültürünün ve tarihinin yaygınlaştırılması amaçlanıyor. Kırım Tatar dilini bilen herkesin kampanyaya katılabileceği aktarıldı. Çevrimiçi olarak gerçekleşecek kampanya, 20 Haziran 2024 ile 20 Temmuz 2024 arasında düzenlenecek. Ayrıca 26 Haziran saat 19.00’da makalelerin düzenlenmesine ilişkin bir çevrimiçi seminerinin yapılacağı bildirildi. Kampanyaya katılmak isteyenler aşağıdaki linki tıklayarak katılım anketini doldurabilir: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScstuAORdTA01AzFiJBQCq4vDfXhlAxqq17WxWvJkgGN3BVEw/viewform

İşgalciler, Kırım’da Rus askerlere mektup yazmak istemeyen öğrencilerin notlarını düşürüyor

Rus işgali altındaki Kırım’da, Kremlin kontrolünde olan okullardaki öğretmenlerin, Ukrayna’ya karşı savaşan, savaş suçlusu Rus askerlerine “moral verici” mektuplar yazmak istemeyen öğrencilerin notlarını düşürdüğü bildirildi. Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilciliği Basın Servisinden, 3 Haziran 2024 tarihinde yapılan açıklamada, Kırım’daki öğretmenlerin, öğrencileri Ukrayna'ya karşı topyekûn işgal girişiminde bulunan Rus ordusundaki askerlere mektup yazmaya zorladığı, mektup yazmayı reddeden öğrencilerinin ise not ortalamalarının düşürüldüğü kaydedildi. KIRIM TATARCA YAZILI SÜSLER YASAKLANDI Bununla birlikte işgalciler, mezuniyet törenlerinde Kırım Tatar dilinde yazılan ve Kırım Tatar bayrağı rengindeki (sarı-mavi) mezuniyet kuşaklarının kullanılmasını yasakladı. Kırım’daki 2 okulda ise Kırım Tatar bayrağının göndere çekilmesi yasaklandı.

5. Kırım İnciri edebiyat yarışmasının finalistleri açıklandı

Ukrayna’da şair, yazar ve çevirmenler için düzenlenen Kırım İnciri Edebiyat Yarışması bu yıl beşinci defa gerçekleştiriliyor. Kırım Tatar aktivist, insan hakları savunucusu ve Ukrayna Enstitüsü Genel Müdür Yardımcısı Alim Aliyev’in girişimi ile 2018 yılında başlatılan Kırım İnciri Edebiyat Yarışması'nın amacı; Kırım Tatar dili ve edebiyatının yayılmasını ve gelişmesini teşvik etmek, Ukrayna edebiyatında Kırım ve Kırım Tatarları konusunu gündeme getirmek, Kırım Tatarca ile Ukraince karşılıklı çevirilerin ortaya çıkmasını teşvik etmek olarak açıklanmıştı. Alim Aliyev, 3 Haziran 2024 tarihinde sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada 5. Kırım İnciri Edebiyat Yarışması finalistlerinin belli olduğunu duyurdu. “Arkadaşlar, 5. Kırım İnciri (Qırım İnciri) yarışmasının finalistlerinin listesini açıklamaktan mutluluk duyuyoruz.” şeklinde açıklama yapan Alimov finalist listesini şu şeklinde duyurdu: Kırım hakkında Ukraince düz yazı (nesir) kategorisindeki finalistler: Can Gül “Dağ Çayı” Kostyantın Melnikov “Yasya” Svitlana Taratorina “Bir Çocuğun Hikayesi” Viktor Şepelev “Kızımın Bir Tekir Kedinin Sözlerine Dayanarak Yazdığı Kırım Uzay Programının Tarihi" Koklam (Qoqlam) “Deniz Gözleri Kör Eder Mi?” Kırım Tatarca düz yazı (nesir) kategorisindeki finalistler: Aliye Kence-Ali “Edem’in Altıncı Cesareti” (Edemniñ Altıncı Cesareti) Mumine Saliyeva “Esarette Özgür Olanlar” (Esirlikte Serbest Olğanlar) Mustafa Kiyik “Kapı Girişinde Beklerken” (Bosağada Beklerken) Kırım hakkında Ukraince şiir kategorisindeki finalistler: Ada Yelagina “Gelmeme İzin Verme" şiir serisi Seyare Kokçe “Kırım’da Kaybolanlara” Yuriy Lişçuk “Ev” Yevgeniya Yalunina “Siper” Taras Yaresko “Qr-Notayı Ararken” Kırım Tatarca şiir kategorisindeki finalistler: Dilavet Zinedinov “Şiiriyet” Aliye Kence-Ali “Üzüm” şiir dizisi Seyare Kokçe “Unutsan Veya Şimdiden Unuttun…” (Unutsañ, yahut endi unuttuñ…) Muhtar Muhtarov “Huzur Yok” (Tınçlıq yoq) Kırım hakkında çocuk edebiyatı kategorisindeki finalistler: Olga Denisenko, şiir koleksiyonu Zopyana Lısevıç, şiir koleksiyonu Aliye Kence-Ali, şiir koleksiyonu Osman Resimci, “Yaramazlar” Kırım hakkında deneme kategorisindeki finalistler: Anastasiya Babaş "Estonyalı Kırım Kadını" Dilaver Zinedinov “Kırım ve Kırım’ın En Acayip Adamlardan Biri Hakkında” (Qırım, ve Qırım’nıñ en acayip adamlarnıñ birisi aqında” Kırılo Polişçuk “Otobüs Terminalinde Vaftiz Edildim” Hrıstına Semerin “Kırım’ın Jeopolitik İşgalden Kurtuluşu” Mieste Hotopp-Riecke "Maymun & Hançer / Ekmek & Hasret (Ötmek & Hasret) " Kırım Tatarcasından Ukrainceye çeviri kategorisindeki finalistler: İnesa Dolennık, Maye Safet ve Seyron İbragimov’un şiirlerinin çevirisi Mustafa Osmanov, Osman Osmanov’un “Zincirli Medrese’nin Son Başmüderrisi” (Zincirli Medresenıñ Soñki Baş Müderrisi) eserinin çevirisi Tamila Bekmambet, Yusuf Bolat’ın “Nikah Kıyılmadı” (Nikâh qıyılmadı) eserinin çevirisi Ukrainceden Kırım Tatarcaya çeviri kategorisindeki finalistler: Seyare Kokçe, Lina Kostenko’nun “Kanatlar” şiirinin çevirisi Leylek, Mamure Çabanova, Bogdan Lepkıy’ın “Poltava’dan Bender’e Kadar” eserinin çevirisi Muhtar Muhtarov, İvan Franko’nun “Taşçılar” eserinin çevirisi

Ukrayna'da Kırım Tatarca kelime oyunu geliştirildi

Ukraynalı yazılımcılar, iOS ve Android kullanıcıları için Kırım Tatar dilinde “Lağoda QT” isimli ücretsiz bir oyun geliştirdi. Kırım Tatarca dil bilgisinin geliştirilmesi amacıyla hazırlanan oyunun her seviyesinde oyuncuların ünlü bir Kırım Tatar şairinin şiirinde hata bulması gerekiyor. Oyunu hazırlayan Ukraynalı yazılımcı Saşa Kozlov, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamasında, “Oyun sırasında Kırım Tatarca metinleri okuyup anlamlarını anlamanız gerektiği gerçeğini göz önüne alırsak, dili bilmeden bu oyunu oynayamayacaksınız. Ancak, oyun yalnızca şiirle tanışmanıza değil, aynı zamanda dili geliştirmenize, kelime dağarcığınızı genişletmenize de açıkça yardımcı olacaktır.” şeklinde konuştu. Kırım Tatarca oyun, Kozlov tarafından geçen sene Ukraince olarak geliştirilen Lagoda oyunu temel alınarak hazırlandı. Yazılımcı, bir arkadaşının aynı oyununun ayrıca Kırım Tatarca da hazırlanması gerektiği konusunda kendisini ikna ettiğini ve Kırım Tatar dili uzmanları Mamure Çabanova ve Esmera Asanova ile tanıştırdığını anlatarak, “Esmera ve Mamure olmasaydı bu oyunu yaratmak benim için kesinlikle imkânsız olurdu. Onlar tercüme etti, uygun şiirleri buldu ve oyunu test ettiler.” dedi. Ücretsiz olarak oynanabilen Lağoda QT oyununda 20'den fazla yazarın 150'den fazla eseri yer alıyor. Lağoda QT, Play Store ve App Store’dan ücretsiz olarak indirilebiliyor.

#Kırım Tatarca