Insan Hakları Haberleri - Son Dakika Insan Hakları Haber Güncel Gelişmeler

Ukrayna ve Türkiye, Rusya'nın silahlı saldırganlığı bağlamında insan haklarının korunmasını görüştü

Türkiye'nin Kıyiv Büyükelçisi Mustafa Levent Bilgen ve Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi (Ombudsman) Dmıtro Lubinets, insan haklarının korunması ve Ukraynalı siyasi tutsaklar hakkında önemli bir görüşme gerçekleştirdi. Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi (Ombudsman) Dmıtro Lubinets, görüşmeye ilişkin sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Türkiye Cumhuriyeti'ne destekleri için teşekkürlerini bildirdi. Ayrıca, toplantıda Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik silahlı saldırganlığı bağlamında insan haklarının korunmasıyla ilgili bir dizi konunun görüşüldüğünü ifade etti. Lubinets, Ukrayna ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki stratejik ilişkilere ve ortaklığa büyük önem verdiklerine vurgu yaptı. TÜRKİYE'NİN RUS ESARETİNDEKİ UKRAYNALI TUTSAKLARA DESTEĞİ GÜNDEME GELDİ Türkiye'nin Kıyiv Büyükelçiliği de görüşmenin verimli geçtiğini ifade etti. Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi Ofisinden 28 Mart 2025 tarihinde yapılan açıklamada; görüşmeye ilişkin bilgi verildi. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı: "... Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi, Rusya'nın savaş esirleri de dahil olmak üzere uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiği konusunda görüşlerini ifade etti. Taraflar, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik silahlı saldırganlığı bağlamında insan haklarının korunması alanında bir dizi konuyu ele aldı. Özellikle: ▪️ Rusya Federasyonu tarafından Ukrayna'nın sivil vatandaşlarına yönelik siyasi veya dini zulüm çerçevesinde yasa dışı tutuklamalar; ▪️ Rusya Federasyonu'nda yasa dışı olarak tutulan ağır hasta Ukraynalı sivillere tıbbi bakım sağlanması konusunda Türkiye'nin desteği, ▪️ Ukrayna için çok önemli olan Türkiye'nin çocuklarımıza verdiği destek konuları ele alındı. Bu yönde atılacak daha fazla adımın Ukraynalı çocukların ana vatanlarına geri dönmeleri için ciddi bir ivme yakalanmasına yol açabilir. ▪️Ayrıca, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ile iş birliğinin güçlendirilmesi görüşüldü.

Kırım’da 2024 yılında Rus mahkemeleri 66 kişiyi hukuksuz bir şekilde yargıladı!

Kırım SOS Sivil Toplum Teşkilatı, Rus işgali altındaki Kırım’daki sözde mahkemelerin 2024 yılında en az 66 kişi hakkında hukuksuz ve şüpheli kararlar çıkardığını bildirdi. Kırım SOS’tan yapılan açıklamaya göre; Kırım’da Kremlin kontrolündeki sözde mahkemeler, 2024 yılında 66 kişi hakkında yasa dışı kararlar aldı. En yaygın suçlamalar arasında sözde “vatana ihanet”, “işgal yönetimine saldırı girişimi”, “casusluk”, “kundakçılık” ve “sabotaj” yer aldı. Çoğu durumda, temyiz ve yüksek mahkemeler verilen cezaları değiştirmedi. ADİL YARGILANMA HAKKI, SİSTEMATİK OLARAK İHLAL EDİLDİ Kırım SOS, bu yargı süreçlerinin ciddi hak ihlalleriyle dolu olduğunu belirttiği açıklamasında, “Ceza davalarının görülmesine çoğu zaman adil yargılanma hakkının sistematik ihlalleri eşlik etti: işgal altındaki topraklarda yasa dışı olarak kurulan mahkemelerde davaların görülmesi, mahkeme duruşmalarına kamunun erişiminin kısıtlanması, sözde hakimlerin güvenlik güçlerine bağımlı olması, yargılama sırasında işkence sonucu verilen ifadelerin ve uydurma delillerin kullanılması, yargılamada taraflar arasında eşitsizlik, vb.” ifadeleri kullanıldı. İnsan hakları örgütleri, Kırım’daki bu hukuksuz yargılamalara uluslararası toplumun tepki göstermesi gerektiğini vurguluyor.

Avrupa Konseyinden Rusya’ya "AİHM kararlarını uygula" çağrısı

Avrupa Konseyi (AK) Bakanlar Komitesi, Rusya’dan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) işgal altındaki Kırım’daki sistematik insan hakları ihlallerine ilişkin kararları yerine getirmesini talep etti. Komite üyeleri, Rusya yönetiminin AİHM kararlarını uygulamak konusunda herhangi bir adım atmadığını ve diyalogu tamamen kestiğini aktardı. AK Bakanlar Komitesi, 6 Mart 2025 tarihli kararında; Rusya’nın düşünce ve ifade özgürlüğü, barışçıl toplanma, örgütlenme hakkı, özel yaşam, vicdan ve din özgürlüğü gibi temel haklara saygı göstermesi gerektiğini vurgulayarak şu ifadelere yer verildi: “Rusya Federasyonu, Kırım'da Kırım Tatar ve Ukrain dillerinde eğitim hakkını güvence altına almalı ve Ukraince konuşan çocuklara ve öğretmenlere yönelik her türlü zulmü durdurmalıdır; Rus vatandaşlığını reddetme hakkını tanımalı ve bunun için yeterli koşullar sağlanmalıdır. Tüm uluslararası izleme kuruluşlarıyla iş birliği yapmalı ve Kırım'daki insan hakları durumunun izlenmesinin önündeki engelleri kaldırmalıdır. Eylül 2022'ye kadar Rusya aleyhine AİHM'ye sunulan davalarda usul yükümlülüklerini yerine getirmelidir.” RUSYA, AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNİN 14 MADDESİNİ İHLAL ETMEKLE SUÇLU BULUNDU AİHM, 25 Haziran 2024’te “Ukrayna Rusya’ya karşı (Kırım)” davası kapsamında kararını açıklamıştı. Rus işgalci yönetiminin Kırım’daki insan haklarını sistematik şekilde ihlal ettiğini tespit eden mahkeme; Rusya’yı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 14 farklı maddesini ihlal etmekle suçlu bulmuştu.

Rus işgali altındaki Kırım'ın özgürlük puanı Eritre ve Kuzey Kore ile aynı seviyede!

Uluslararası kuruluşların değerlendirmesine göre Rus işgali altındaki Kırım'ın özgürlük puanı 100 üzerinden 2 puan oldu. Bunun dünyadaki en kötü göstergelerden biri olduğu belirtildi. Ukrayna’nın başkenti Kıyiv’de 26 Şubat’ta Kırım'ın Rus İşgaline Direniş Günü vesilesiyle “Savaşın 11 Yılı: Başlangıç Noktası Kırım” başlıklı forum düzenlendi. Forumda konuşan ZMİNA İnsan Hakları Merkezi Tetyana Peçonçık, Rus işgali altındaki Kırım'ın özgürlük puanı hakkında açıklamalarda bulundu. Peçonçık, “Freedom House'un da aralarında bulunduğu uluslararası kuruluşlar Kırım'a 100 üzerinden 2 puan verdi. Kırım, Eritre ve Kuzey Kore ile aynı seviyede” dedi. Aynı zamanda insan hakları savunucusu, Kırım'da halihazırda; gönüllüler, gazeteciler, aktivistler ve yerel yönetim temsilcileri de dahil olmak üzere 105 kişinin hiçbir suçlama olmaksızın Akmescit’teki (Simferopol) 2 numaralı tutukevinde dış dünyayla bağlantısı kesilmiş halde tutulduğunu vurguladı. Bununla birlikte Peçonçık, aralarında yaşlılar, engelliler ve ciddi kronik hastalığı bulunanların da olduğu 60 siyasi tutsağın tıbbi bakıma ihtiyaç duyduğunu aktardı. Ayrıca Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik geniş çaplı işgalinin başlangıcından bu yana "casusluk" ve "vatana ihanet" suçlamasıyla açılan davaların sayısının hızla arttığına dikkat çekti. 2022'den itibaren ise Kırım'da yeniden insanların kaçırılmaya başladığını belirten Peçonçık, “Son üç yıl içinde bu uygulamanın artık olağan hale geldiğini söyleyebiliriz. Şu anda, topyekun işgal başladıktan sonra en az 14 Kırımlının ortadan kaybolduğu biliniyor. Bu olaylara dahil olduğu tespit edilen kişilerin akıbeti bilinmiyor. Ayrıca bu kişilerden 8'i ise kadın.” dedi.

BM: Rus işgal güçleri en az 170 Ukraynalı sivili infaz etti

Birleşmiş Milletler (BM) Ukrayna İnsan Hakları İzleme Misyonu, hazırladığı yeni raporunda Rusya'nın işgal ettiği Ukrayna bölgelerinde insan hakları durumunun kötüleşmeye devam ettiğini kaydetti. Ayrıca Rus işgal güçlerinin, işgale karşı çıkan sivillere ve savaş esirlerine yönelik yargısız infazları ve işkenceleri sürdürdüğüne dikkat çekildi. BM Ukrayna İnsan Hakları İzleme Misyonu, 31 Aralık 2024 tarihinde, 2024 yılının 1 Eylül ile 30 Kasım arasındaki dönemi kapsayan raporunu yayımladı. Rapor, hapishanelere yapılan onlarca ziyaret sırasında toplanan bilgilerin yanı sıra 800'den fazla insan hakları ihlali mağduru ve tanığıyla yapılan görüşmelere dayandığı aktarıldı. Raporda, Ağustos 2024’ten itibaren esir alınan Ukrayna askerlerine yönelik infaz sayısının ciddi şekilde arttığına dikkat çekildi. Raporun kapsadığı süre içinde 19 farklı vakada en az 62 Ukraynalı savaş esirinin cephede infaz edildiği belirtildi. İŞGALCİLER ALIKOYDUĞU SİVİLLERE İŞKENCE UYGULUYOR Ayrıca BM raporunda, Rus işgal güçleri tarafından alıkonulan ve daha sonra serbest bırakılan 18 sivilden 12'sinin, dövülme, sahte infazlar, elektroşok cihazıyla işkence, boğma ve korkunç koşullarda alıkonulma gibi işkence ve kötü muameleye maruz kaldığını anlattığını ifade ediliyor. İfade verenlerden yedi kadın ve üç erkek, cinsel saldırıya uğradıklarını, elektrik verilerek işkence gördüğünü, çıplak bırakıldıklarını ve cinsel saldırı tehdidi aldıklarını bildirdi. Bir kadının, işkence nedeniyle düşük yaptığı da belirtildi. SİVİLLER İNFAZ EDİLİYOR Bununla birlikte BM raporunda , Rus işgal güçlerinin sivillere yönelik yargısız infaz vakalarına da yer verildi. BM Ukrayna İnsan Hakları İzleme Misyonu, 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana Rusya'nın kontrol ettiği bölgelerde 170 sivilin infaz edildiği teyit etti. Rus işgal güçleri tarafından öldürülen sivillerin 142'si erkek, 23'ü kadın, 3'ü erkek çocuk ve 2'si kız çocuğu olduğu aktarıldı.

Kırım Tatar siyasi tutsaklar için Endonezya İnsan Hakları Bakanı ile görüşme

Bir dizi resmî ziyaret için Endonezya'da bulunan Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov ve Kırım Özerk Cumhuriyeti Dini İdaresi Başkanı Müftü Ayder Rüstemov, Cakarta'da Endonezya İnsan Hakları Bakanı Natalius Pigai ile bir araya geldi. 20 Aralık 2024 tarihinde Endonezya İnsan Hakları Bakanlığında gerçekleşen görüşmeye ilişkin, Ukrayna'nın Cakarta Büyükelçiliğinden açıklamada bulunuldu. GÜNDEM KIRIM TATAR SİYASİ TUTSAKLAR Görüşme sırasında, Rusya tarafından alıkonulan siyasi tutukluların serbest bırakılması, Rus işgali altındaki Kırım'da Kırım Tatarları ve Müslümanların haklarının ihlal edilmesi ve Endonezya hükûmetinin olası yardımı ile ilgili konuların ele alığındığı belirtilirken, Ukrayna'nın geçici olarak işgal altında bulunan topraklarında Rus yetkililer tarafından ağır bir şekilde ihlal edilen insan hakları, din özgürlüğü ve kimliğin korunmasıyla ilgili konulara özellikle dikkat çekildi. Büyükelçilik tarafından görüşmeye ilişkin olarak yapılan açıklamada son olarak şu ifadelere yer verildi: Özellikle Kırım'ın yerli halkının özgürlük ve hakları için verilen mücadelede uluslararası toplumun desteği ve bu konuların yaygın bir şekilde ele alınması hayati önem taşımaktadır.

BM'den beklenen karar: Rusya, Kırım ve Akyar'da insan haklarını ihlal ediyor!

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu; 17 Aralık 2024 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, Rusya'nın geçici olarak işgal altında olan Kırım ve Akyar'da (Sivastopol) insan haklarını ihlal ettiği yönünde bir karar aldı. KARAR 81 ÜLKE TARAFINDAN DESTEKLENDİ "Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol şehri de dahil olmak üzere Ukrayna'nın geçici işgal altındaki topraklarında insan hakları durumu" başlıklı karar 81 ülke tarafından desteklenirken, 14 ülke red oyu ve 80 ülke de çekimser oy kullandı. Red oyu kullanan ülkelerin arasında, Rusya'nın müttefikleri olan Kuzey Kore, İran, Belarus ve Çin yer aldı. Diğer red veren ülkeler ise Burkina Faso, Burundi, Küba, Eritre, Mali, Nikaragua, Nijer, Sudan ve Zimbabve şeklinde. İŞGAL EDİLEN BÖLGELERDE İŞLENEN İNSANLIK SUÇLARI TAKİP EDİLECEK Ukrayna Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, kabul edilen bu belgenin geçici olarak Rus işgali altında olan Ukrayna'nın tüm topraklarındaki insan hakları durumunu kapsadığı belirtildi. Belgede; Rusya'nın Ukraynalı savaş esirlerine yönelik kötü muamelesi ve işkencesine, zorla sınır dışı edilen Ukraynalı çocukların geri gönderilmesi gerekliliğine odaklanılıyor. Aynı zamanda belge, Rus işgalci güçleri tarafından işgal altındaki topraklarda yerel halka karşı işlenen tüm suçların ve ağır ihlallerin BM ve uluslararası toplum tarafından daha sıkı izlenmesini sağlıyor. Kabul edilen kararın temel hükümleri arasında; Rusya'nın uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuku hiçe saymaya devam etmesinin, Ukraynalı sivillerin yasa dışı bir şekilde gözaltına alınmasının, işkence ve kötü muameleye başvurmasının ve geçici olarak işgal edilen topraklarda yaşayanlara yönelik ayrımcılığın kınanması yer alıyor. UKRAYNA'NIN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE BAĞLILIK VURGULANDI Genel Kurul, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı saldırganlığının derhal durmasını ve tüm silahlı kuvvetlerini uluslararası olarak tanınan Ukrayna sınırlarından çekmesini talep ederken; Ukrayna'nın uluslararası olarak tanınan sınırları içindeki egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve Ukrayna topraklarının statüsünde herhangi bir değişikliğin tanınmamasını da tekrardan teyit etti. Ayrıca belge, Genel Kurulun Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığını "Ukrayna'ya karşı saldırganlık savaşı" olarak nitelendidiği ilk BM kararı olması önemini taşıyor. KTMM KARARIN TÜM AŞAMALARINDA DOĞRUDAN YER ALDI Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov da konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Çubarov, KTMM'nin BM karar taslağının geliştirilmesi ve onaylanması dahil olmak üzere tüm aşamalarında doğrudan yer aldığını belirtti. Başkan, alınan kararın kapsamıyla ilgili "Karar, Rus yetkililer tarafından Ukrayna'nın işgal altındaki topraklarında işlenen insan hakları ve temel özgürlüklere yönelik sistematik ihlalleri kınamaktadır. Özellikle Kırım Tatarlarına yönelik tacizlere, Ukrayna yanlısı aktivistlere, gazetecilere ve dini azınlıkların temsilcilerine yönelik zulme atıfta bulunulmaktadır." ifadelerini kullandı.

KTMM Başkanı: Kırım’ın Rus işgalinden kurtarılması Kırım Tatar halkının haklarının korunmasını sağlayacaktır

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, 10 Aralık İnasan Hakları Günü münasebetiyle bir mesaj yayımladı. Mesajında Rus işgalcileri Kırım’da Kırım Tatar halkına yönelik uyguladığı baskılara dikkat çekerek, Kırım Tatar halkının kolektif haklarının uygulanması ve korunmasının sadece Kırım’ın Rus işgalinden kurtarılması ve Ukrayna’ya bağlı Kırım Tatar milli-bölgesel özerkliğin kurulması ile mümkün kılacağını ifade etti. KTMM Başkanı Refat Çubarov, 10 Aralık 2024 tarihinde yayımladığı yazılı açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından 10 Aralık 1948'de kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin, insan haklarının korunması gerektiğini ilan eden ilk tarihsel belge olduğuna belirterek şu ifadelerine yer verdi: Beyannameyi kabul eden BM üye ülkeleri, bu belgenin uygulanmasının savaşın getirdiği felaketten insanları koruyacağına, temel insan haklarına duyulan güveni pekiştireceğine, devletler ve halklar arasında dostane ilişkiler geliştireceğine inanmışlardır. Ancak birçok devlet, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne uyarak önemli ilerlemeler kaydetmiş olsa da, insan haklarını ve halkların haklarını küresel ölçekte koruyacak etkili bir sistem kurulamamıştır. Uluslararası kuruluşlar, Birleşmiş Milletler, AGİT, Avrupa Konseyi ve diğerleri, 2014 yılında Rusya'nın Kırım'ı işgalini engelleyememiş ve Kırım Tatar halkına yönelik Rusya'nın gerçekleştirdiği kitlesel ve hedeflenmiş baskıların önüne geçememiştir. RUSYA YAKLAŞIK 11 YILDIR KIRIM'DA İNSAN HAKLARINI AĞIR BİR ŞEKİLDE İHLAL EDİYOR KTMM Başkanı, Rus işgal yönetiminin Kırım’da yaklaşık 11 yıldır Ukrayna vatandaşları olan Kırım sakinlerine karşı kanunsuz infazlar, kaçırılmalar, zorla kaybolmalar, siyasi güdümlü takipler, ayrımcılık, tehditler, keyfi tutuklamalar ve hapsi, işkenceler ve kötü muameleler, itiraf almak amacıyla psikiyatri hastanesine kapatmalar, Kırım'dan Rusya'ya zorla nakiller gibi ihlallerin yanı sıra ifade özgürlüğü, din ya da inanç özgürlüğü, dernek kurma özgürlüğü ve barışçıl toplantılara katılma hakkı gibi temel insan haklarını ağır bir şekilde ihlal ettiğine dikkat çekti. İŞGALCİLER BM KAKARINI HİÇE SAYIYOR Ayrıca Çubarov, Rus işgal yönetiminin, BM Uluslararası Adalet Divanı'nın, Kırım Tatar halkının tek meşru temsilci organı olan KTMM'nin faaliyetlerini yasaklayan kararını iptal edilmesine yönelik hükmünü yerine getirmediğini hatırlattı. Ayrıca çocuklara yönelik yayın yapan medya kuruluşları dahil Kırım Tatar medyalara yönelik baskıların artırıldığını belirten KTMM Başkanı Refat Çubarov şu ifadelerine yer verdi: İnsan Hakları Günü'nde şunu belirtmek uygun olacaktır: Uluslararası kuruluşların faaliyetlerinde uluslararası hukukun ilke ve normlarının sağlanması ve korunmasına yönelik etkili mekanizmalar oluşturulmadan, küresel düzeyde insan haklarına ve halkların haklarının korunması mümkün değildir; Sadece Kırım'ın Rus işgalinden kurtarılması ve Yarımada'nın, Kırım Tatar halkının kendi kaderini tayin hakkı temelinde Ukrayna'ya bağlı milli-bölgesel özerklik statüsüne dönüştürülmesi, insan hakları ve özgürlüklerinin, Kırım Tatar halkının kolektif haklarının yeniden sağlanmasına olanak tanıyacaktır; Kırım, Kırım Tatar halkının vatanı ve Ukrayna devletinin ayrılmaz bir parçasıdır. Kırım Yarımadası'nın toprak bağlılığı, hukuki statüsü, siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel yaşamının düzenlenmesine ilişkin herhangi bir karar, Kırım Tatar halkının iradesi ve Ukrayna devletinin onayı olmadan alınamaz ve alınmamalıdır.

#Insan Hakları