Emel Dergisi Haberleri - Son Dakika Emel Dergisi Haber Güncel Gelişmeler

Cafer Seydahmet Kırımer'in vefatının 65. yıl dönümü

Kırım Tatar millî davasında ve fikriyatında önemli rol oynamış efsanevi isimlerden olan Cafer Seydahmet Kırımer’in vefatının 65. yıl dönümü kaydediliyor. CAFER SEYDAHMET KIRIMER KİMDİR? Cafer Seydahmet Kırımer, 1 Eylül 1889’da Kırım’ın Kızıltaş köyünde hayata gözlerini açtı. İlk öğretim eğitimini Kırım’da alan düşünür, ortaokul ve lise eğitimini ise İstanbul’da tamamladı. Kırımer, üniversite eğitimini sürdürmek için 1911 yılında Paris’e taşındı. Paris’te Hukuk Fakültesinde eğitimini sürdüren Kırımer, yakın arkadaşlarıyla birlikte Kırım için mücadele etmeye başladı ve gizli bir teşkilât kurdu. Rusya’da devrim başladığı sırada 1917 yılında Kırımer, Besarabya cephesinde asker olarak bulunmaktaydı. Besarabya’dan Odesa’ya geçen Kırımer, burada Kırım’da bulunan Numan Çelebicihan ile iletişime geçmişti. Kırımer bu dönemde, Çelebicihan’ın Başmüftülük görevine geçtiğini öğrenirken, kendinin de Vakıf İşleri Müdürlüğüne seçildiğini haber almıştır. Bu dönemde Kırım’daki aydınlar yeni bir mücadelenin içindeydi. Bu mücadelede Kırım Halk Cumhuriyeti’ne adım adım giderken Cafer Seydahmet Kırımer, seçim kanunu ve anayasa taslağı hazırladı. Herson’da bulunan Kırım Süvarilerini Kırım’a geri getirdi. Kırım’da toplanan Kurultay’ın ardından 26 Aralık 1917’de ilan edilen Kırım Halk Cumhuriyeti dönemde yine önemli görevlerde bulundu. Kırım Halk Cumhuriyeti sırasında Kırımer, Hariciye ve Harbiye Bakanlığını yapmıştır. Bolşeviklerin Kırım Halk Cumhuriyeti’ni işgal etmesi ve Kırım Tatar aydınlarını katletmesi neticesinde yeni bir dönem başladı. Kırım Tatar, Ukrayna ve Türkiye tarihinin sembol ismi olan Kırımer, Kırım Halk Cumhuriyeti’nde önemli görevler üstlendiği sırada Kıyiv’de kurulan Hruşevski hükûmeti ile dostane ilişkiler tesis etmiş, Bolşeviklerin Kırım’ı işgali üzerine Kıyiv’e giderek çalışmalarına bir süre de burada devam etmiştir. Daha sonra tekrar Kırım’a geçerek burada kurulan Süleyman Sulkiyeviç hükûmetinde yer alan Kırımer bu hükumetin Kasım 1918’de dağılmasıyla beraber bir süre İstanbul’da yaşamak zorunda kalmıştır. Bu tarihten itibaren hayatı Kırım dışında sürgünde geçen Kırımer, 1932-1933 yıllarında Stalin’in uyguladığı politikaların sebep olduğu ve milyonlarca Ukraynalının açlıktan öldüğü Holodomor’u dünya kamuoyuna duyurmak için önemli çabalar sarf etmiştir. 1 Ocak 1930’da Romanya’da Müstecib Ülküsal 10 idealist arkadaşıyla, Emel Dergisi'ni yayımlamaya başlamış, Cafer Seydahmet Kırımer’in isteğiyle Kırım bağımsızlık davasının resmi yayın organı olan bu dergi 1941 yılında Almanların Dobruca’ya gelmeleri üzerine ülkeden ayrılan Ülküsal’la birlikte Türkiye’ye taşınmıştır. Daha sonraki hayatının önemli bir bölümünü Türkiye’de geçiren Kırımer, Kırım meselesinin Türk kamuoyunda anlaşılması için çeşitli faaliyetlerde bulunmuş, 3 Nisan 1960’ta İstanbul’da vefat etmiştir. Kırım Haber Ajansı (QHA) olarak Cafer Seydahmet Kırımer'i vefatının yıl dönümünde saygı, rahmet, minnet ve özlemle anıyoruz. Kırım Tatar millî davasında ve fikriyatında önemli rol oynamış efsanevi isimlerden Cafer Seydahmet Kırımer, vefatının 65 yılında anılmaya devam ediyor pic.twitter.com/baDep6h1Zo — QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) April 3, 2025

Emel Kırım Vakfından bayram mesajı

İslâm dünyasının her sene Hicri takvime göre bir ay boyunca oruç ibadetini yerine getirmesinin ardından kutladığı Ramazan Bayramı 3 gün boyunca kutlanacak. Bu sene 30 Mart'ta başlayan bayram, kabir ve ev ziyaretlerinin ardından 1 Nisan'da son bulacak. Emel Kırım Vakfı, icra edilen Ramazan Bayramı vesilesiyle bir tebrik mesajı paylaştı. Mesajda şu ifadelere yer verildi: "Kırım, Ukrayna, Filistin, Doğu Türkistan'da ve bütün Dünya'da işgallerin, zulümlerin son bulması duasıyla Oraza Bayramımız Kutlu Olsun. -EMEL KIRIM VAKFI -EMEL DERGİSİ"

Emel dergisinin 289. sayısında "Kırım Tatar Büyükelçiler" işlendi

Emel dergisinin "Kırım Tatar Büyükelçiler" temalı 289. sayısının başyazısı, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay tarafından kaleme alındı. Karatay, Ekim-Kasım-Aralık 2024 sayısında, farklı ülkelerde büyükelçi olarak atanan Kırım Tatarları; Nariman Celal, Prof. Dr. Tasin Cemil, Selim Hazbiyeviç ve Sena Latif'ten bahsetti. NARİMAN CELAL'İN ATANMASI, TÜRKİYE-UKRAYNA İLİŞKİLERİ İÇİN TARİHİ ÖNEMDE Zafer Karatay, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy'ın Rus esaretinden kurtarılan KTMM Başkan Yardımcısı Nariman Celal'i, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi olarak atamasını hatırlattığı yazısında, bu adımın Türkiye-Ukrayna ilişkileri için tarihi bir önem taşıdığının altını çizdi. Karatay, "Bu atamayla tarihte ilk defa bir Kırım Tatarı Ukrayna devletini ve Cumhurbaşkanını bir ülkede Büyükelçi olarak temsil etmekle görevlendirilmiş oldu" ifadesine yer verdi. PROF. DR. TASİN CEMİL Nariman Celal'in bir ülkeyi temsil etme görevi üstlenen tek Kırım Tatarı olmadığını bunun yanı sıra Romanya'daki Kırım Tatarlarından Prof. Dr. Tasin Cemil'in, Azerbaycan ve Türkmenistan'da büyükelçi olarak çalıştığını belirtti. Bu vesileyle Cemil'in Romanya'yı başarıyla temsil ettiğini ifade eden Karatay, "Cluj/Napoca Babeş Bolyai Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Başkanı olarak Türk Tarihi, özellikle de Kırım Tatarlarının tarihi üzerine yaptığı ve yaptırdığı çalışmalar, yazdığı makale ve kitaplarla halkımızın parlak çolpan yıldızı olarak milletine hizmetini sürdürmektedir" dedi. Ukrayna, Romanya ve Polonya'yı,; Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan,Kazakistan,Kırgızistan ve Hindistan'da temsil eden Kırım Tatar Büyükelçileri, EMEL Dergimizin 289.sayısına yazdım. Kapak Tasarımı: İrfan ONGAR Okumak için https://t.co/mVSURmGb4r pic.twitter.com/leexiHogW0 — Zafer KARATAY (@KARATAYZafer) January 23, 2025 SENA LATİF Öte yandan Romanya Müslüman Tatar Türkleri Demokratik Birliğinin Bükreş Şube Başkanı olarak başarılı faaliyetler yapan Şerif Latif”in kızı olan Sena Latif'in de 25 Kasım 2024 tarihinde Romanya’nın Hindistan, Nepal ve Bangladeş nezdindeki Büyükelçisi olarak göreve başladığını ifade etti. Karatay, Latif'in ilk Kırım Tatar kadın Büyükelçisi olduğunu da sözlerine ekledi. SELİM HAZBİYEVİÇ Doç. Dr. Selim Hazbiyeviç'in de Kazakistan ve Kırgızistan'da 2017-2023 yılları arasında Polonya'yı temsil eden başarılı bir Büyükelçi olduğunu kaydetti. Karatay, Hazbiyeviç hakkında şu bilgileri verdi: "Selim Beyin ataları, 1400’lü yıllarda Altın Orda döneminde, Kırım taraflarından Litvanya Prensliği’nin davetiyle ülkenin savunması için getirilip yerleştirilen Kıpçak Türkleridir. Kırım Hanlığı’nın kurucusu olan Hacı Geray Han’ın Litvanya Prensliği topraklarında (bugünkü Litvanya’nın sınırlarında kalan bölgede) doğduğunu bu vesileyle hatırlatalım. Günümüzde ne yazık ki, Beyaz Rusya, Polonya ve Litvanya topraklarında üç parçaya bölünmüş olarak yaşayan bu kardeşlerimizin Polonya’daki toplumunun en mümtaz şahsiyetlerinden biri olan Selim Hazbiyeviç, 1991 yılı Haziran ayında Vatan Kırım’da toplanan Kırım Tatar Millî Kurultayı’na temsilci olarak katılmış bir vatanseverdir." Başyazının tamamını buradan okuyabilirsiniz.

Kırım millî davasının önemli isimlerinden İsmail Otar'ın vefatının 18. yılı

Kırım millî davasının muhaceretteki önemli isimlerinden biri olan İsmail Otar, vefatının 18. yılı münasebetiyle Türk dünyası sevdalıları tarafından anılmaya devam ediyor. OTAR'IN AİLESİ, ÇARLIK RUSYASI'NIN RUSLAŞTIRMA POLİTİKALARINDAN KORUNMAK İÇİN ÇABALADI İsmail Otar’ın dedesi, Bahçesaray sakinlerindendi. Dedesi, Çarlık hükûmetinin 1870’lerde başlatmış olduğu “Ruslaştırmaya yönelik” olan eğitim reformu hareketi nedeniyle 1892 yılında Türkiye’ye göç etti ve Bursa’ya yerleşti. Otar, Kırımlı Hafız Ali ve Emine Otar çiftinin çocuğu olarak 1 Ekim 1911 tarihinde Bursa’da dünyaya geldi. Otar, muhasebe alanında uzmanlaşmasına rağmen içindeki tarih ve edebiyat sevgisini kaybetmedi. Emel ve Kırım dergilerinde birçok makalesi yayımlanan Otar, aynı zamanda Kırım Tatar dil bilimci, şair ve yazar Bekir Sıtkı Çobanzade hakkında bir eser yazdı. Otar; Osman Akçokralı’nın Kırım Tatar Damgaları İsimli Kitabı Vesilesile, Kırımlı Türk Şair ve Bilgini Bekir Sıdkı Çobanzade, Cafer Seydahmet Kırımer’in Günlüğü, Çarlık Hakimiyetin’de Kırım Faciası, Tevarih-i Tatar Han ve Dağıstan, Moskov ve Deşt-i Kıpçak Ülkelerinindir, Risale-i Felekiyye Kitab’us Siyakat Hakkında, Muhasebede Siyakat Rakamları isimli kitaplarıyla da Türk dünyasında ses getirdi. KIRIM DAVASINA HAYATININ 75 YILINI ADADI 1930 yılında Kırım Halk Cumhuriyeti'nde (1917-1918) savaş ve dışişleri bakanlığı yapmış olan Kırım Tatar siyasi lideri ve aktivist Cafer Seydahmet Kırımer’in izinden giden Otar, Kırımer'i siyasi mürşidi olarak kabul etti. Kırım millî kurtuluş hareketinin önemli şahsiyetlerinden biri olan Otar, Kırımer’den etkilenerek; çalışma disiplini, toplum önderliği gibi konularda görgü ve uygulamaya dayalı geniş bir bakış açısı kazandı. 1930-1940 yılları arasında Romanya'da yayınlanan ve bir Kırım Tatar dergisi olan Emel dergisinin Türkiye temsilcisi oldu. Ayrıca 1986'da Emel Vakfı'nın kurucuları arasında yer alarak iki yıl başkanlığını yaptı. Otar ilerlemiş yaşına rağmen, Türk dünyası için eser vermeye ve Kırım davasına sahip çıkmaya devam etti. Kırım davasının önemli isimlerinden olan Otar, 30 Ekim 2005 yılında 94 yaşındayken hayata veda etti. Kırım millî davasının muhaceretteki önemli isimlerinden olan İsmail Otar, vefatının sene-i devriyesinde anılmaya devam ediyor pic.twitter.com/oqFVhhqbTk — QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) October 30, 2024

Müstecib Ülküsal’ın yeğeni QHA’ya anlattı: Dayım Kırım’dan başka bir şey düşünmezdi

Esma Kasar QHA Ankara Emel Dergisi ve Emel Kırım Vakfının kurucusu, ömrünü Kırım ve Kırım Tatarlarının millî davası ve millî hakları için mücadele ile geçmiş Müstecib Ülküsal'ın yeğeni Şaizer Resul, Kırım Haber Ajansına (QHA) özel açıklamalarda bulundu. Bir asra yaklaşan ömrüne sığdırdığı birçok tanıklık ile canlı bir kütüphane olma özelliği taşıyan 93 yaşındaki Şaizer Resul Kırım Tatarlarının Romanya’da yaşadıklarına dair bilinmeyenleri paylaştı. "BABAM 12 YIL HAPİS YATTI" Romanya’nın Azaplar köyünde doğan Şaizer Resul, doğduğu köyün Romanya’nın en büyük Tatar köyü olduğunu ve en duru Tatarcanın konuşulduğunu dile getirdi. Savaş başlayana kadar her şeyin yolunda olduğunu, komünist rejimin gelmesinden sonra ise hayatlarının altüst olduğunu ifade eden Resul sözlerini şöyle sürdürdü: İkinci Dünya Savaşı’nda Almanlar Kırım’dan çekilmeye başladıktan sonra Tatarlar Romanya’ya gelmeye başladı. Ama komünist rejim geldikten sonra 1945’li yıllardan itibaren baskılar artmaya ve Tatarlar Özbekistan’a sürülmeye başladı. 1952 yılında annem, babam, dayım, yengem tutuklanıp hapse girdi. Biz 6 çocuk bir anda hem anasız hem de babasız kaldık. "TUTUKLANDIKTAN BİR HAFTA SONRA NECİP DAYIMI ÖLDÜRDÜLER" Babasının 12 yıl, annesinin 3 yıl, yengesinin ise 4 yıl hapiste kaldığını söyleyen Şaizer Resul, “Necip dayımın ölüsünü bize tutuklandıktan bir hafta sonra verdiler.” dedi. Şaizer Resul annesinin ve yengesinin daha az süre hapiste kaldığını, babasının ise 12 yıl hapis yattıktan sonra ancak Helsinki Anlaşması'ndan sonra serbest kaldığını aktardı. "SÜRGÜNDE 80 YAŞINDAKİ KİŞİLERE TAŞ KIRDIRDILAR" 1946 yılından itibaren komünist rejimin baskılarına bir de açlık ve kıtlığın eklendiğini, komünist rejimin insanları birbirinden ayırarak düşmanlaştırmaya çalıştığını ifade eden Resul konuşmasına şöyle devam etti: Komünist rejim gençlerimizi ortaokuldan sonra istedikleri bölümlere almadı. Kardeşim 10 sene gündüz çalışıp gece okumak zorunda kaldı. 1944 Kırım Sürgünü'nün benzerini bizler 1952 yılında Romanya’da yaşadık. Köyleri bozup insanları köylerinden uzaklaştırdılar. 80 yaşındaki amcalarımız sürgünde taş kırmak zorunda kaldı. Boş bir hayal peşinde Tuna’dan Karadeniz’e kanal yapmak isteyen rejim yüksek rütbeli memurları, amiralleri, bürokratları ve memurları kanal kazmak için çalıştırdı. O dönem pek çok kişi vatanından ayrılmak zorunda kaldı. Keşke herkes vatanında kalabilseydi… İnsanın vatanı gibisi yok. "MÜSTECİB DAYIM KIRIM'DAN BAŞKA BİR ŞEY DÜŞÜNMÜYORDU." Şaizer Resul, dayısı Müstecib Ülküsal’ın hayatını Kırım’a adadığını ve "İnşallah bir gün Kırım bizim olacak" dediğini işaret ederek, hiçbir zaman umutsuzluğa düşmediğini vurguladı. Dayısının fikirleri ile birçok gence ilham kaynağı olduğuna dikkat çeken Resul,"Müstecib dayım Kırım'dan başka bir şey düşünmüyordu." şeklinde konuştu. Emel dergisinin birçok nüshasının kitaplardan ve fikirlerden korkan komünist rejim iktidarında ortadan kaldırıldığını söyleyen Resul; yakılan, saklandıkları yerde küflenen, çürüyen hazine değerindeki dergileri hatırladıkça bugün bile çok hüzünlendiğini kaydetti. "ANNEM TÜRKİYE AŞIĞIYDI" Şaizer Resul, Müstecib Ülküsal’ın Pazarcık’ta Emel dergisini çıkardığı yıllarda gençlere yönelik piyesler yazdığını annesinin de şiirleri ile dayısına destek olduğunu belirterek, annesiyle yıllar önce yaşadığı bir anısını paylaştı: Annem Türkiye aşığı bir kadındı ama ona Türkiye’de yaşamak nasip olmadı. Annem bir gün Bükreş’teki Türk Şehitlik Mezarlığı'nı ziyaret ediyor. Bu ziyaret onu çok duygulandırıyor ve ‘Tümsekler Diyarı’ adlı şiirini yazıyor. Annem bu şiiri yazarken ben işten eve geldim, bir de baktım ki annem şiirlerini yırtıyor. Onu engellemeye çalıştığımda yazdıklarından dolayı çok hapis yattığını bunları saklayamayacağını söyledi bana. Ancak ben bazı şiirlerini saklayıp kurtarmayı başardım. Müstecib Ülküsal'ın kardeşi, Şaizer Resul'un annesi Saliha Hanım'ın kaleme aldığı "Tümsekler Diyarı" şiirinin sözleri şu şekilde: Sükût ve sükûnete burunmuş bir diyar Her tümseğin başında taş bir bekçi var. Kimi uzun, kimi kısa, kimisi dar, Kimi geniş, kimi kabarık, çökenler de var. ... Kimine yazılmış bir iki satır yazı, Yanık sözlerle derdini hak edenler de var Her birinde okunur bir iftirak ahi, Yaş yerine kan dökmüş analar da var. ... Her biri saklamış bir sevgili vücud, Kimi ana, kimi baba, kardeş te var. Ana kucağından ayrılan yavrular da mevcud İlkbahar çağında gidenler de var. ... Yıllar aylar dün bugün de Aramızdan her an bu dünyadan göçenler var. İrkilmez, her geleni saklar soğuk bağrında Şehir, köy bitişiğinde tümsekler diyarı var ... Doğmuş kim bilir hangi elde, hangi diyarda? Belki ağlayan bir ana, bir sevgili yavrusu da var, Aşmış dağ, deniz, gelmiş ta bu diyara, O da olmuş bir tümsek, ziyarete gelecek kim var? ... Kışın haşin ayazı çatlatır toprağı, O toprakta yuvadan ayrılanlar var. Soğuk, merhametsiz kar örter her tarafı O tümsekler altında naz içinde büyüyenler var. ... Uğuldar fırtına, yağar yağmur, Saçında aşk kokusu kurumayan gençler var. Ateş, sıcak, her can gölge arıyor, Milyonlarca kımıldamadan yatanlar var. ... Hey zahir! yolun düşerse bu diyara Serilen tümseklerde ibret verici ders var! Dinle! kulak ver, esen rüzgâra “Sen de olursun bir tümsek” sözü var.

Kırım'ın istiklâli emeline ömrünü adayan bir örnek mücadele insanı Müstecib Ülküsal

Emel Dergisi ve Emel Kırım Vakfının kurucusu, ömrünü Kırım ve Kırım Tatarlarının milli davası ve milli hakları için mücadele ile geçiren Müstecib Ülküsal, 27 yıl önce hayata gözlerini yumdu. Kırım Tatar halkının milli mücadelesinin büyük yolbaşçısı Ülküsal, vefatının yıldönümünde rahmetle yâd ediliyor. Kırım Tatar Tarihi Bilim Uzmanı Muhammed Taha Bayraktar, Müstecib Ülküsal'ın Kırım Tatar milli hareketindeki yerini ve mücadelesini Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirdi. "BENİM KENDİME EMELCİ DEMEMİN SEBEPLERİNDEN BİRİ MÜSTECİB ÜLKÜSAL" Muhammed Taha Bayraktar konuşmasına, “Benim kendime Emel’ci dememin sebeplerinden biri Müstecib Ülküsal” ifadelerini kullanarak başladı. Bayraktar, Ülküsal'ın Kırım Tatar hareketine önemli katkılarının olduğunu dile getirirken, mücadelenin entelektüel tarafında verdiği mücadeleyi anlattı. "ONUN YAPTIĞI FEDAKARLIKLAR 'BİZ BOŞUNA YAŞIYORUZ' DEDİRTTİ" Bayraktar, Müstecib Ülküsal'ın yazın dünyasıyla nasıl tanıştığını aktarırken, “Ben çok geç tarihte Müstecib Ülküsal’ın yazın dünyası ile tanıştım. Eserlerini okudum. Onun yaptığı fedakarlıkları okurken, ‘biz boşuna yaşıyoruz’ dedim. Akabinde onunla ilgili çalışmalar yapmaya başladım” dedi. "ÜLKÜSAL, KIRIM'DA ÖLMENİN EŞİĞİNE GELİYOR AMA YİNE VATANIM DİYOR" Müstecib Ülküsal'ın en zor dönemlerde bile Kırım'ı hatırladığını, onun için mücadele ettiğini ifade eden Bayraktar, “Kendisi tezimin sebeplerinden biridir. Onların yaptıkları, fedakarlıklar… 18 yaşında Kırım’a gidiyor. Orada ölmenin eşiğine geliyor ama yine de vatanım diyor. Orada hapishanedeyken alıp, İsmail Bey Gaspıralı’nın ilk okulu olan Kaytaz Ağa Mektebine götürüyorlar. Orada 20 gün gibi kısa bir süreyle öğretmenlik yapıyor. Günler sonra bir köyden teklif geliyor. Orada eğitmenlik yapıyor. O köyden ayrılırken ağlıyor. O köyü hiçbir zaman unutamıyor. Eşi hamile ve bir çocuğu var. Ama onları bırakıp İkinci Dünya Savaşı görüşmelerine gidiyor” açıklamasını yaptı. "ONLARIN EMEL'İ, BİZİM EMELİMİZ" Müstecib Ülküsal'ın ondaki yerinin başka olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Bir tarihçi olarak buhrana düştüğümde Müstecib Ülküsal’ı hatırlar, onun için işime daha çok sarılırdım" ifadelerini kullandı. Muhammed Taha Bayraktar, “Onların Emel’i, bizim emelimiz. Şu anki gençliğin emeli. Biz sonuna kadar onların yolunda mücadele edeceğiz. Kırım Tatarları için basın hayatı yabancı bir düşünce değil. Tercüman ve bunun devamında birçok mecmua ve gazete var. Emel, kolaylıkla vücuda gelmiş bir şey değil. Müstecib Ülküsal’ın köylerde dolaşarak, oradaki insanlara anlatarak yaptığı bir şey. Emelcilerde pes etme olayı yoktur. Pes edilecek olsa Müstecib Ülküsal, pes ederdi. Ama bunu yapmadı. Sürekli olarak bunu anlattı” cümlelerine yer verdi. Bayraktar, Müstecib Ülküsal'ın son anına kadar Kırım'ın bağımsızlığını istediğini dile getirirken, “Müstecib Ülküsal, son anına kadar bağımsızlığı istedi. Gidip vatanı için mücadele etmiş birisi. Müstecib Ülküsal, Türkiye’deki Kırım Tatarlarının lideri pozisyonunda ama Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun karşısında ayağa kalkıp, selam vermiştir. Müstecib Ülküsal’ın tek gayesi, daima bağımsızlık olmuştur. Kırım Tatar milli davasının aydınlarının fikrinde daima Kırım ve Kırım’ın bağımsızlığı olmuştur. Müstecib Ülküsal’ın yaptığı her şey bu mücadelenin karşılığıdır” açıklamasını yaptı. ???? Kırım Tatar Tarihi bilim uzmanı Muhammed Taha Bayraktar, Müstecib Ülküsal'ın Kırım Tatar milli hareketindeki yerini ve milli mücadele hayatını QHA'ya değerlendirdi ???? Bayraktar, “Kendisi tezimin sebeplerinden biridir. Onların yaptıkları, fedakarlıkları... 18 yaşında Kırım’a… pic.twitter.com/W71EM360MS — QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) January 10, 2024

Emel Kırım Vakfı ve Emel Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılını kutladı

Türkiye Cumhuriyeti bugün 100. yaşını tüm coşkusuyla kutluyor. 7'den 70'e herkesin heyecanla beklediği bu günde Kırım Vakfı Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yıldönümünü kutladı. Emel Kırım Vakfı ve Emel Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve kurtarıcısı Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını andığı kutlama mesajını paylaştı. EMEL KIRIM VAKFI VE EMEL DERGİSİ, CUMHURİYETİN 100. YILINI KUTLADI Vakfın internet sayfasında yayımlanan mesajda şu ifadeler kullanıldı: "Türk Dünyasının asırlık parlak güneşi, esaret altına düşmüş Türklerin umut ve ilham kaynağı mazlum müslümanların örnek aldığı Türkiye Cumhuriyetimizin 100. Yılı ve Cumhuriyet bayramımız kutlu olsun. 100 yıldır Kırım istiklal davasına beşiklik eden, Rusya tarafından işgal edilen vatan Kırım'dan göç etmek zorunda bırakılan insanlarımıza kucak açan Türkiye Cumhuriyetine minnettarız. Dört bir tarafı işgal edilmiş Türkiye'yi işgalden kurtaran, kahraman Türk halkına önderlik eden Mustafa Kemal Atatürk ve Türk halkının mücadelesi ve iradesi. yurtları işgal altında olan Türklere örnek olmuştur. Vatan Kırım'da yakın zamada işgalde kurtulacaktır."

Zafer Karatay, Kırım Tatar Kültür Günlerinde "Muhacerette Kırım Emel'i"ni anlattı

Şefika Gaspıralı Kadın İnisiyatifinin 27-30 Nisan 2023 tarihlerinde düzenlediği Kırım Tatar Kültür Günleri, sonuncu gününde Kırım Derneği Genel Merkezinde devam ediyor. Kırım Tatar Kültür Günleri programının son gününün ilk etkinliğinde, Kırım Tatar Milli Meclisi Türkiye Temsilcisi, Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay, diasporadaki Emel Dergisi’ni ve Kırım Tatarların muhaceretini anlattı. Tuvgan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin'in moderatörlüğünde gerçekleşen etkinliğe; Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı İlmi Ümerov, Kırım Tatar Milli Meclisi üyesi Gayana Yüksel, Kırım Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin, Şefika Gaspıralı Kadın İnisiyatifi Başkanı Necla Kalkay, Kırım Derneği Genel Başkan Yardımcısı Rıfat Baybörü, Kırım Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Ali Olgun Boydak, Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, Kırım Gelişim Vakfı Bursa Şube Başkanı Haluk Yaşayanlar, TURKSİD kurucusu ve iş insanı İsmet Yüksel, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi, Prof. Dr. Hakan Kırımlı, gazeteci Elmaz Kırımlı, gazeteci-yazar Gönül Şamilkızı ile pek çok davetli katıldı. [CANLI] Kırım Tatar Kültür Günleri devam ediyor! Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay "Muhacerette Kırım Emel'i"ni anlatıyorhttps://t.co/2Z4t54Xwb3 pic.twitter.com/TMjTofqlC9 — QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) April 30, 2023 Kırım Tatar Milli Meclisi Türkiye Temsilcisi, Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay, konuşmasına başlarken Kırım Tatarlarının faaliyetlerine yönelik eleştirileri yorumladı. Zafer Karatay, bu eleştirileri yapanların neşredilen kitapların okumamasına dikkat çekti. Karatay, İsmail Bey Gaspıralı’nın Kırım Tatarları için öneminden bahsederken, Kırım Tatarlarının göç ederken bir milli kimlik ve milliyetçilik eksikliği olduğunun altını çizdi. Zafer Karatay, 1917 senesinde Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin ilan edildiğini ancak uzun sürmediğini ifade etti. Karatay, “Cafer Seydahmet Kırımer, 1919 yılında Kurultay tarafından en üst yetkili ünvanını aldı” dedi. Kırımer, 1919 yılının Şubat ayında, destek aramak için Türkiye’ye geldiğini ifade eden Zafer Karatay, “Kırımer, İstanbul’a gelirken bir daha Kırım’a geri dönemeyeceğini bilmiyordu. Burada destek bulup, hükumeti tekrar tesis edeceğini düşündü. Bolşeviklerin Kırım’ı ele geçirmesinin ardından Lenin, Kırım’da Muhtar bir cumhuriyet kurdu” dedi. Zafer Karatay, Stalin’in yaptığı terör faaliyetlerinin altını çizdi. Karatay, “Stalin, sadece Kırım’da değil bütün Sovyetler Birliği’nde aydın katliamına girişti” diyerek Kırım Tatarlarının başına gelen en büyük felaketi "18 Mayıs 1944 Kırım Sürgünü"nüne de işaret etti. Karatay, Cafer Seydahmet Kırımer ve muhaceretteki arkadaşlarının bugün Kırım Tatarları için övgü kaynağı olan "Gök Bayrak", "Ant Etkenmen" milli marşı gibi sembollerin taşınmasında önemli rolü olduğunu ifade etti. Kırım Tatarlarınun muhaceretteki faaliyetlerin temelinin İstanbul’da Talebe Cemiyeti ile atıldığını anlatan Karatay, Kırımer’in Türkiye’ye geldikten sonra çok fazla kalamadığını, ittihatçılara olan yakınlığı nedeniyle Türkiye’de barınamadığı ve İsviçre’ye gittiğini belirtti. Kırımer’in, Fransa ve İsviçre yıllarının çok faydalı olduğunu ifade eden Karatay, Kırımer’in burada pek çok açıdan fikri bir gelişim yaşadığını ifade etti. Zafer Karatay, bu yıllarda Kırımer’in, Kırım’ın varlığı için uluslararası kurumlara başvurduğunun altını çizdi. Bekir Çobanzade’nin Bükreş’te tahsilinden sonra Kırımer’in yanında birkaç ay kaldığını da anlatan Karatay, “Mektuplardan da anlıyoruz ki Kırımer, Çobanzade’yi Kırım’daki iktidarı ele geçirmesi için görevlendirmiş” diye konuştu. Bu dönemde Kırımer’in farkında olmadan Dobruca’da geliştirdiği yönüne değinen Karatay, "Kırımer, muhacerette özel bir teşkilatlanmaya çok zaman ayırmamıştır. Kırımer’in farkında olmadığı bir damar, Dobruca’da gelişiyordu. Bunun temeli Mehmet Niyazi tarafından atıldı. Mehmet Niyazi, İstanbul serüveni ve Gaspıralı etkisinde Dobruca’da gazetecilik ve öğretmenlik faaliyetine başlıyor." dedi. Ayrıca Karatay, Kırımer’in 1924’lerde Türkiye’ye dönmesinin en büyük nedeninin maddi sebepler olduğunu ifade etti. Müstecib Ülküsal'ın da büyük bir mücadeleci olduğuna değinen Karatay, "Ülküsal, Dobruca’da Mehmet Niyazi ile Mecidiye İslam güçlü bir kadro yetiştirmeye başladı." diyerek Dobruca’da 1936-1941 arası Kırım Tatar Milli Hareketi’nde din adamlarının, imamların bu sebeple dahil olduğunu söyledi. “Anılar muhakkak tekrar tekrar okunmalı” diye Zafer Karatay sözlerine şu ifadelerle devam etti: Bu insanların yaptıklarını ve hayal ettiklerini anlamak gerekir. Bu mücadele sürerken Müstecib Ülküsal’la beraber bir dergi çıkartılıyor. Ülküsal, “Pazarcıkta, yürekleri aynı atan insanlarla sık sık toplanıyor, milletimizin kalkınması için çalışıyorduk. Bu çevrelerle bir dergi kurma kararı verdik. Dergi için bir isim aradık. Mehmet Niyazi Emel Kırım olsun dedi.” Dergi çıkarılırken ilk olarak Türklerin kültür, gayelerini anlatıyor. Bunu duyunca Kırımer, Dobruca’da bir teşkilat kurulmasını istiyor. Niyazi, Ülküsal’ın bunu kuracağını ifade ediyor. Kırımer’in isteğiyle 5. Sayısından itibaren Emel dergisi, Kırım Kurtuluş Merkezinin yayın organı oldu. Emel’i farklı kılan bir diğer unsur fikirlerimize bıraktığı farklı ruh… 11 yıl Romanya'da, 154 sayı 1964’ten bu yana 20 bin sayfa neşre sahip. Emel Mecmuası diğer Türk toplulukların da sorunlarına dikkat çekmiş ve dağılmış bir halkın geçmişi ile geleceği arasında bir köprü olma görevi görmüştür. Dobruca’da Emel’in sayfalar dolusu külliyatı uzun bir süre bizlere, bir bilgi kaynağı oldu. Kültür değerlerimizin öğrenilmesi için Emel çok önemli rol oynadı. Emel’e baktığımızda bu sayfalarda sayısız halk kültürü mirası taşındı. Bunların hepsi sayfa sayfa okunmalı. Kırım’ın işgali ve onun ardından gerçekleşen savaş ile yine Kırım Tatarları dünyanın dört bir yanına dağıldı. Bu durumda en önemli olan şey dildir. Dilimizin zengin unsurlarını göstermek zorundayız. “Bu dili kaybetmek olmaz”. Bu kültürel kimliği taşırken bir ana kimliği de taşıdılar. Emel Dergisi, Kırım Tatar Milli Merkezinin bir çatısıydı. O çatı altında toplanan ve Millî Mücadeleyi yürüten insanların merkeziydi. Halk arasında belirlenen Ant Atkenmen'in kaybolmamasının en büyük sebebi Emel Dergisidir. Tarak Tamga sembolünün, standart ölçüleri Emel’de netleştirildi. Kırım Tatarları arasında yasak olduğu için azdı. İlk defa 1989 yılında bizler bu Tarak Tamga bayrakları Yalta’ya götürdük. Her seferinde de götürmeyi sürdürdük. Emelciler ve Kırımer, 1928’de Kırım tasfiyesi sonrasında bile Kırım ile bağını sürdürdü. O zamanlar Emel Dergisi için köy köy abonelik için isimler toplanmıştır. Bu süreçte öğretmenlerin ve imamların da desteği önemlidir. Bu insanlar toplumun her kademesinde çok önemli çalışmalar yürütüyor. 1941’e kadar müthiş bir devir yaşıyor. Ancak 1941’de İkinci Dünya Savaşı olunca işler kötü oluyor. Müstecib Ülküsal’ın kardeşi, Necip Fazıl hapishanede gördüğü işkencelerle hayatını kaybediyor.

Kırım Tatar Dilbilimci ve Yazar Saim Osman Karahan

Emel Dergisinin bir dönem Yazı İşleri Müdürlüğünü yapan, Emel Kırım Vakfı ile Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Saim Osman Karahan, vefatının 8. yıldönümünde rahmetle anılıyor. 23 Nisan 2015 senesinde İstanbul'da vefat eden Kırım Tatar dilbilimci Karahan, 2013 senesinde "Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü" eserini Kırım Tatar halkına kazandırmıştı. SAİM OSMAN KARAHAN KİMDİR? 5 Şubat 1939'da Romanya'nın Köstence şehrinin Koşu Mahallesinde öğretmen ve din adamı bir babanın oğlu olarak dünyaya geldi. 2 Nisan 1964’te Türkiye’ye göç etmek üzere Romanya'dan ayrıldı. 1970 senesinde Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Faransız Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi. 1974 yılında hayatını Nermin Hanım ile birleştirdi ve İstanbul’a taşındı, oğulları Özgür ve Haluk İstanbul’da doğdu. 1975’ten sonra Emel Dergisini çıkaran Müstecib Ülküsal’ın çevresinde Sabri Arıkan, Abdullah Zihni Soysal, Yusuf Uralgiray gibi Kırım Davası hizmetkârları ile görüşme ve fikirleşme fırsatı buldu. Ülküsal’ın Dobruca ve Türkler adlı eserindeki (1966, İstanbul) Dobruca haritasını çizip hazırladı. 1990 senesinde emekli olana kadar bir tekstil fabrikasında muhasebe işlerinde çalıştı. Emekliliğinden sonra dernek faaliyetlerine daha sık bir şekilde iştirak etmeye başladı. İstanbul'da Zafer Karatay, Celal İçten, Niyazi Elitok, Murat Vatansever gibi Emelciler ile tanıştı. 1995 senesinde Müstecib Ülküsal’ın yaşgünü merasimi esnasında Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ile tanışma fırsatı buldu. 2001 senesinde 4. Kırım Tatar Milli Kurultayı’na katılmak için hayatında ilk defa Vatan Kırım’a gidebildi. Sözlük hazırlama çalışmalarına ilk gençlik yıllarında tuttuğu notlar ile başladı. Romanya Dobrucasında çıkmış tüm yazılı edebiyat örnekleri, diğer Türk lehçeleri sözlük ve gramerleri gibi geniş kapsamlı eserlerden de faydalanarak 3 ciltlik Dobruca Kırımtatar Ağzı Sözlüğü’nü tamamladı. Yarım asırdan fazla süren ve bu zaman zarfında karşılaştığı pek çok aksilik, sıkıntı ve zorluğa rağmen hazırladığı sözlüğü 2012 yılında Romanya’da bastırmaya muvaffak oldu. Sözlük dışında Dobruca’daki Kırım Tatar edebiyatının klasik sayılabilecek yazar ve şairlerine ait yazı ve şiirleri derleyerek bir araya getirdi. Mehmet Vani yurtsever’e ait cezaevi hatıralarını da içeren "Dobrucanın Davuşı -3" ile İsmail Ziyaeddin’in eserlerini bir araya getirdiği 2 ciltlik "Saylama Eserler" adlı kitapları 2013 yılında beri Romanya’da basıldı. Son olarak İsmail Bey Gaspıralı'nın Frengistan Mektupları ve Darürrahat Müslümanları adlı eserlerini Dobruca Kırım Tatar Ağzı'na aktarımış ve kitap Kasım 2014'te yine Romanya'da basılmıştır. Saim Osman Karahan “Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü” adlı eseri ile Kırım'ın en prestijli kültür-sanat ödülü olan 2013 yılı Bekir Sıtkı Çobanzade Ödülüne “Kırım Tatar filolojisi ve folkloru alanında en iyi bilimsel ve bilimsel-metodik çalışma” dalında layık görüldü. Romanya'daki Kırım Tatar kültürü, sanatı ve edebi değerlerinin gelişmesi ve desteklemesine katkıda bulunan "Mehmet Niyazi Ödülü" 2013 yılında Saim Osman Karahan'a verildi. Saim Osman Karahan Mehmet Niyazi'nin ruhuna ithaf ettiği “Dobruca Kırım Tatar Ağzı Sözlüğü” adlı eseri ile bu ödüle layık görüldü. Saim Osman Karahan 2009 yılından itibaren İstanbul’da yayınlanan Emel Dergisi’nin yazı işleri müdürlüğünü ve Bahçesaray dergisinin yazı işlerini yürüttü. Kırımtatarca, Türkçe, Romence, Rusça ve Fransızca bilen Saim Osman Karahan Kırım Tatar dil ve edebiyatı üzerine araştırmalar yaptı. Ölümünden kısa bir süre önce Kırım Tatar Yazarlar Birliği fahri üyeliğine kabul edildi.

#Emel Dergisi