SON DAKİKA
Hava Durumu

#Kırım Mücadelesinin Kadınları

QHA - Kırım Haber Ajansı - Kırım Mücadelesinin Kadınları haberleri, son dakika gelişmeleri, detaylı bilgiler ve tüm gelişmeler, Kırım Mücadelesinin Kadınları haber sayfasında canlı gelişmelerle ulaşabilirsiniz.

Kırım Vakfından "Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)" konferansı Haber

Kırım Vakfından "Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)" konferansı

Kırım Vakfı tarafından geleneksel olarak düzenlenen Tarih ve Kültür Konferanslarının son programında, Dr. Hande Gündüz’ün konuşmacı olarak yer aldığı "Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)"  konferansı düzenlendi. Dr. Ahmed İhsan Kırımlı Sosyal Tesisi'ndeki Bekir Sıtkı Çobanzade Kütüphanesi'nde 1 Haziran 2024 tarihinde saat 14.00'de gerçekleşen etkinliğe; Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin, Şefika Gaspıralı Kadın İnisiyatifi Başkanı Necla Kalkay, Tuvgan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin, Türkiye Ukrayna Romanya Kırım Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TURKSİD) Ukrayna Derneği Başkanı İsmet Yüksel, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı, vakfın ve derneğin yönetim kurulu üyeleri ile Kırım Tatar diasporasından çok sayıda isim katıldı. Programın moderatörlüğünü Tuvgan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin yaptı.  Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay açılış konuşmasında Tarih ve Kültür Konferanslarının yaz dönemi gelmesiyle birlikte sonuncusu olduğunu ve ara verileceğini  söyledi. Ardından sözü konuşmacı Dr. Hande Gündüz’e bıraktı. "KIRIM KİTAP FUARINDA” ADAY GÖSTERİLDİ Dr. Hande Güzdüz, 1-15 Mayıs 2018 tarihleri arasında Kırım'a çalışma yapmak üzere gitti. İsmail Gaspıralı Kütüphanesinde çalışarak sürgünü yaşayan kadınlarla röportajlar yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra çalışmalarını kayıt altına aldı ve tez savunmasını yaptı. 2019 yılında ise "Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)" başlıklı kitabının ilk baskısı yapıldı. Kitap, "Kırım Kitap Fuarında” aday gösterildi. Pandemi sürecinde denk geldiği için kitap yetiştirilemedi ve jüri tarafından da değerlendirilmeye alınmadı. ALEM-İ NİSVAN: KADINLAR ÜZERİNE ÇIKARILAN TEK DERGİ Dr. Hande Gündüz, “Özellikle Çarlık Rusya zamanında Şefika Gaspıralı'nın 1906 yılında çıkardığı Alem-i Nisvan dergisi oldukça önemlidir. Alem-i Nisvan, Çarlık Rusya'da ilk olarak kadınlar üzerine çıkarılan tek dergi unvanına sahiptir. Bugün Alem-i Nisvan'ın devamı niteliğinde olan Kırım’da çıkarılan bir başka dergi ise Nenkecan'dır. Editörlüğü de Zera Bekirova tarafından yürütülmüştür.” dedi. KIRIM TATAR KADINLARININ AMACI, KENDİ ÇOCUKLARINI MİLLİ BİLİNÇLE YETİŞTİRMEK 1960’lı yıllardan sonra Özbekistan’da kadın hareketinin oluşumundan bahseden Gündüz, “1944 ile 1960 yılları arasında Kırım Tatar kadınları hayata tutunma çabası göstermişlerdir. Hatta bu süre içerisinde tam milli hareketin başladığı dönemde Kırım Tatar kadınlarının tek amacı kendi çocuklarını milli bilinçle yetiştirmek olmuştur. İlk olarak 1960’lı yıllarda Özbekistan’ın Şehrisebz eyaletinde Sıdıka Cemilova önderliğinde bir grup oluşturulmuştur. Kırım Türklerinin milli mücadelelerine baktığımızda ilk olarak teşebbüs grubunu kurmakla işe başladıklarını görüyoruz.” ifadelerini kullandı. Bu oluşumdan sonra kadınların bir araya gelerek kendi imkanlarıyla elde ettikleri daktilolarda dilekçe ve mektup yazdıklarını söyleyen Gündüz, 1964-1965 yılları arasında Yüksek Şura’ya gönderilen metinlerde yüzde 60 oranında Kırım Tatar kadınlarının imzasına rastladıklarına dikkat çekti. URALLARA SÜRÜLEN KIRIM TATAR KADINLARI Dr. Hande Gündüz, Urallara sürülen Kırım Tatarlarının bir kısmının o dönem itibarıyla Sovyet askerlerine kıyafet dikmek suretiyle hayatta kaldıklarını belirtti. Sözlerine şu ifadelerle devam etti: “Kırım Tatar kadınlarının fesleri altın işlemelidir. Bu fesler üzerindeki altınları, Özbekistan’a ulaştıktan sonra bir ekmek karşılığında vererek kendi çocuklarının açlığını bastırmışlardır.” ÖYLE GÜNLER GELDİ Kİ… Dr. Hande Gündüz, Kırım Tatar Kadın Cemiyetinin kurucularından ve başkanlığını yapan kişiler arasında olan Safinar Cemileva ile 2018 yılında Kırım’a gittiğinde görüştüğünü ve Cemileva’nın kendisine şunları söylediğini kaydetti: “Öyle günler geldi ki biz milli harekette bilgileri yazacağımız kağıt ve daktilo bulamadık. Çoğu askerler tarafından alınıyordu. Ancak ben evimi bile satmayı göze alarak o daktiloları tekrardan mücadeleye kazandırmayı hedeflemiştim.”  “TARİHE ŞAHİTLİK EDEN RADYO” Dr. Hande Gündüz, 2018 yılında Safinar Cemileva ile görüştüğü esnada çektiği fotoğrafta yer alan radyonun oldukça önemli olduğunu ifade etti. Gündüz, “Ömrünün yaklaşık 15 yılını Sovyet hapishanelerinde geçiren Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, süreç içerisinde bu radyodan bütün gündemi takip etmiş ve mücadele planları yapmış.” dedi. Gündüz, Kırım Milli Haretekinde Safinar Cemileva’nın yanı sıra  Ayşe Seyit Muratova, Vasfiye Halilova, Şefika Konsul, Münire Halilova gibi birçok kadından da konferansta bahsetti. Konferansın sonunda Gündüz tarafından hazırlanan "Kırımlı Ressam Rüstem Emin'in sürgün temalı resimlerinin" olduğu video izlenildi.   Dr. Hande Gündüz, konferansın sonunda katılımcıların konuya ilişkin sorularını cevaplandırdı. Akabininde Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, konuşmacı Dr. Hande Gündüz’e günün anısına plaketini takdim etti. Daha sonra ise Dr. Hande Gündüz, "Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)"  kitabını katılımcılar için imzaladı. 

Yazar Hande Gündüz, Kırım Mücadelesinin Kadınları kitabını anlattı Haber

Yazar Hande Gündüz, Kırım Mücadelesinin Kadınları kitabını anlattı

"Kırım Mücadelesinin Kadınları (1960-1990)" adlı kitap, Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Yayınlarından basıldı. Eserin yazarı Hande Gündüz, Kırım Haber Ajansına (QHA) kitabın yazım sürecini anlattı ve eser hakkındaki fikirlerini paylaştı. Gündüz, "Kadınların vatana dönüş mücadelelerini yazarken çok duygulandım. Umarım kitabı okuyan herkes bu hissi yaşar" ifadelerini kullandı. HANDE GÜNDÜZ: MİLLİ MÜCADELE YILLARINDAKİ KADINLARI ANLATMAYA ÇALIŞTIM 2019 yılında yazdığı Yüksek Lisans tezini Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İstanbul Şubesi desteğiyle basılı hale getirdiğini anlatan yazar Gündüz, gelen taleplerin üzerine NEÜ Yayınları tarafından yeniden baskı haline getirilip piyasaya sürüldüğünü söyledi. QHA'nın "Sizi bu tezi (kitabı) yazmaya iten şey neydi?" sorusuna Gündüz, "Kırım tarihi Türkiye'de ayrıntılı olarak çalışılmıyor. Hocam Prof. Dr. Kemal Özcan, Kırım Türklerinin sürgün ve milli mücadeleleri üzerine çalışma yapan nadir akademisyenlerden biri. Kendisinin teşvikiyle ben de Kırım Türklerinin milli hareketine katılan kadınları ele aldım" şeklinde cevap verdi. (Hande Gündüz-Safinar Cemileva ile) Gündüz'ün eseri; "Kırım Türklerinin İkinci Dünya Savaşı Sırasındaki Durumları ve Topyekun Sürgüne Gönderilmesi", "Kırım Türklerinin Vatan ve Millet Müdafaası İçin Oluşturduğu Milli Hareket" ve "Kırım Türk Milli Hareketinde Kadınlar" bölümlerinden oluştu. Gündüz, bu kapsamda 2018 yılında Kırım'a giderek sürgün yıllarına dair hatıralar ve Kırım Tatar milli hareketi hakkında Kırım Tatar kadınlarıyla röportaj yaptı. SÜRGÜN VE MİLLİ HAREKET YILLARI KAPSAMINDA KIRIM TATAR KADINLARLA MÜLAKAT Hande Gündüz mülakat yaptığı isimleri şu şekilde sıraladı: "Ünlü Kırım Tatar şair Memet Nuzet'in kızı Nial Nuzetova ile sürgünü; Kırım Tatarlarının milli lideri Mustafa Abdülcemiloğlu'nun eşi Safinar Cemileva, Ayşe Seyitmuratova, Vasfiye Hayırova, Ediye Muradosilova, Zekiye Useinova, Zampira Asanova, Sabriye Seyitova, Şefika Konsul ve Pakize Çauş ile sürgün sonrası milli hareket faaliyetleri; Zore Ametova, Sevil Latifzade ve Milara Settarova ile 1990'lı yıllardaki milli hareket faaliyetleri hakkında konuştuk" (Sürgün tanıkları ile) Yazar Hande Gündüz-Pakize Çauş ile (Yazar Hande Gündüz ve Ayşe Seyitmuratova) (Yazar Hande Gündüz-Ediye Muradosilova ile) "KİTABIN BU DENLİ SES GETİRECEĞİNİ DÜŞÜNMEDİM" Hande Gündüz, Kırım'daki çalışmalarını işgal devam ettiği için gizli tutmak zorunda kaldığını vurguladı. QHA'nın "Okuyuculardan nasıl yorumlar aldınız?" sorusuna, "Tabii bu Türkiye'de çalışılmamış bir konuydu. Kitabın bu denli ses getireceğini inanın hiç düşünmedim. İlk basımın üzerinden 4 yıl geçti. Ama hâlâ mail veya sosyal medya üzerinden 'Bu kitabı nereden temin edebiliriz?' şeklinde mesajlar alıyorum. Türkiye'de Kırım Türklerinin milli hareketine katılan kadınlardan sadece Ayşe Seyitmuratova'nın hayatı üzerinde çalışma yapılmış. Fakat buna rağmen Ayşe Hanım dahi ülkemizde hakkıyla tanınmıyor. Ben özellikle kitabımın bir kısmını onun mücadelesine ayırdım. Tabi bu çalışmam vesilesiyle Kırım Tatarlarından 'Tarihimizle ilgili araştırma yapan genç bir akademisyen adayısınız. Bu gerçekten bizi onurlandırıyor' tarzında yorumlar duyuyorum. Ülkemizde hakikaten böyle bir çalışmaya ihtiyaç duyulduğu kanaatindeyim. Dolayısıyla tezimi de bu nedenle bastırdık, inşallah hayırlı olur" yanıtını verdi. "KİTABIN HER SATIRI OKUYUCULARIN KALBİNE DOKUNACAK ŞEKİLDE" Yazar Hande Gündüz, eser hakkında şu ifadeleri kullandı: "Bu kitabı yazarken zaman zaman duygulandım. Çünkü Kırım tarihi acılarla dolu. Özellikle sürgünle ilgili olan kısımları yazmak, kadınların topyekûn Kırım'a dönüş mücadelelerini anlatmak oldukça zordu benim için. Bu kitap edebi bir kitap değil. Tamamen akademik ve tarihi bir kitap. Lakin herkesin duygu dolu bir hisle okuyacağını düşünüyorum. Zaten her bir satır insanın kalbine dokunacak şekilde. Böylelikle Kırım Türklerinin ve onların tarihlerinin daha iyi idrak edileceğini tahmin ediyorum" HANDE GÜNDÜZ KİMDİR ? 1994 yılında Elazığ’da doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini Elazığ’da tamamladı. 2012 yılında Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü’nü kazandı. 2016 yılında mezunu olduğu üniversitenin Tarih Ana Bilim Dalı’nda Yüksek Lisans yapmaya hak kazandı. Bu sırada “Kırım Tatarlarının Millî Hareketindeki Kadın Emektarlar” isimli tez çalışması için Kırım’a ziyaret gerçekleştirdi. 2019 yılının Eylül ayında Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde Doktora (Tarih Ana Bilim Dalı) eğitimine başladı. İyi derecede Rusça'ya vâkıf olan Gündüz, aynı zamanda temel düzeyde Ukraince ve Kırım Tatarca da bilmektedir.

En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.