#İsmail Bilgin

Bir Kırım Sürgünü Romanı: Ölüm Katarı

18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nı ele alan  "Ölüm Katarı" adlı eser, tarihi roman yazarı İsmail Bilgin'in kalemiyle Mavi Gök Yayınlarından çıktı. Eser, Sovyet diktatörü Stalin'in zulmüne maruz kalan Kırım Tatar halkının yaşadığı acıları merkeze alıyor. Sürgün edilen on binlerce insanın dramını yansıtan bu eser, okurları acı dolu bir döneme götürüyor. BAYADİN’İN DRAMI, BİR HALKIN DESTANI Romanın ana karakteri olan Bayadin, Sovyet ordusuna zorla katılıyor ve sevdiklerini sürgünde kaybetmenin acısını yaşıyor. Okurlar, eserde Kırım Tatarlarının kimlik mücadelesine tanıklık ediyor. Mavi Gök Yayınlarının kitaba ilişkin tanıtım yazısında şu ifadeler kullanıldı: "Bu sürgün, yalnızca vatanı değil, umutları da yerinden etti. Meşhur tarihi romancı İsmail Bilgin, Ölüm Katarı ile Stalin’in zulmü altında ezilen Kırım Tatarlarının yürek burkan hikâyesini anlatıyor. Evlerinden koparılan binlerce insan, yük trenlerine doldurulup bilinmeze sürgün edilirken, vatan hasretiyle yanıp tutuşuyor. Romanın kahramanı Bayadin, Sovyet ordusunda zorla hizmet etmenin acısını ve sevdiklerini kaybetmenin kederini yaşarken, bir halkın kimlik ve kültürlerinden koparılmasının destansı öyküsüne tanıklık ediyor. Ölüm Katarı, Kırım Tatarlarının Sovyet boyunduruğuna karşı unutulmaz direnişini ve bir milletin hayatta kalma mücadelesini, Stalin’in sözde eşitlik vaadiyle inşa edilen Sovyet rejiminin ardındaki gerçek yüzü çarpıcı bir dille anlatıyor. Kırım Sürgünü'nün 80. yıl dönümü anısına…" 18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Türkistan, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti. Sovyet yönetimi, sürgünden sonra Kırım’da, Kırım Tatarlarının varlığına işaret eden her şeyi ortadan kaldırmaya başladı. Adeta bir kültürel soykırım dalgası başladı. Köy, kasaba, ilçe ve şehirler başta olmak üzere Yarımada'daki binden fazla yerleşim yerinin Kırım Tatarca olan adları değiştirildi.  Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı. Ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz Vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgünlük yollarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü. Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Ana vatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan'da kaldı. 2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti. 2019 yılında Letonya ve Litvanya meclisleri, 2022’de ise Kanada Parlamentosunun alt kanadı olan avam kamarası, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.