Kırım Tatar Dili Haberleri - Son Dakika Kırım Tatar Dili Haber Güncel Gelişmeler

TİKA’dan Kırım Tatar diline dijital arşiv desteği

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) bünyesinde faaliyet gösteren Kırım Tatar Dilini Geliştirme Enstitüsüne modern dijital arşiv ekipmanları desteği sağladı. Destek kapsamında, enstitüye kitap ve belge tarama işlemlerinde kullanılmak üzere yüksek teknolojili bir tarayıcı ve bilgisayarlar teslim edildi. Ekipmanların teslim törenine TİKA Ukrayna Program Koordinatörü Yahya Kemal Tunca, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Ukrayna'nın Arap ve Müslüman Devletlerle Etkileşiminden Sorumlu İstişare Kurulu Sekreteri Snaver Seythalil, Kırım Tatar Dilini Geliştirme Enstitüsü Başkanı Mustafa Ametov katıldı. Kırım Haber Ajansına konuşan Kırım Tatar Dilini Geliştirme Enstitüsü Başkanı Mustafa Ametov, sağlanan ekipmanların Kırım Tatar dilinde yayımlanmış basılı eserler ile dil, edebiyat, tarih ve kültüre ilişkin arşiv belgelerinin dijitalleştirilmesinde kullanılacağını aktardı. Bu dijitalleştirme çalışmaları, hem mevcut mirasın korunmasına hem de gelecekteki dil ve edebiyat çalışmalarının temeli olacak kapsamlı bir çevrim içi platformun oluşturulmasına zemin hazırlıyor. Mustafa Ametov, “Bu çalışmalar, dil ve edebiyat mirasının korunması ve geliştirilmesi amacıyla bir temel olarak büyük bir çevrim içi platform oluşturmak için gereklidir. Aynı zamanda bu platform, modern Kırım Tatar dili ve edebiyatının geliştirilmesine de hizmet edecek. Böylece isteyen herkes, koruyup aktarmaya çalıştığımız bu mirası tanıyıp öğrenebilecek” diyerek desteklerinden dolayı TİKA’ya, Türkiye’ye ve Türk halkına teşekkür etti. KIRIM TATAR HALKININ HAKLI DAVASINI DÜNYAYA DUYURACAK Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov da dijital arşiv desteğinin önemine dikkat çekerek, 2014’teki Kırım işgalinden sonra anayurtlarını terk etmek zorunda kalan Kırım Tatarlarının kültürel bağlarını koruyabilmeleri açısından bu tarz girişimlerin hayati olduğunu vurguladı. Çubarov, yurt dışına çıkan Kırım Tatarlarının beraberlerinde getirdiği nadir eserlerin dijitalleştirilerek gelecek kuşaklara aktarılmasının amaçlandığını ve halkın tarihine ve mücadelesine ışık tutacak kalıcı bir kaynak oluşturduğunu belirtti. Bu çalışmaların, Kırım Tatar halkının haklı davasını dünyaya duyuracak kalıcı bir kaynak oluşturacağını belirten Çubarov, TİKA’ya ve Türkiye Cumhuriyeti’ne verdikleri sürekli destek için teşekkür etti. KIRIM TATAR DİLİNİ GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ Kırım Tatar Dilini Geliştirme Enstitüsü, Ukrayna Bakanlar Kurulu tarafından 2022 yılında kabul edilen “2022-2032 Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Stratejisi” doğrultusunda 2023 yılında kurulmuştu. UNESCO tarafından ciddi tehlike altında olarak sınıflandırılan Kırım Tatar dili için sürdürülebilir bir koruma ve tanıtım altyapısı oluşturmayı amaçlayan enstitü, çalışmalarını hem yerel hem de uluslararası düzeyde yürütüyor. TİKA tarafından temin edilen kitap ve belge tarama ekipmanlarıyla enstitünün dijital arşiv altyapısı güçlendirildi.

Dünya Ana Dil Günü’nde 7. Kırım Tatarca dikte etkinliği yapılacak

“Nefes” sivil toplum kuruluşu Dünya Ana Dil Günü vesilesiyle her yıl düzenlediği Kırım Tatarca çevrim içi dikte (imla) etkinliğinin bu yıl 7’incisini düzenliyor. Dünyanın farklı ülkelerinde yaşayan Kırım Tatarlarını bir araya getiren dikte etkinliğinde yazar, çevirmen, editör ve Kırım Tatar dili öğretmeni Maye Safet tarafından hazırlanan metin kullanılacak. "DİLİMİZİN HER İNCİSİNİN KIYMETİNİ BİLELİM" “Nefes” sivil toplum kuruluşu tarafından yapılan açıklamada, kuruluşun 2019’den beri Kırım Tatarca çevrim içi dikte etkinliğini düzenlediği hatırlatılarak, “Bu yıl, 21 Şubat 2025 tarihinde yedinci çevrim içi dikteyi gerçekleştirmek için, Cemaat Medya bağımsız medya kuruluşu, Kırım Araştırmaları eğitim ve araştırma merkezi ve Kırım Tatar Dili Geliştirme Enstitüsü ile iş birliği yapıyoruz.” denildi. Yazar, çevirmen, editör ve Kırım Tatar dili öğretmeni Maye Safet tarafından hazırlanan metnin filolog, Kırım Tatar dili öğretmeni ve tercüman Mamure Çabanova’nın okuyacağı bildirildi. Etkinliğin 21 Şubat 2025 saat 20.00’de (TSİ) “Nefes” sivil toplum kuruluşunun Facebook ile YouTube kanallarında ve ayrıca Cemaat Medya YouTube kanalında canlı olarak yayınlanacağı aktarılan açıklamada, “Gelin hep birlikte bu dikteyi yazalım. Dilimizin her incisinin kıymetini bilelim, hatırlayalım, çalışalım, unutulan kelimeleri yeniden canlandıralım, kayıtsız kalmayalım, uzak kalmayalım.” çağrısı yapıldı.

Kıyiv'deki okullardan birinde Kırım Tatar dilini yaygınlaştırma projesi başlatıldı

Amacı Kırım Tatar dilini öğrenmek, proje katılımcılarını Kırım dünyasına çekerek dili yaygınlaştırmak, yerli halkların tarihini ve kültürünü, yarımadanın doğal zenginlikleri ve modern gerçekleri incelemek olan "Sesliler" adlı proje, Kıyiv'deki Novopeçersk Okulunda başlatıldı. Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilciliğinden yapılan açıklamada; projeye 5. sınıftan 11. sınıfa kadar öğrencilerin katılabileceği aktarıldı. Proje çerçevesinde okulda haftada iki kez Kırım Tatar dilinde dersler verilecek ve isteyen öğrenciler projeye ücretsiz olarak katılabilecek. KIRIM TATAR DİLİNİ YAYGINLAŞTIRMA PROJESİ: SESLİLER Proje hakkında yapılan açıklamada, "Projenin sembolik bir adı var; tıpkı diğer harfleri birbirine bağlayarak kelimeler oluşturan sesliler (sesli harfler) gibi. Bu proje de insanları, Kırım Tatar dilini öğrenme ve onun yaygınlaştırılması olan ortak hedef etrafında birleştirecektir" ifadelerine yer verildi. Ayrıca bu girişimin yerli Kırım Tatar halkı ve Kırım Tatar dilini konuşanlar için önemli bir destek olduğu belirtildi.

Kıyiv'de Kırım Tatar Dili Olimpiyatı yapılacak

Kırım Tatar Kaynak Merkezi tarafından yapılan duyuruda, Kıyiv'de faaliyet gösteren Volodımır Vernadskıy Tavriya Milli Üniversitesinin 24 Ekim 2024 tarihinde 2. Kırım Tatar Dili Olimpiyatı'nı gerçekleştireceğini bildirildi. Açıklamada, “Bu, bilgilerini sınamak ve Kırım Tatar dili ile kültürünün korunmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunmak isteyen herkes için büyük bir fırsattır." denildi. Olimpiyat; Kırım Tatar gramer, sözcük bilgisi, Kırım bilgisi gibi konuları kapsayan testlerlerden oluşacak. Testlerin Kırım Tatar dilinde hazırlandığı belirtilen açıklamada en iyi sonuçları gösteren katılımcılara diploma verileceği aktarıldı. Olimpiyatın ardından katılımcılar Tavriya Milli Üniversitesi Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretmenleriyle bir araya gelerek üniversite tarafından verilen eğitim konusunda bilgi alabilecek.

Kitap Kalesi Kırım Tatar yayınevi ilk kitabını yayımladı

Ukrayna'da Kırım Tatar edebiyatının yaygınlaşmasına katkı sağlamak adına kurulan Kitap Kalesi (Kitap Qalesi) adlı Kırım Tatar yayınevi, ilk kitabını çevrim içi versiyonda yayımladığını duyurdu. Kitap Kalesi (Kitap Qalesi) Yayınevi, Kırım Haber Ajansı (QHA) aracılığıyla yaptığı açıklamada, Ukraince tercümesi ile birlikte modern Kırım Tatar şairlerin şiirlerinden oluşan “Kırım Kendi Rengini Alır” (Qırım öz tüsüni alır) adlı ilk kitabını çervim içi olarak yayımlandığını duyurdu. Kırım Tatar şairler kitapta derlenen şiirlerde, 10 yıldır devam eden Rus işgali koşulları altında yaşamanın sonucu ortaya çıkan duyguları aktardı. Ayrıca kitap aracılığıyla şairler, Kırım Tatar kültürünü Kırım dışındaki okuyucularla paylaşma fırsatı elde etti. Yayınevi yaptığı açıklamada, “Bu kitap, Kırım'ın kültürünü ve değerlerini tanıtmak için oluşturulan bir başka köprüdür.” denildi. "Kırım Kendi Rengini Alacak” (Qırım öz tüsüni alır) adlı eser isteyen herkes aşağıdaki linke tıklayarak ulaşabilir: https://heyzine.com/flip-book/2d74599b3c.html Öte yandan yayınevi ekibi, kitabın basılı versiyonunu çıkarmayı planladığını bildirerek bunun için bir bağış kampanyası başlattıklarını duyurdu. Kitabın basılmasına yardımcı olmak isteyenler aşağıdaki bağlantıdan bağış kampanyasına katılabilir. https://base.monobank.ua/DFygtrSbQ7hfVL KİTAP KALESİ Ukrayna'da, Temmuz 2023’te Kitap Kalesi (Kitap Qalesi) adlı bir Kırım Tatar yayınevi kuruldu. Projenin amacı Kırım Tatar edebiyatının yaygınlaştırılmasına yardım etmek olarak açıklandı.

Kıyiv'de çevrim içi Kırım Tatarca kursu tanıtıldı

Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı, "Ukrayna Çevrim İçi Okulu" eğitim platformuyla birlikte, 5. ve 6. sınıf öğrenciler için hazırladığı çevrim içi Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı kursu, dün Kıyiv’de düzenlenen "Ukrayna’da Kırım Tatar Halkının Başarılı Gelişimi" konulu panel çerçevesinde tanıtıldı. Çevrim içi Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı kursu dahil, eğitim konulu farklı projeleri hayata geçiren Osvitoriya sivil toplum kuruluşu tarafından organize edilen panelde Kırım Tatar dili, kültürü ve tarihinin eğitim yoluyla korunması ve geliştirilmesinin önemi ele alındı. Panele; Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Cumhuriyeti ve Akyar (Simforopol) kenti Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva, Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanı Yardımcısı Dmıtro Zavgorodniy, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Kırım Tatar Dilini Geliştirme Enstitüsü Başkanı Mustafa Ametov, Osvitoriya Sivil Toplum Kuruluşu Başkanı Zoya Lıtvın konuşmacı olarak katıldı. Panel çerçevesinde çevrim için kursunun özellikleri, Kırım Tatar dilinin Kırım Tatarlar arasında günlük yaşamda kullanılmasının önemi, kültür ve dilin gelişiminde örgün eğitimin rolü, Kırım Tatar dilinin gelişim sorunları, Kırım Tatar dilinin geliştirilmesine yönelik planlar, Kırım Tatar dilinin Ukrayna için önemi, Kırım Tatar halkının milli kimliğinin korunmasına yönelik diğer zorluklar gibi konular ele alındı. UKRAYNA EĞİTİM BAKANLIĞINDAN ÇEVRİM İÇİ KIRIM TATARCA KURSU Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı, Ağustos 2024’te "Ukrayna Çevrim İçi Okulu" eğitim platformuyla birlikte "Yeni Ukrayna Okulu" öğrencilerine yönelik Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı kursu hazırladığını duyurdu. 5. ve 6. sınıf öğrencileri için hazırlanan Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı kursunun 140 dersten oluştuğunu aktardı. Eğitim kursu Osvitoriya sivil toplum kuruluşu ile Kırım Tatar Dilini Geliştirme Enstitüsü sivil teşkilatı iş birliğinde hayata geçirildi.

Kırım Tatarca Vikipedi'ye 500'den fazla yeni makale eklendi

Kullanıcıları tarafından ortaklaşa olarak birçok dilde hazırlanan; özgür, bağımsız, ücretsiz, reklamsız ve kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisi olan Vikipedi’ye Kırım Tatarca makale yazma kampanyası 20 Haziran-5 Ağustos 2024 tarihleri arasında düzenlendi. Bu süre zarfında Vikipedi'ye Kırım Tatarca yazılan 500’den fazla makale eklendi. 14 KATILIMCI 500'DEN FAZLA MAKALE YAZDI Ukrayna Geçici İşgal Altındaki Toprakların Yeniden Entegrasyonu Bakanlığı ve Vikimedia Ukrayna Sivil Toplum Kuruluşu tarafından organize edilen, 2. Vikipedi'ye Kırım Tatarca Makale Yazma Maratonu sayesinde Vikipedi internet ansiklopedisine Kırım Tatar dilinde 500'den fazla makale yazıldı ve önemli bir şekilde geliştirildi. Makalelerden 250’si Ukrayna, Kırım, Kırım Tatar kültürü, gelenekleri ve tarihi konuları ele alıyor. 500'den fazla makale 2. Vikipedi'ye Kırım Tatarca Makale Yazma Maratonu’na katılan 14 katılımcı tarafından hazırlandı. Vikimedia Ukrayna Sivil Toplum Kuruluşu temsilcisi Olena Vinsent konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Bu, Kırım Tatar dili bölümüne önemli bir katkıdır. Bu, aynı zamanda Kırım Tatar dilin internette ücretsiz olarak öğrenilmesine de ivme kazandıracak ve Kırım Tatarca öğrenenlerin yanı sıra, bu dili konuşanlar ve gelecek nesiller için içeriğin nicelik ve niteliğini artıracaktır.” değerlendirmesinde bulundu. Kırım Tatarca Vikipedi 16 yılı aşkın bir süredir varlığını sürdürüyor ve yaklaşık 30 bin makale içeriyor. "FİNANSMANA İHTİYAÇ VAR" Kırım Haber Ajansına (QHA) konuşan Taras Şevçenko Kıyiv Milli Üniversitesi Türkoloji Bölümü Öğretim Üyesi Sabriye Slastyon, Kırım Tatarca Vikipedi için hazırlanan makalelerin tercümesine çok sayıda Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı öğrencisinin katıldığını belirtti. Sabriye Slastyon, “Bölümümüzde yapılan tüm çalışmalar öğretmen ve öğrencilerin gönüllü çalışmalarıdır. Sorun şu ki, öğrencileri bu çalışmaları ödev, sınav vs. şeklinde değerlendirileceğini söyleyerek teşvik edebiliriz. Daha sonra herkes bir iş buluyor ve bu durum arka planda kalıyor. Finansmana ihtiyaç var çünkü finanse edilmeyen bir şeyin sürdürülmesi imkansızdır.” dedi. Kırım Tatar dili ve kültürünün Ukrayna ana karasında öğrenilmesinin Kırım’ın Rus işgali altında bulunması koşullarda özellikle önemli olduğunu belirten Sabriye Stastyon, “Ukrayna’da dilin öğrenilmesine dair girişimler destekleniyor. Bu konudaki ana kaldıraç, Cumhurbaşkanı tarafından 2021'de imzalanan Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesi Stratejisi'dir.” şeklinde konuştu.

KTMM'den Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Günü teklifi

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM), Ukrayna Kültür ve Stratejik İletişim Bakanlığına bir yazı göndererek 10 Eylül tarihinin Ukrayna'da Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Günü olarak belirlenmesini teklif etti. KTMM Başkanı Refat Çubarov, 10 Eylül 2024 tarihinde yaptığı açıklamada KTMM’nin 30 Mayıs 2024 tarihinde Ukrayna Kültür ve Stratejik İletişim Bakanlığına başvuruda bulunduğunu aktararak, “Başvuru mektubumuzda, 10 Eylül tarihinin Ukrayna'da Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Günü olarak belirlenmesi önerildi. Bu yönde çalışmalar devam ediyor, Ukrayna Cumhurbaşkanının ilgili karnamesini veya Ukrayna Bakanlar Kurulunun kararını bekliyoruz.” ifadelerini kullandı. KIRIM TATAR DİLİ KIRIM TATAR HALKININ KİMLİK HAZİNESİDİR Öte yandan Kırım Tatar Dilini Geliştirme Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada, “Kırım Tatar dili, Kırım Tatar halkının tarihini, kültürünü ve manevi değerlerini koruyan ve anlatan bir kimlik hazinesidir. Dilin korunması ve geliştirilmesi, halkın kendisini koruması ve gelişmesiyle ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır. Dilin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu koşullarda, hem halkın kendi içinde hem de içinde yaşadığı toplum arasında yaygınlaştırılması görevi önem kazanmaktadır.” denildi. Açıklamada Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Günü'nün belirlenmesinin, Kırım Tatar dilinin korunması sorununa dikkat çekmenin ve yasal olarak Ukrayna'nın yerli halkı olarak tanınan Kırım Tatar halkının kimliğinin temel unsuru olarak önemini vurgulanmasının araçlarından biri olduğunu belirtildi. Ayrıca Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Günü'nün belirlenmesinin 2022-2032 Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesine İlişkin Hükümet Stratejisi'nin görevlerinden biri olduğuna dikkat çekildi. KIRIM TATAR DİLİNİ GELİŞTİRME STRATEJİSİ Ukrayna Bakanlar Kurulu, Şubat 2022'de 2022-2032 yılları arasında Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Stratejisi'ni kabul etmişti. Bunun yanı sıra Bakanlar Kurulu, stratejinin uygulanmasına ilişkin operasyonel planı da onaylamıştı.

Ukrayna Eğitim Bakanlığından öğrenciler için Kırım Tatarca kursu

Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı, "Ukrayna Çevrimiçi Okulu" eğitim platformuyla birlikte, "Yeni Ukrayna Okulu" öğrencilerine yönelik Kırım Tatar dili ve edebiyatı kursu hazırladı. Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı, 8 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamada, 5. ve 6. sınıf öğrencileri için hazırlanan Kırım Tatar dili ve edebiyatı kursunun 140 dersten oluştuğunu aktardı. Açıklamada, "Bu kurs, Kırım Tatarlarının kendine özgü dilini ve kültürünü korumak ve geliştirmek, öğrencilerin ikamet yeri ne olursa olsun kaliteli eğitime erişimini sağlamak için bir fırsattır. Her derste, Kırım'ın gelenekleri, tarihi ve doğası hakkında bilgi veriliyor. Önde gelen uzmanlar dersler üzerinde dikkatli bir şekilde çalıştılar.” denildi. Derslere aşağıda bulunan bağlantılar üzerinden ulaşılabilir. 5.sınıf: https://bit.ly/4cmOQNU 6.sınıf: https://bit.ly/46AsZkV